Panangimaton iti Pagtaengan

ADU nga ubbing ti marigatan a makilangen kadagiti kapatadanda ken uray pay kadagiti sabsabali a tattao.

No adda parikutda, mapanda kadagiti gagayyemda. No dida manen magustuan dagiti gagayyemda, agtarayda manen iti pagtaengan wenno mapanda iti sabsabali a tattao.

Nasakit met kadagiti nagannak ti pannakakitada iti awan masnop a pagkamkamangan ti anakda wenno maipapaigid lattan gapu ta awan ti kagayyemanda.

Daytoy ti rason a rumbeng a masursuruan dagiti ubbing no kasano ti makilangen iti sabsabali a tattao.

Agdalan amin nga ubbing iti nagduduma a tukad ti panagdakkel. Kadagiti nasapa a panawenda a kas maladaga, mabalin a mawayas ti maysa nga ubing ti agay-ayam wenno kaduana dagiti dadakkelna.

Mangrugin nga agparikut ti ubing no adda dumteng a sabali nga ubing a kainnagawna kadagiti abalbalay wenno atension.

Umad-adu met dagiti kalangenna agingga iti sumrek iti pagadalan.

Tapno maiturong ti ubing iti nasayaat a pannakilangen kadagiti tattao, nasken unay a pilien dagiti nagannak dagiti kaay-ayam ti anakda.

Ipalagip pay kadagiti ubbing ti saanda a panangaramat kadagiti bulgar wenno makapasakit a balikas. Mabalin a saan pay laeng nga ammo dagiti ubbing ti kaipapanan dagitoy a balikas ngem rumbeng nga ipalawag kadakuada ti kinapateg ti saan a panangpasakit kadagiti kalangenda.

Saan pay a baybay-an dagiti ubbing nga agiduron, agkuddot wenno mangpasakit kadagiti kaay-ayamda. Ipalagip kadakuada a saan met a nasayaat no kasta ti aramiden ti sabali kadakuada.

Itugot dagiti ubbing iti pagadalan dagiti sursuro nga ipaganetget kadakuada. Bassit laeng ti maaramid ti maestra a mangatur kadagiti biddut wenno saan a nasayaat a pannakilangen ti maysa nga ubing no saan a nairugi a naisuro iti pagtaengan.

Adu dagiti tiped iti naannayas a panangisuro kadagiti ubbing iti nasayaat a pannakilangen iti sabsabali a tattao. Ngem saan koma a mauma dagiti nataengan a mangisuro kadagiti ubbing iti nasayaat a galad. No makaay-ayo ti pannakilangen ti maysa nga ubing kadagiti kapatadanna ken kadagiti sabsabali a tattao, itugotna daytoy a kababalin agingga iti panagadu ti tawenna. Agtungpal pay daytoy iti ad-adda a pannakananamna ti naragragsak a panagbiag.—O ken ni Ikit Monang. “Sus, agsimpakayo man,” inyunget ni Pediong. “Mayat latta uray ania,” kinuna met ni amang. Pinagsinnublatna a kinita da ‘Tang Doning ken Mang Narsing. Kasla saan met a nabainan ni ‘Tang Doning. Tinung-edanna pay ni amang a kaska kunkunana: “Nasiputka met gayam.”

“O, geym ngaruden,” kinuna ni Pediong. Innalana ti arak. Linuktanna daytoy. Tinuyaganna ti kalub iti arak sa napanna imbelleng iti ruar ti kosina. Nagtanamitim. Kasta met iti inaramidna iti arak a para babai.

Napan nangiruar ni Mang Narsing iti shot glass.

KASTA unay ti panangpayapay kaniak dagiti padak nga agitultulod iti Day Care. Kasla adda nakapimpintas nga ipadamagda kaniak ta timmakderda pay amin. Singkuenta pay ngata a metro ti kaadayok kadakuada idi malasinko ni Minda. Kibin daytoy ti kaanakanna a dina pay naitulnog iti uneg ti klasrumda. Kinitak ti relok. Adda pay sangapulo a minuto sakbay ti flag ceremony.

“Sursuruemon ti mapan idiay klasrumyo a siksika, wen?” kinunak ken ni Jeruel. Inaprosak ti ulona. Nagtung-ed.

Insimpak ti backpack-na a nagyanan ti balonna a naka-tetra pack a Milo ken bacon sandwich. “No agsingsingpetka ket adu ti stars-mo, igatangankanto iti burger,” kinunak ket inyawatko ti plastic envelope a nagyanan ti dua a lapis, krayola ken papelna. Immisem ket timmarayen a simrek iti inaladan ti Day Care Center. Tinurongko met ti yan dagiti padak a para tulod.

“O, dayta ni Lilac, damagenyo,” adda panagpannakkel iti timek ni Minda.

Tiningigak ni Minda, kas pasimudaag a salsaludsodek no ania ti damagenda kaniak. Immunan a bimmara ti piditpiditko. Dakkel ti pammatik a siak ti itsitsismisna. Wenno ti napasamak idiay balay da Mang Narsing.

Nagkatawa ni Minda. “Bawal mag-deny, apid!” kinunana sa nagkinni nga immasideg kaniak. Diak latta mapidut ti kayatna a sawen. “Nabartek kano ni Manang Monang idi rabii,” insalingbat a kinuna ti maysa a medio nataenganen. Bimmaaw met laeng bassit ti bagik. “Naturog kano pay iti balay da Narsing?” binagi met ti maysa pay a baket nga agitultulod iti apona.

Sakbay a maukapko ti ngiwatko tapno sungbatak, siaalisto ni Minda a nangibaga: “O, dika agulbod, apid!” Winitwitannak pay. Aggumgumintangen iti ragsakna a kasla ketdin nasayaat ti panangsarsaritana iti pannakabartek ni Ikit Monang. Talaga nga awan pakawanenna.

“Ni Narsing wenno ‘diay gayyemna a reporter ti nangkaidda ken ni Monang?” awan as-asinna a sinaludsod ti maysa pay a baket.

“Siempre, nabartekda amin, aya?” impasarunson met ti maysa pay.

“Di met gayyem ni Mistra Aning ‘diay lakay a reporter, aya?” adda nangibaga iti likudak.

Inagawaak ti timmaliaw ngem diak natiliw no asino kadagiti tallo a nagaabay a nakatugaw a babbaket ti nagsao. Tibabek koma ket. Daytay paturayko a mapirpiran bassit ti bibigna.

“Oy, saan, nakitakon ‘diay gayyem ni Mistra Aning… Adda luganna a Revo,” inagawaan a kinuna ti maysa kadagiti uppat.

Uray kaskasano, nasebseban ti pungtotko iti nangngegko. Ta kayatna sa sawen, uray master story weaver and teller ni Minda, adda latta saan a mamati iti ibagbagana. Ngem siguro, no saanak

a sisasango, adda met mangibaga a gayyemko ‘diay um-umay idiay balaymi a naka-Forester.

“Medio naulaw laeng met, a, ta di met naruam nga uminum…” kinunak. Kinusilapak ni Minda. Ti saona kontra iti saok, ammok nga ad-adda a patiendak ta awan met rekordko a madi ditoy barangaymi. “Diak laeng ammo no nagturoganna ta naggigiddankami kada Minda a nagawid.” Inridisko ti ’naggigiddankami’ uray ta pudno met. Immun-unakamin a nagawid kada Minda ta idi napalaluanen ni Pediong ti arak, rakeprakepen ken bisongbisongenna metten ni Minda.

“Di maymaysana a babai a kinainumda?” inkatawa ti adda iti likudak.

“Sus, kaduada ni amang. Ammoyo met a saan a sanger ni amang,” kinunak. Ngem kinaagpaysona, naiturog ni amang iti nakalamlamuyot a sopa da Mang Narsing. Pattapattak ket tallo laeng a tilmon a babassit ti nainum ni amang ngem inabaken ti arak.

Namimpinsan nga “Ay” laeng ti nakuna dagiti pada ni Minda a tsismosa. Nagin-inutda a pimmanaw. Kayat nga igawid ni Minda ida ngem inawidkon nga impalaud. Inulodko agingga iti balkonahemi. Awan ti naaramidanna ta napigpigsaak. Insaltekko iti sopa a kawayan. Diakon mapalabes daytoy nga ar-aramidenna. Awan la pulos pakawanenna. Uray baket!

“Apay, masapul pay nga itsismismo ti pannakabartek ni ikit?” inyungetko. Insunelko ti tammudok iti pispisna. No agriri, aggubalkamin! “Mimmamaestraanka la nga awan sursurona,” inridisko. Diak nateppelan ti ngiwatko ket imbagak kenkuana dagiti ibagbagada met iti liklikudanna. “Nasikogannaka kano ti drug addict. Saan kadi a nasakit kenka dayta?” Dina la ngamin ibain ti agpasaklot ken ni Pediong uray adu ti makakitkita.

“Saanak met, a, a masikog, apid. Ammomi met ti agannad,” nakapuy ti timekna. Naalana ngata ti nagamak ta nadlawna a nakasaganaak a makirinnay-aban iti bado ita. “Ken pudno a saan a nagawid ni anti idi rabii,” adda nailimog a danag iti timekna. “Itay agsapa a pumanawkami ken Pediong dita balayda, awan pay.” Timmakder ket pinagsinnublatna a kinita ti balay da Ikit Monang nga adda iti sangomi ken ti balay da Mang Narsing nga adda iti laudenmi. Siseserra pay laeng ti tianggi ni ikit idinto a no kastoy nga oras, silulukat koman.

“Ket uray, a. Dika koma nagibambando iti banag a di met masapul nga ibando,” impettengko. “Sa saan met a dakes a tattao dagiti kakaduana idi rabii.”

Nasayaat laeng ta saan nga immingar ni Minda. Imbaonko a mapan mangkita no nakaawiden ni ikit ta no awan pay, inkamin iti yan da Mang Narsing. Uray ni amang, di pay ngamin nagawid met. Diak la imbaga itay kadagiti tsismosa. Adda ngarud suron ni inang ta no ar-arigen, sangsangaaskaw ti nagbaetan ti balaymi kada Mang Narsing ngem sinadutna la ketdin ti nagawid. Nagtalna laeng ni inang ta nasaok nga amangan no pati ni Ikit Monang, naiturogna met iti balayda Mang Narsing ket bainenna a panawan ti kasinsinna aglalo ket nataenganen. Numona ta adu latta ti kaarruba a napigsa ti dedengganda. Nagalas met ngamin a tsismisenda ti kapepeklan a tsismosa.

Ngem bayag la ni Minda ti bimmallasiw iti kalsada, nangngegkon ti taul ni Brownie. Dinardarasko ti napan iti