Ang mga kapitan ng barangay
“CABESA de barangay” ang tawag sa mga namumuno sa barangay noong panahon ng pananakop ng mga prayle o Kastila. Sila ang kinikilalang ama o lider sa barangay na kanilang nasasakupan. Sa nobela ng ating pambansang bayaning si Dr. Jose Rizal na “El Filibusterismo” na si Kabesang Tales ang mababanggit na halimbawa. Ngunit siya ay inapi ng mga prayle sapagkat siya ay biktima ng pang-aagaw ng lupa. Ipinaglaban niya ngunit siya ay natalo sapagkat nanaig ang kapangyarihan ng mga prayle.
Bago napagtibay sa Kongreso ang batas tungkol sa mga kapitan ng barangay na sila ay ihahalal ng kanilang mga constituent at manunungkulan sa loob ng tatlong taon, ang namumuno noon sa baryo ( dating tawag sa barangay) ay kilala sa tawag na “Tininte del Barrio”. Wala silang suweldo o libre ang kanilang paglilingkod sa kanilang mga constituent.
Bawat bayan sa mga lalawigan ay binubuo ng mga barangay na binubuo naman ng mga sitio. Maging sa mga lungsod ay may mga barangay. Sa mga bayan, ang mga barangay ay kapangalan ng mga santo at santa tulad ng Barangay San Pedro, San Roque, San Vicente, San Isidro, San Miguel, Sta. Rita, San Fabian at iba pa.
May mga barangay naman na ang pangalan ay may kaugnayan sa kasaysayan. Mababanggit na halimbawa ang Barangay Pinaglabanan sa San Juan City, Metro Manila; Barangay Kalayaan sa Angono, Rizal at Barangay Katipunan. May mga barangay naman na kapangalan ng ating mga bayani, tulad ng Barangay Mabini, Barangay Rizal, Barangay Del Pilar.
Ang barangay ang itinuturing na basic unit ng pamahalaan. Ang mga barangay chairman, chairwoman o kapitan at kapitana ang unang nakababatid ng mga problema at pangangailangan sa barangay. Sa kalusugan, sa pangangalaga sa kapaligiran, kaayusan at katahimikan, waste management, problema sa droga at iba pa. Namamagitan sa away ng mga constituent.
Ang mga kapitan din, kung masipag at maaasahan, ang lumalapit sa kanilang mayor, governor at congressman upang makakuha ng mehora o proyekto na kailangan ng kanilang barangay. Kahit paano, may natatanggap siyang komisyon sa mga proyekto. Kapag garapal ang ginawa sa proyekto at pagtanggap ng komisyon, ang ibang kapitan ng barangay ay tinatawag na KUPITAN.
Sa sipag, tiyaga at pagkakaroon ng sistema sa wastong pamamahala ng mga kapitan ng barangay, ang barangay ay mahusay na napaglilingkuran. Ngunit kung tamad, pabaya sa tungkulin, sangkot sa iba’t ibang anomalya, sindikato at droga, sila ay parusa sa kanilang constituent. Ang solusyon sa kanilang mga kabalbalan, katiwalian at katarantaduhan ay ang pagkakaroon...
ng halalan sa barangay. Sila ay sisipain sa tungkulin at maghahalal ng matino at bagong kapitan.
Ang Barangay at Sangguniang Kabataan elections ay idinaraos sa tuwing lilipas ang tatlong taon sa pagsapit ng Oktubre. Ngunit noong 2016, sa utos ni Pangulong Rodrigo Duterte, ipinagpaliban ang halalan pambarangay. Isa sa pangunahing dahilan ay marami umanong barangay official na sangkot sa droga. Nalungkot ang mga naninirahan sa mga barangay sapagkat hindi nila mapapalitan ang tiwali nilang kapitan. Natuwa naman ang mga bugok na kapitan ng barangay sapagkat tuloy ang kanilang panunungkulan kahit isinusuka at isinusumpa na sila ng kanilang mga constituent. Sa matitinong kapitan, blessing ang pagpapaliban sapagkat maipagpapatuloy nila ang kanilang maayos na paglilingkod sa barangay.
Sa darating na Oktubre 23, ipagpapaliban muli ang Barangay at Sangguniang Kabataan elections. Tulad ng nakaraang taon, nagpasa na ng panukalang batas ang Kongreso at Senado upang opisyal na ipagpaliban ang halalang pambarangay.