‘BUAHANAN 2015’, ANG IKA-36 NA LANZONES FESTIVAL
ANG Ika-36 na Lanzones Festival, na tinatawag na Buahanan 2015, ay ipinagdiriwang tuwing Oktubre 18-25 sa islang lalawigan ng Camiguin bilang pasasalamat sa masaganang ani at sa pagiging pangunahing dinarayo ng mga turista sa Northern Mindanao. Ang Lanzones (lansium domesticum), na kilala rin bilang langsats, ay isang uri ng puno sa grupo ng mga halamang Mahogany, at ang mga bungang prutas ay sa mga paborito ng mga Southeast Asian, kabilang na ang mga Pilipino.
May temang “Kinaiyahan Atong Amping Kalamboan Alang Sa Tanan,” (Ingatan ang Kalikasan para sa Kaunlaran ng Lahat), tampok sa kapistahan ang iba’t ibang aktibidad—walk for a cause, lanzones eat-all-you-can, “kabog” at music showdown, mga larong katutubo, agro-industrial tourism-trade fair, street dancing, parada, cultural show, Mutya sa Buahanan beauty pageant, at Octoberfest – na nakatuon sa mayamang kasaysayan, mga tradisyon, at pagiging paborable ng lalawigan sa pamumuhunan. Dumadagsa ang mga lokal at dayuhang turista sa Camiguin, ang “Island of Your Imagination,” par magsaya at kumain ng masarap na ginintuang prutas na sagana ang taniman sa mga bakuran ng mga taga-lalawigan.
Ang Lanzones ang pangunahing pinagkakakitaan sa Camiguin, ang pinagmulan ng pinakamatamis na prutas. Ang Laguna ay may sariling Paete-Taka-Lanzones Festival na idinadaos tuwing ikatlong linggo ng Setyembre. Ngunit sa Camiguin masusumpungan ang pinakamasayang pagdiriwang para sa lanzones. Pinalalamutian ng mga residente ang kanilang mga tahanan, mga bintana, mga kalsada, mga parke, at mga poste ng mga bunga at dahon ng lanzones, gaya ng Pahiyas Festival ng Quezon.
Nagiging makulay at buhay na buhay ang mga lansangan sa pagsasayaw ng mga Camiguinon, habang nakasuot ng costume ng mga tribu sa Mindanao, at may bitbit na langkay-langkay ng matamis at masarap na lanzones. Isinasadula ng sayaw ang alamat ng isang magandang diwata na minsang bumisita sa probinsiya para alisin ang pait ng prutas sa pamamagitan ng pagpindot dito, na mababakas sa prutas, at napalitan ang lasa nito at naging matamis na. Sa isa pang alamat, isang mag-asawang walang anak ang humingi ng tulong sa diwata. Nagsilang ang babae ng sanggol na lalaki, ngunit nakalimutan ng magasawa na magpasalamat sa diwata. Hinipo ng isang matandang babae ang bata ay nagiging masasakitin ito. Nasa isip na ang diwata ang may kagagawan nito, nagsagawa ng rituwal ang mag-asawa, at bumuti ang lagay ng bata. Dahil dito, inimbitahan ng mag-asawa ang kanilang mga kapitbahay sa isang ritwal ng pasasalamat, na siyang taunang selebrasyon sa ngayon.
Ang lanzones ay isang prioridad na high-value commercial crop. Ayon sa mga nutritionist, ang prutas ay sagana sa Vitamin A at beta carotene, kakaunti ang calories at mayaman sa fiber. Sinabi naman ng Encyclopedia of Natural Medicine na mabisang pantaboy sa lamok ang sinunog na pinatuyong balat ng lanzones. Ang balat ng puno ay maaaring magbigay-lunas sa diarrhea, at ang bungang lanzones ay nakatutulong magpagaling ng lagnat.