Dap-ayan 2018 ken Maika-50 nga Anibersario ti GUMIL Filipinas: Nabalitokan a Panagkakadua, Narangpaya a Literatura (2)
Dap-ayan 2018 ken Maika-50 nga Anibersario ti GUMIL Filipinas
(Maudi iti Dua a Paset)
KAS kadagiti napalpalabas a panagtitipon dagiti kameng ti GUMIL Filipinas (ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Filipinas ken ballasiw-taaw), naangay met ti pannakapili ti Mrs. GUMIL Filipinas a kas paset ti “Rabii ti Kultura” iti umuna a rabii ti kombension. Maminsan iti tunggal dua a tawen a mapili ti Mrs. GF. Iti nagbaetan dayta, mapili met ti Miss GUMIL Filipinas— nga agtakem met iti dua a tawen a kas iti Mrs. GF. Popularity contest dagitoy a pangur-oran ti gunglo iti pondo a para kadagiti proyektona.
Kadagiti lima a kandidata a nangibagi kadagiti Provincial Chapter, ni Virginia R. Albano ti GUMIL Apayao ken kaingungot ni Bise-Gobernador Remy N. Albano ti Apayao ken agdama a Bise-Presidente ti GUMIL Filipinas, ti nabalangatan a Reyna (Mrs. GUMIL Filipinas 2018-2020). Iti pannakagun-odda iti daytoy a korona, agsasarunon nga uppat a tawen nga inyawid ti GUMIL Apayao nga idauluan ni Albano iti balangat iti tinawen a popularity contest.
“Napagreynami dagiti immun-una a kandidatami isu a rumbeng laeng nga agreyna met ti maikapat ta ni mismo a kasimpungalak ti naipasango,” inyisem ti Bise-Gobernador.
Idi 2015, iti kombension ti GUMIL Filipinas a naangay iti Metro Manila ken sinangaili ti GUMIL Metro Manila, inyalat ni Annalee Albano ti titulo a Miss GUMIL Filipinas 2015-2017. Idi 2016, inyalat met laeng ti GUMIL Apayao ti korona iti Search for Mrs. GUMIL Filipinas 2016-2018 babaen ken ni Cynthia B. Agustin. Itay napan a tawen, iti kombension ti GF iti Union Christian College iti San Fernando City (La Union), napili ni Angelie Caluducan Agni ti Bacsay, Luna, Apayao a Miss GUMIL Filipinas 2017-2019.
Ni Jesus Florencio A. Vargas, Provincial Board Member ti Cagayan, a nangibagi ken ni ikitna a ni Dip. Baby Aline Alfonso-Vargas, a binayabay ni Alette Binua, Chief of Staff ti diputada, ti nangbalangat ken ni Reyna Virginia.
Segun ken ni Dip. Baby Aline Alfonso-Vargas, babaen ti mensahe a binasa ni Board Member Vargas, napintas la unay nga agbalin ti GUMIL Filipinas a modelo wenno padron ti panagkaykaysa met koma dagiti umili iti probinsia ti Cagayan para iti pannakaipataray ti gobierno. “Uray agsasabalitayo iti maris iti politika, wenno lugar a pagtaudan, pammati wenno estado iti biag, ngem no la ketdi ti pagsayaatan ti sapasap ti panunoten ti tunggal maysa, magun-odtayo ti nadur-as, naragsak ken nainkappiaan a panagbiag,” innayon ti diputada.
Kadua ni Reyna Virginia a napadayawan dagiti nagpaay a prinsesana iti dayta a rabii da Avelina Fe Camacho ti GUMIL Ilocos Norte (1st Runner-up, Mutia ti Nobela), Maricel
S. Battung ti GUMIL Gonzaga (2nd Runner-up, Mutia ti Sarita), Lenie Viray ti GUMIL DepEd Urdaneta City (3rd Runner-up, Mutia ti Salaysay), ken Pamela H. Mariñas ti GUMIL Ilocos Sur (4th Runner-up, Mutia ti Daniw).
Naragsak met ti pannakaiparang dagiti pabuya dagiti nadumaduma a Provincial Chapter a nangpunno ti ragragsak iti “Rabii ti Kultura.” Nagbukanegan ti GUMIL Apayao babaen da Dalisay Ralustia, Atty. John Aguda ken Bise-Gobernador Albano baben ti orihinal a material a sinurat ni Bise-Gobernador Albano iti topiko nga “Agprogreso kadi ti Filipinas no agbalin a pederalismo ti porma ti gobierno?” Sabali pay ti folk dance nga impabuya dagiti kamengda.
Makapakatawa nga ababa a drama ti impabuya met ti GUMIL Ilocos Norte babaen dagiti nagakem a bida a da Joel B. Manuel, Delfin Dumayas ken Leonora R. Melchor. Imbagian met ni Dionisio S. Bulong ti GUMIL Metro Manila babaen ti panangkanta ti “No Duduaem Pay” a kinompaniaran iti gitarra ni Eliseo B. Contillo.
Sala manipud ti Longganisa Festival ti Vigan ti imparang ti GUMIL Ilocos Sur babaen dagiti estudiante ti UNP. Ken nagdaniw dagiti kameng ti GUMIL Gonzaga, idinto a sala ken kanta iti ayug ti “Manang Biday” ti imparang met ti GUMIL DepEd Urdaneta City.
Nangibingay met iti nayonna a panglinglingay a musika iti dayta a rabii ti banda ti Marine Battalion Landing Team (MBLT-8) nga idauluan ni Col. Rommel Bognalbal. Timmulong pay ni Contillo a nangidaulo iti sumagmamano a tokar iti panagsala dagiti delegado.
Panagiinnadal
Paset pay ti tinawen a kombension ti lektiur iti panagsurat, ngem gapu iti pannakarambak ti anibersario ti GUMIL Filipinas, limitado laengen ti oras dagiti lektiur. Naseksek ketdi iti impormasion dagiti tips iti panagsurat nga imbinglay dagiti naawis nga aglektiur a padapada nga eksperto iti naipabaklay kadakuada a topiko.
Immuna a naglektiur maipapan iti Literatura a Para Ubbing ni Anna Liza Madayag Gaspar. Nakaipablaak metten ni Gaspar iti dua a libro iti sarita a para ubbing, ket ti pannakaisurat dagitoy ken sumagmamano a tips ti inyadalna kadagiti nakikombension, aglalo kadagiti mannursuro iti elementaria a siaayat a dimngeg kenkuana. Simmaruno a naglektiur dagiti agassawa a nalatak a mannurat ken radio talent iti Bombo Radyo a da Luvimin Aquino ken Letty Astudillo-Aquino. Nagtinnulonganda nga inyadal no kasano ti panagsurat iti iskrip iti radio. Nangiparangda pay iti sangkabassit a paset ti nalatak a dramada a makapakatawa iti radio a “Doming, Doming, Mabalin Amin” (parnuay daydi mannurat ti Bannawag Cris Ilustre) a nagakeman ni Luvimin iti karakter ni Gusting, idinto a ti karakter ti asawana a ni Sofing ken ni Letty.
Panagsurat iti Makapakatawa a Sarita/Nobela ti simmaruno a nayadal. Ditoy a naglektiur dagiti mannurat a maam-ammo kadagiti gapuananda iti panagsurat iti kastoy a klase ti piksion. Indauluan ida ni Dionisio S. Bulong nga am-ammo pay iti naganna a Macario a naadaw iti nalatak a bida iti nobelana a “Fighting Pogi.” Kaduana da Estela Bisquera-Guerrero a nalatak met iti panagsurat kadagiti makapakatawa a sarita ken nobela a kas iti “Balasang Manen ni Anti Rosie” (am-ammo met ni Estela iti naganna a “Lilac” kadagiti mangsusurot kadagiti sinuratna), ken Joel B. Manuel a masterna met ti agpakatawa babaen dagiti sinuratna a piksion a kaudian ditoy ti panangiladawanna iti galad ken pannakigasanggasat ni Dr. Quiteria A. Calangacang a kangrunaan a bidana.
Simmaruno met a nayadal ti Panaghurado Kadagiti Salip iti Sarita. Damo daytoy a topiko iti lektiur iti kombension ta immununa a kiniddaw daytoy dagiti mannurat kadagiti napalabas a taripnong ta kayatda met a maammuan ti kapanunotan wenno panagkritiko kadagiti hurado kadagiti salip iti sarita tapno adda pagadalanda para kadagiti sumarsaruno a sarita nga idatagda kadagiti tinawen a pasalip.
Saan met a napaay dagiti mannurat ken uray dagiti agpanggep nga agsurat iti sarita, ta adu ti naadalda iti inlektiur da Cles B. Rambaud, Juan Al. Asuncion, ken Linda T. Lingbaoan nga agpapada a nabayag metten nga agpapaay a hurado kadagiti adu a pasalip a pakairamanan ti Palanca Awards.
Naisapar met ni Ben P. Pacris ti naglektiur iti panagsurat iti daniw iti panangipalawlawagna kadagiti annuroten iti on-the-spot
poetry writing.
Nagpaay met a moderator kadagiti lektiur da Pacris, Mario T. Tejada ken Mario S. Ascueta.
Nabuslon nga Apit
Makuna a nabuslon met ti apit iti daytoy a tawen a panangrambak ti GUMIL Filipinas iti Nabalitokan nga Anibersariona no maipapan iti panagilibro kadagiti sinurat nga Ilokano ti mapagpapatangan banag a mangipakita a naregta latta ti Kurditan ni Ilokano iti laksid ti pammaliiw dagiti dadduma nga autor a saan met a personal a pagbaknangan ti panagilibro.
Dagiti nayalnag a libro: Operation: Drop Venus, ti maikatlo a libro ni Norberto D. Bumanglag, Jr.; Isliping Teody, ti umuna a koleksion dagiti sarita ni Jobert M. Pacnis; Ti Kotse ni Iliong, ti umuna met a koleksion dagiti sarita ni Rolando A. Seguro Jr., Diamante ken Balitok, ti antolohia dagiti sarita, salaysay, daniw ken kanta a putar ni Clarito G. De Francia; Balangat ti Sirmata, ababa a nobela ni Elizabeth Madarang-Raquel; The Legend of the Cagayan River, ti maikadua a sarita a para ubbing ni Ana Liza Madayag Gaspar; Laglagip, Padpadas ken Dadduma Pay, ti maikadua a libro dagiti salaysay ni Jose P. Urata; ken ti Naggasatkan, Quiter!, ti umuna a serye ti makapakatawa a nobela ni Joel B. Manuel a maipanggep kadagiti pannakigasanggasat ti karakterna a ni Dr. Quiteria A. Calangacang.
Makuna met a nabuslon nga apit para iti GUMIL ti panagsapata ti agdagup iti 36 a baro a kameng ti GUMIL Filipinas manipud kadagiti nadumaduma a provincial chapter iti rabii ti Abril 21. Inyawat ni GF President Viloria ti akemna a namagsapata kadagiti baro a kameng ken ni Assistant Secretary Kristian Ablan a nagpaay a Naisangsangayan a Sangaili iti dayta a rabii.
Saan met a magatadan ti panangibinglay dagiti sumagmamano a Gumiliano ken Gumiliana kadagiti padasda iti panagkamengda iti GUMIL Filipinas ken iti panagsursuratda. Agpapada da Danilo A. Bautista, Virginia A. Duldulao, Leonora R. Melchor ken Edward Antonio a nagkuna a nakatulong a dakkel ti panagsursuratda ken dagiti naaw-awatda a pammadayaw iti panagsurat a namagbaliw iti panagbiagda no di man nakatulong iti pannakaital-oda kadagiti trabahoda. Kasta met ken ni Charlie P. Pinto a nagkuna gapu iti dakkel nga ayatna iti GUMIL, impasurotna pay daytoy iti nagan ti anakna a babai, nga isu met ti impanaganna iti negosio ti pamiliada.
Tapno ad-adda a nadekket ti panagkakadua dagiti delegado, inwayat ti GUMIL Gonzaga nga idauluan ni Mario S. Ascueta dagiti team-building games nga insaganada iti agsapa iti Sabado. Nangbukel dagiti delegado kadagiti bukodda a grupo iti tunggal paset ti paay-ayam a nangipakita iti pannakitinnulongda ken pannakipagragragsakda kadagiti kakaduada, saan laeng a tapno mangabak no di pay ket tapno maaddaanda iti naisangsangayan a padas iti panagkakadua iti laksid dagiti pagdudumaan dagiti nagtaudanda a Chapter wenno lugar.
Panagyaman
Sakbay a nagsisina dagiti delegado iti maikatlo nga aldaw, naangay ti General Assembly dagiti kameng ti GUMIL Filipinas. Indauluan daytoy ni Bise-Presidente Remy N. Albano a nangibagi ken ni GF President Viloria, ken kinatinnulongna ni pasado a Presidente Arthur P. Urata a nanglawlawag kadagiti saludsod dagiti delegado mainaig kadagiti proyekto, pondo ken direksion ti gunglo. Nagreport met ni GF Treasurer Anna Liza Madayag Gaspar maipanggep iti pinansial nga estado ti gunglo.
Ni GF President Viloria ti nangidaulo ti organizing committee para iti singin a pasken ken nagpaay a katulongna dagiti amin a kameng ti Hunta Direktiba. Nagpaay met nga Over-all Program
no talaga a naglemmeng ni Florence, sigurado a kinatulagen daytoy ti asino man a makaammo iti yanna.
Namrayanna ti nagpagnapagna manen. Kas gagangay kadagiti napnapananna a siudad kadagiti probinsia, saan unay a matatao dagiti kalsada. Nakagteng iti maysa a parke a naisangrat a para kadagiti kustomer ti maysa a fastfood ket nagtugtugaw. Tinangadna ti law-ang a nakataytayengteng ti ngisitna nga ad-adda met a nangparimat iti bulan ken dagiti naiwaris a bituen. Adda iti dina kasiguan a lugar ngem makitkitana latta met ti bulan ken dagiti bituen. Naidawatna a kadagita a gundaway, nakatangad met koma ni Florence iti law-ang— matmatmatan koma met daytoy ti gagan-ayan a pagaayat a matmatmatan ti agarup amin a sentimental a tattao. Ngem koma laeng. Ta adda kadi ngata ni Florence iti maysa a lugar a makitana ti gagan-ayan wenno ti law-ang?
ITI aldaw ti Huebes, bayat ti panagmalmalangana manen iti siledna iti simbaan, nagay-ayamanna manen nga intipa ti nagan ni Florence iti Google. Adda baro: Listaan dagiti nakapasa iti Licensure Examination for Teachers iti Elementary Level. Karaman dita ti “Dumlao, Florence O.” Nakapasa ni Florence!
Dagdagus a nagpelles sa napan iti balay da Florence. Ngem awan tao a nadanonna. Kuna ti kaarruba da Florence nga adda dagiti nagannak ken ti kabsat ni Florence iti bangkagda iti Magrafil, Gonzaga. Inturturedna a sinaludsod no nagawiden ni Florence. Saan kano pay. Naamirisna a damona a makita ti babai. Napudaw. Mabalin nga agababrod. Segun pay iti daytoy, masansan a kastana ni Florence (ammo kano daytoy ta isu kano ti ibagbaga ti inangna), di agaw-awid iti balayda ket di pay ipakpakaammo ti balasang ti yanna. “Adda tangtangken ti ulona,” kinuna ti babai. Saan a nagun-uni. “Apay kadi, ser?” kinuna ti babai. Napayaman ta maibasar iti saludsod ti babai, di am-ammo daytoy.
“Ibagak la koma a nakitak ti nagan ni Florence a nakaruar iti LET,” kinuna ni Amor. Naglibbi ti babai. Manguddakudday a nangkamang iti pangapatan a dalan— ti dumalan iti ubbog; ti kalsada a nakaslepan ken kasla immus-usokanna iti mangliwengliweng a kasipngetan.
Mangrugin nga agsaringit dagiti kaykayo ken ruruot. Addada manen tumpuar a sabsabong. Ngem inyaleng-alengna dagitoy. Uray ti ubbog, dina tinaliaw. Ta amin dagitoy, ni Florence ti ipalagipda. Nga ad-adda a mangkulkol iti utekna.
Nagderetso iti siledna iti kalapaw ni Eliezer. Nagidda. Sa nagkulunikon. Nagsangit. Nagpayegpeg.
Iti kabigatanna, idi lukatanna ti account-na iti Facebook, naimuttalat kadagiti in-like-na a pages dagiti nadumaduma a network ti telebision ti namsaakan ti bagyo a Yolanda iti Kabisayaan nangruna iti Tacloban City. Rinibu a tattao ken balbalay ti nayanud. Minilion a sanikua ti nadidigra.
Agkaiwara dagiti bangkay. Agsasangit dagiti nakalasat.
Kasla nabuyatan iti nalamiis a danum. Agparparikut iti panagpukaw ni Florence a mabalin a natalged met iti yanna idinto nga adtoy dagiti rinibu a tattao a nakadagdagsen ti impaay ti nakaparsuaan kadakuada.
Idi makasangpet iti simbaan, nadanonanna dagiti papadi ken sumagmamano a tattao nga agpapatang mainaig iti nagsaruno a bagyo. Ken no kasano a makatulong ti parokiada. Sinaludsodda ti kapanunotanna. Kunana a no ania ti mapagnunumuan, umanamong.
Iti dayta a Domingo, inasitgan ni Manang Margaux ket sinaludsod daytoy no pamisaanna ni mamangna. Napagnunumuanda kano ngamin a dagiti maisobre a pagpamisa, isu ti pangalaanda iti idonarda kadagiti biktima ti bagyo. Imbagana a mangted iti sangaribu. Inyawatan ni Manang Margaux iti sobre. Insuratna: For the eternal rest of the soul of Malou D. Palor. Kuna ni Manang Margaux nga idi sibibiag pay ni mamangna, kaykayat daytoy a kompleto ti naganna. Inulit ni Amor ti nagsurat: For the eternal rest of the soul of Maria Cielo Doniego-Palor.
Iti misa, nadlawna a kameng gayam ti koro ni Monica a nobia ni Eliezer. Ken ni gayam Manang Margaux ti choir master. Nadlawna pay a nawaya a rummuar-sumrek iti kombento dagiti kameng ti koro ken dadduma pay nga agtutubo, ken addada pay umuli iti maikadua a kadsaaran. Saan ngarud a nakakaskasdaaw nga adda lattan nanartarus a nangserrek kenkuana iti siledna ket inaramidnan ti kaykayatna kenkuana.
Naidumduma ketdi ti kinapasig dagiti agtutubo, nangruna dagiti babbai, kenkuana. Nagadu a saludsodda. Sangkaangawda. Adda pay nangibaga a kalanglangana ni Johnny Depp nangruna ket natadul kano ti tulang iti rupana. Banag a dina maako ta no kalanglanga nga artista pay met laeng, naawatnan nga isu ni Tado Jimenez idinto a ni Jericho Rosales ni manongna.
Naumbi pay dagiti agtutubo kenkuana. Adda mangbulod iti selponna. Adda dumawat iti load wenno igatangda kano iti Coke.
Nadlawna pay kadagiti simmarsaruno nga aldaw a masansan nga agtutungtong da Father Pol, Bong ken Mulo iti kuarto a pannaka-gym ni Father Pol. Idinto a ni Nana Corazon, yulian met daytoy iti tsa ni Father Melvin iti tiempo ti siesta iti leppas ti pangngaldaw.
Dina met maibayag ti makisarsarita ken ni Tata Paquito ta maipapan met latta iti natungday nga arapaapna nga agpadi ken dagiti senial ti nakaparsuaan ti sarsaritaen daytoy. Isu nga ad-adda a nagyan ti kalapaw iti piskeria. Ta dina latta maiwagsak iti panunotna ti pettat a panagpukaw ni Florence. Dina latta maiwagsak iti panunotna ti pettat a pannakagamsaw ti kinalalakina. Ket no kua, dina maigawid ti pannakabibina. Isu a nagpuppupok iti nalimed a siled ni Eliezer. No makalagip, mabibi lattan.
Agingga a pinadasna ti kuna ni Eliezer nga agidda a kasla natay. Aramidenna dayta no kasta a leppas pangngaldaw. Umuna no kua a yiruamna ti bagina iti sipnget. Pudno nga adadda a maimdenganna dagiti mapaspasamak iti ruar. Ti danapeg ken say-a ni Eliezer. Ti taul dagiti aso. Ti kanabsuor dagiti tilapia. Dagiti pulikkaaw. Dagiti katkatawa. Dagiti banurbor ken panippip dagiti lugan. Ti daranudor ti baybay. Ket mariknana a no mabalbalin, dinan kayat ti bumangon. No mabalin, dinan kayat ti rummuar.
Iti maysa a malem, tinoktok ni Eliezer ti nalimed a siled. Adda kano mangsapsapul kenkuana. Idi addan iti salas, napan linuktan ni Eliezer ti ruangan. Nakitana ni Monica. Kadua daytoy ti ipagna. Iti dayta a gundaway a namatmatanna a nalaing ti ipagna. Kabagbagi daytoy ni Monica, ken padana a panayagen a
panguttongen. Kasla dagiti artista ken modelo a pakaseknanda ti dida ilulukmeg. Kasla Kim Chiu ti pagkitkitaanna iti ipagna.
“Pakpakomustaannaka ni papang,” kinuna ti ipagna nga umisisem. Ti amana ti kayat a sawen daytoy. Ngem dina inkaso ti kuna ti ipagna. Nalagipna ketdi ti panagminnatmatda idi adda iti agdanda. Kasta a rimat dagiti mata ni ipagna ti nakitana idiay balayda. Nagbaw-ing. Tinannawaganna da Eliezer ken Monica nga agiwarwarisen iti tuyo kadagiti tilapia.
“Nagsaodan sa ken Father Pol ket kuna kano ni Father Pol a didaka unay makitkita idiay simbaan. Ni Monica ti nakaibaga nga addaka ditoy.”
Iti panagkitana iti ipagna, kasla dagiti agtutubo a masansan iti simbaan. Agum-umbi ti timekna. Nagkay-ot ti pus-ongna. Nagkatawa manen ti ipagna.
“Agam-ammokayo gayam ken Monica,” kinunana ket nadlawna a nagkiok. Naladawen idi maamirisna nga awan met serbi ti naisawangna.
Nagkatawa iti nasarangsang ti ipagna. “Natural. Nagbassit nga ili. Ken nagkalabankami iti Miss Santa Teresita itay last year. Medio friendship-friendship-kami.”
Awanen ti maibagana pay. No adda istoriaen ti ipagna, agtunged laeng. No adda met saludsoden daytoy, sumungbat iti awan kaes-eskanna. Nagpakada ti ipagna idi agangay. Idi nakatakderen ti ipagna, kellaat a simmiplag ti angin manipud iti amianan ket inay-ayam daytoy ti pangatiddogen a buok ti ipagna. Naisaplid iti agongna ti atibuor ti naglaok a naagub ken agat-insenso. Nagsidduker. Kasla adda pamalpalatpatanna iti dayta nga angot a nangsunson iti darangidongna. Nasael. Nariknana a kasla naulaw.
Dayta nga angot ken pagteng ti nangkurkuriro iti panunotna iti sumagmano nga aldaw. Ngem adayo a digo a ti ipagna ti nangserrek kenkuana. Saan a basta makapan iti kombento a di makita ti kabsatna wenno sabali a tao. Ket immanayen dayta a panagamiris a nangpatalinaay iti riknana.
Ngem apagbiit dayta a kinatalinaay ta iti maysa a malem, nagranada iti amana iti kombento. Nadanonna a kasarsarita daytoy ni Father Pol. Inyawis ti amana ti panagsaritada iti sango ti kombento.
“Nagsakitka kano met?” kinuna ti amana. “No kaano pay met a nairana ti bagyo. Binaonko ‘diay asawa ni manongmo ta makumikom met datao.”
Nagsidduker. Nagmaga ti karabukobna. Nalagipna ti napasamak iti siledna iti simbaan. Kasla nabekkel.
“Kasla mapukpukawanka kano. Dika makakaan. Ni Father Pol ti nagkuna.” “Awan daytoy,” kinunana a kasla mapukpukawan. “Ammok ti pagkaskastaam. Adda nakaibaga kaniak a mapanmo paspasiaren ‘tay Dumlao a balasang. Nagdedeytkayo kano idiay igid ti baybay.”
Nalagipna ti namin-ano met a daras nga ipapanda ken Florence idiay igid ti baybay. Daydi panangap-aprosna ken ni Florence; ti gistayan panangagekna iti daytoy. “Saan a deyt. Nagpatpatangkami laeng.” Kasla awan nangngeg ti amana. “Ti adatna, impanna manen ti kinabayanggudawna. Kakasta dagita iskolar daydi mamangmo. Aaktibistada. Dimo maaw-awatan. Kagurada ti institusion. Kagurada ti sistema. Isu a no kua, dimo namnamaen ti aramidenda. Kas ita, nagpukaw lattan a kasla awan aniamanna.” Saan a naguni ni Amor. “Nagadu a babbai dita. Babai la dayta. Nasayaat met ta kua… loko ni manongmo, ibagbagana a binabaika. Amangan no maunaam pay a makaputot. Lokdit, kunkunak la ketdin kenkuana ngem awan sa met lokditna. Lupes sa met ti loko. Nagadu a sagsagudenna ket awan met uray maysa a maibuangna.”
Ad-addan a kasla maangsan ni Amor. Nagsasaruno ti panagtilmonna. Nagsanamtek ti amana. “’Gurayka,” kinuna ti amana ket inruar daytoy ti selponna. Sa nagdayal. “O, Lucio. Umayka man idiay balay. Sige, sige.” Imbolsa ti amana ti selpon sa kinunana: “Inta idiay balay.” Kasla maaw-awanan a simmurot. Mapampanunotna ti napasamakna. Ni ipagna ngata ti nangserrek kenkuana idi?
Nadanonda iti ruangan ni Lucio a makisarsarita kadagiti para bantay iti arubayan.
“Usarenyo ‘ta Vios,” kinuna ti amana. “Inkay ag-break-in idiay Aparri. Inkay idiay Galaxy, the best.” Nagayek-ek ni Lucio. “Lugan ken tao ‘ta ma-break-in.” Kinusilapan ni Amor ni Lucio. Iti panagkunana, nangrikna ni Lucio ta kinuna daytoy: “Ngem apay pay la nga idiay Aparri, ser, ket adda met ditoy? Apagisu ken ni Ser Amor ti netibs.”
“Maut,” kinuna ti amana. “Nadadaelkan, a. Ket no ti ammoda kaniana ket agpadpadi.” “Ay, wen, aya?” “Nabatik ‘tay tulbek,” kinuna ni Amor. Ti tulbek ti lugan ti ibagbagana.
“Adda reserbak,” kinuna ti amana. “Inton malpas ti pangrabii, Lucio, subliam ni Amor,” kinuna daytoy sa adda kinautna iti bolsana. “Pabaraemon.” Impuruak ti amana ti tulbek ken ni Lucio a nagdardaras met a nangsippaw. Sa inkanayon daytoy a kampay idi ket bola nga isiutna iti yan ti lugan a nakaparking iti laud ti balay. Nagkakatawa dagiti para bantay.
“Manganka ditoyen,” kinuna ti amana.
“Awan pagsukatak ditoy,” insungbat ni Amor.
Pinababa-pinangato ti amana. “Mangipadaskanto kadagitay bado ni manongmo. Naayat iti kumepkep daydiay.”
Iti panangrabiida, ti amana ti nangabesera iti marantiddog a lamisaan a narra. Nagsangoda iti kabsatna— iti makanawan ti amada ti kabsatna idinto nga iti makanigid kenkuana. Kaabay ti kabsatna ti asawa daytoy. Lislisian ni Amor nga agsabat ti imatangda ken ipagna. Agsidada iti liningta a malaga ken diniguan nga udang.
Mangmangngegda ti anabaab dagiti katulongan nga agur-uray iti pannakalpasda. Idi di pay simrek iti seminario, masansan nga awisen ni mamangna dagiti katulonganda a makigiddan kadakuada a mangan.
Kaano pay ti naudi a pannanganna iti daytoy a lamisaan? Dinan malagip.
“Pabulodamto man iti kamiseta,” kinuna ti amana iti kabsatna. “’ Tay kabassitan.” “Apay?” “Tapno saanen a mapan agsukat idiay simbaan... Mapanda ag-Galaxy ken Lucio.”
Nadlawna nga apagapaman a naisardeng ti ipagna ti agngalngal. Kasta met a napaludipanna a nagngirsi ti kabsatna.
“Talaga, a. Ngem amangan no adda mangitang-ab kada Pol ken Lakay Melvin.” Da Father Pol ken Father Melvin ti kayat a sawen ti kabsatna. “Ngem no bilang sumariaendaka, ibagam no kua ta mangibagaak iti palimedda a pangsumram.”
“Bay-am a sumariaenda,” kinuna ti amada. “Awan sa metten planona nga agpadi.”
Nagbitin iti angin ti kutsara ni manongna. “Ta apay?”
Di pay pinal, kunana koma ngem kellaat a kayatna a suoten ti kabsatna ket kinunana: “Diak sa metten trip ti agpadi.”
Nagbanang-es iti ababa ni manongna sa kinuna daytoy: “Ay, ket pagserbiam ngarud metten, a, ta bagim. Agtrabahoka metten. Agsekretarioka ken ni papang. Tapno maikarikanto nga agtawid.”
“Eros, bay-am pay la dagita a tawtawid,” inyanawa ti amada.
“Awan iti panunotko dayta,” kinuna ni Amor.
“Uray ket no awan iti panunotmo no isu ti kuna ti linteg. Ti sanikua dagiti dadakkel, pagbibingayan dagiti annak. Ti ammok, no nagpadika koma, awan a talaga ti pannakabagimon.”
“Ket ania ngarud ti aramidek?” insintir ni Amor. Dina magustuan ti insawang ti kabsatna. (Maituloyto)