Makainutka iti Danum a Pagpasayak
Babaen daytoy a teknolohia, makainutka iti 16-35 a porsiento a danum iti talon a saan a maapektaran ti kadawyan a kaadu ti apit.
WEN, makainutka iti danum a pagpasayak no surotem daytoy Alternate Wetting and Drying (AWD) a teknolohia. Iti agdama, idemdemonstrar daytoy ti Philippine Rice Research Institute (PhiRice) ken dagiti Regional Field Offices ti Departamento ti Agrikultura iti entero a pagilian.
Ania ti AWD?
Daytoy AWD ket agsinnublat a panagpasayak ken panagpaabbat iti danum iti talon. Kuna ti PhilRice a babaen daytoy a teknolohia, makainutka iti 1635 a porsiento a danum iti talon a saan a maapektaran ti kadawyan a kaadu ti apit. Maipakat daytoy a teknolohia mangrugi iti 14-21 nga aldaw kalpasan ti panagraep agingga nga aginaw dagiti pagay. No impuruak (dry seeded rice), manipud 10-21 nga aldaw kalpasan a maipuruak dagiti bin-i agingga nga aginaw dagiti pagay. Dakkel a tulong daytoy a teknolohia nangruna kadagiti mannalon nga agus-usar iti bomba ti padanum a pagpasayak.
Kasano nga ipakat daytoy a teknolohia?
Umuna, agaramid iti Observation Well (OW) a kawayan. Mabalin met dagiti magatang a plastik a tubo. Mangputed iti paset ti kawayan, iti nagbaetan dagiti buko. Kasapulan a 25 a sentimetro wenno 10 a pulgada ti kaatiddogna. Markaan wenno ikkan iti pagilasinan ti akinngato a paset ti naputed a kawayan. Manipud iti akinngato a murdong, mangrukod iti 5 a sentimetro wenno dua a pulgada. Markaan daytoy iti linia a palawlaw. suratan dayta a linia iti “Panagtutudo.” Manipud iti linia a panagtutudo, mangrukod manen iti dua a pulgada ken markaan manen iti palawlaw a linia ken suratan iti “Kalgaw.” Lussolussoken wenno abutan ti kawayan— 3 a sentimetro ti nagbabaetan dagiti abut iti paatiddog a rukod ti kawayan ken 5 a sentimetro ti nagbabaetan dagiti abut iti palawlaw a rukod (circumference) ti kawayan.
Kasano nga ipuesto dagiti OW?
Kapintasan ti kangatuan a paset ti talon a pangipuestuan iti OW. Ipuesto iti saan a nababbaba ngem 2 a metro manipud iti tambak. Iggaman ti tubo sa italmeg iti nalukneng pay laeng a sinilong. Kalpasanna, bag-uten ken ikkaten ti pitak a naisullat iti tubo. Uliten ti proseso agingga nga agka-level ti daga ken ti linia a namarkaan iti “Panagtutudo” no iti tiempo ti tudtudo a panagmumula (Wet Cropping Season), wenno iti level ti “Kalgaw” no tiempo ti kalgaw a panagmumula (Dry Cropping Season). Siguraduen a nalinteg ti takder ti nailumlom nga OW. Ti OW ti mangibaga no kaano nga agpadanumka. No apagsalapasapen ti danum iti lansad ti OW masapul a padanumanen ti talon. Ngem no kasapulan nga agabonoka, padanuman ti talon iti kaadalem a 3-5 a sentimetro uray ania ti rukod ti danum iti OW.—O