Idi Un-unana a Panawen
IDI un-unana a panawen, adda nasingpet nga agassawa. Iti maysa nga aldaw, bayat ti panaglablaba ti babai iti karayan, adda nakitana nga itlog a kas kadakkel ti itlog ti manok iti kabatbatuan. Inyawidna daytoy ta kas kunana, sidadanto nga agassawa.
Apagisu a sumangpet iti balayda idi sumangpet met ni lakayna a naggapu a nangayo iti asideg a bantay.
“Adda insangpetko nga itlog,” kinuna ti babai. Ngem idi kitaenna ti itlog nga impanna itay iti labbana, anian a kigtotna ta maysa metten a nakabasbassit a maladaga ti nakitana. Kas kabassit ti piek ti manok.
Pinanaganan dagiti agassawa ti maladaga iti Juan. Daras ketdi a dimmakkel ni Juan ket kalpasan ti makabulan manipud iruruarna iti itlog, kinunana, “Nanang, manglutoka man iti baduya ta balonko a mapan iti lugar a yan ni Burangen. Yawidkonto ditoy dagiti kinabaknangna.” Isu a nagluto ni nanangna iti baduya ket impanna daytoy iti bay-on. Binitbit ni Juan ti bay-on ket rinugiannan ti nagna a mapan iti lugar a yan ni Burangen.
Iti dalanna, nasabatna ni Sunggo. “Kia, kia, kia! Papanam, Juan?” sinaludsod ni Sunggo. “Mapanak iti lugar ni Burangen. Innak alaen ti kinabaknangna,” kinuna ni Juan. “Ngem ania ti nagyan ‘ta bay-onmo?” “Baduya. Linuto ni nanangko.” “Padawatannak man ta umayka kadkaduaen,” kinuna ni Sunggo. Isu a nangpirsay ni Juan iti baduya ket intedna ken ni Sunggo. Nagkuyog ngarud da Juan ken Sunggo. Ngem dida pay nakaadayo, nasabatda ni Manok. “Papanam, Juan?” sinaludsod ni Manok. Inulit ni Juan ti sungbatna itay ken ni Sunggo ket idi dumawat ni Manok iti baduya ken inikkan met ni Juan, simmurot metten daytoy kadakuada. Iti di nagbayag, nasabatna ni Aso. “Gog! Gog! Gog! Papanam, Juan?” sinaludsod ni Aso. “Mapanak iti lugar ni Burangen. Innak alaen dagiti kinabaknangna,” kinuna ni Juan. Sa inistoriana no apay a kaduana da Sunggo ken Manok. “Ikkannak man met iti baduyam ta sumurotak met,” kinuna ni Aso. Isu nga inikkan met ni Juan iti baduya ti aso. Idi addadan iti lugar a yan ni Burangen, timmayab ni Manok a napan iti tuktok ti nakaserra a ruangan ti dakkel a balay daytoy. Linuktanna ti ruangan isu a nawaya a nakastrek ni Juan ken dagiti pasurotna a da Sunggo ken Aso.
Saan a nakadlaw ni Burangen iti kaadda dagitoy ket idi agbalaw, narimpong gayamen.
Idi met makita dagiti pasurot ni Burangen ti napasamak kenkuana, dagus a nagkurnoda ken ni Juan. Intedda kenkuana dagiti sagutda a kas iti kallugong. Inusar ni Juan daytoy ket nagpukaw a dagus. Idi ikkatenna ti kallugong, nagparang manen. Adda pay intedda a sarukod a mangparnuay iti kimat ken tudo. Adda pay balitok ken pirak.
Ket nagawid ni Juan, kaduana da Sunggo, Manok ken Aso. Kargada dagitoy a kinabaknang a nagsubli iti pagtaengan da Juan.—O