Kva gjer senteret viktig?

I 1918 tok Valdres historielag til orde for å opprette eit Vinje-museum oppe på Eidsbugarden. Det blei med ideen. Hundre år seinare blir det arbeidd med eit Vinje-senter, no under ein høgare himmel av dikting og journalistikk. Gjennom det kulturpolitiske budsjettforliket i Stortinget for ein månad sidan veit vi no at ideen blir realisert.

Verken lokaliseringa, organiseringa av prosjektet eller den lokalpolitiske prosessen held mål, meiner Alf Seltveit og tre andre i Vinje Arbeiderparti (Varden 3.1.2017). Til vanleg heisar lokalpolitikarar sine indre flagg når staten støttar prosjekt i ein kommune. Desse fire prøver så godt dei kan å bagatellisere løyvinga frå Stortinget. Dei anar, skriv dei, at løyvinga er dårleg forankra i Kulturdepartementet. At Høgre og Frp ikkje prioriterte Vinje-senteret i framlegget til statsbudsjett for 2017, bruker altså lokale Ap-politikarar som eit argument mot prosjektet. I budsjettinnstillinga frå kulturkomiteen støtta derimot deira eige parti det «arbeidet Telemark fylkeskommune har igangsatt med opprettelse av Vinje-senteret». Kritikarane kallar jamvel løyvinga ein eingongssum. Kvar har dei det frå? Stortinget har løyvt 1,2 millionar i driftsmidlar for 2017. Driftsmidlar blir førte vidare året etter, og arbeidet med å auke summen i 2018 er alt i gang. Vidare meiner dei fire at Vinje-senteret er heilt avhengig av naerleik til publikum. Å leggje senteret til Vinje skule og ikkje til Åmot eller Rauland skal stri mot nesten all erfaring både lokalt og nasjonalt. Det er bra at dei tek det atterhaldet som ligg i ordet «nesten». Ikkje berre nesten, men all vår erfaring og alt vi har gjort, viser at krafta i ein kulturinstitusjon handlar om mykje meir enn naerleik til publikum. Moderne museumsdrift er noko anna enn å drive kulturhus. Museum er avhengige av den autentisiteten historia gir dei, og i Vinje held den saerleg til på strekninga Midtbø–Vinjestoga. Den faglege tyngda blir derimot avgjort av arbeidet til medarbeidarar og andre involverte. Ein aktiv og utoverretta institusjon får merksemd og blir brukt same kvar den held til. Med moderne teknologi er eit museum berre nokre tastetrykk unna. Like sidan 2000 har Nynorsk kultursentrum prioritert samspelet mellom digitale og vanlege tenester. Vi held ikkje til verken i tettstader og byar, men i ein dal mellom Ørsta og Volda, inst i ein fjord i Hardanger, og snart i Vinje midt mellom Oslo og Bergen. Likevel hadde vi 39.000 gjester og 400.000 unike nettbrukarar i 2016. Gjestetal er knapt halve sanninga. Det er det faglege arbeidet og det samla publikumstilbodet som avgjer kor viktig og relevant ein kulturinstitusjon er. Då er det heilt andre faktorar enn lokalisering som avgjer kva ein får til. Om dette står det mykje på side 115-175 i prosjektplanen for Vinje-senteret, meir enn i noko anna dokument om noko nytt museum her til lands, men sjølv det er for lite for dei fire. Viss innlegget er ein invitt til å kome på møte i Vinje Ap, stiller Nynorsk kultursentrum gjerne. Ønskjer derimot kritikarane omkamp, svarar vi som før: Vi tek aldri omkampar når vedtaka er gjorde.