Ti Padas a Diakto Malipatan
Kalanglanga ti asin a maar-aramat iti kosina. Ngem saan met gayam a ‘tay kadawyan nga asin.
PITO a tawenen ti napalabas manipud idi napasamak daytoy ngem agingga ita, kasla idi kalman laeng a naaramid daytoy ket no umagibas iti panunotko, kasla mabibinegak, ket kabulon daytoy ti panangikarkararagko kadagiti inosente a biktima, ken panangidawdawatko a sapay koma ta dinton maulit daytoy a trahedia.
Agpapaayak idi a prinsipal ti maysa a pagadalan ti elementaria iti maysa a barangay ti Siudad ti Tuguegarao.
Kas tradision ti Departamento ti Edukasion, maisagana dagiti pagadalan babaen ti Brigada Eskwela, tapno dagdagus a maangay dagiti klase iti umuna nga aldaw ti panagseserrek.
Naragsak ken naurnos ti umuna a lawas ti panagseserrek iti dayta a bulan ti Hunio. Awanen dagiti panagdardaras a panagdalusdalus a panangisagana kadagiti siled-pagadalan ta naurnosdan iti napalabas a lawas. Kinapudnona, pinangayed pay dayta umuna a lawas ti klase ti panagmulamulami, a pakairamanan pay dagiti nagannak, kadagiti palakay dagiti makalinong a kayo. Naannayas ngarud ti pannakaileppas ti umuna a lawas ti klase. Iti maikadua a lawas, agrubrubuatak a mapan iti Schools Division Office a masarakan iti puseg ti siudad idi inasitgannak ti maysa a mannursuro. Impakaammona nga adda dua nga ubbing iti kindergarten a nakaro ti panagbakbakuarda. Idi dinamagko no ania ti kinnan dagiti agbakbakuar nga ubbing, insungbat ti maestra a sinanta.
Nadiguan a miki ti sinanta a kadawyan a nasagpawan iti napalkang a bennek nga aw-awagan dagiti Ibanag iti narnar. Natibo a potahe dagiti Ibanag daytoy a nalaokan iti tubbog ti atsuete. No dadduma, napirsapirsay a lasag ti manok ti maisagpaw iti sinanta.
Nasagpawan iti narnar ti naisagana a meriendaen dagiti ubbing iti dayta a bigat.
Nagturongak ngarud iti kantina tapno kasaritak ti nangisagana iti sinanta a minerienda dagiti ubbing.
Iti kantina, nadanonko ti maysa a mannursuro a nakadumog iti maysa a palangka. Naisadag ti ulona iti likud ti tugaw.
Imbagana, idi dinamagko no apay a nakadumog, a naulaw kano gapu iti saan a nasayaat a panagsaad ti impaunegna a sinanta.
Gapu iti daytoy, imbilinko a saanen a maipakan ti naluto a sinanta kadagiti ubbing ken uray pay kadagiti mannursuro.
Gapu iti agsasaruno nga awag a nasken nga agreportak iti Division Office, binilinko ngarud ti maysa a mannursuro a tumulong kadagiti dua nga nagbakbakuar nga ubbing.
Idi nakadanonak iti Division Office, nakitak a nagadu gayamen a miss calls ken mensahe ti nakarekord iti selponko. Saanko a dagus a nakita dagitoy kabayatan ti ipapanko iti Division Office.
Iti umuna a panagkiriring ti selponko a dagus a sinungbatak, naammuak nga adun dagiti ubbing a nagbakbakuar ket naitarayda amin iti People’s Emergency Hospital. Imatmatonan ti gobierno lokal ti Siudad ti Tuguegarao daytoy nga ospital.
Naitaray met dagiti dadduma iti Cagayan Valley Medical Center, ti kadakkelan nga ospital ti turay iti Tanap ti Cagayan.
Nasinga ti sibubukel a barangay iti daytoy a napasamak.
Kadagiti napagawid nga ubbing, nagsarsaruada iti dalanda a miki amin ti imbakuarda.
Insardeng pay dagiti agpampanday ti trabahoda tapno tumulong kadagiti naapektaran nga ubbing. Ti ngamin panagpanday kadagiti gamigam iti panagtalon, panabas ken buneng ti kangrunaan a pagsapulan daytoy kakaisuna a barangay a taeng dagiti Ilokano iti Siudad ti Tuguegarao.
Naglusdoy pay ketdin dagiti napakapsutan nga ubbing ket timmulong dagiti lallaki nga agpampanday a nangsakruy kadakuada.
Agdagup iti 57 dagiti agad-adal nga ubbing ti nasabidongan a nakairamanan ti tallo a mannursuro.
Dua kadagiti nasabidongan nga ubbing ti saan a nakalasat.
Iti panagpalutpot dagiti autoridad, napaneknekan nga agpayso a ti impauneg dagiti ubbing a sinanta ti nakaigapuan ti nakasabidonganda. Naammuan pay a salitre (sodium nitrate) ti nailaok iti taraon, saan nga asin (table salt), a kas iti panangipagarup ti nangisagana iti sinanta.
Nakadulin ti salitre iti kabinet a pagiduldulinan kadagiti rekado iti Home Economics. Paset daytoy naidulin a salitre ti inaramat dagiti ubbing iti leksionda iti meat processing iti kallabes. Maararamat ngamin ti salitre a kas food additive. Ngem kas iti amin a banag no masobraan, agbalin a sabidong.
Iti panangipagarup ti nangisagana iti taraon nga asin ti nasao a salitre gapu ta kalanglanga met ngamin ti asin wenno table salt (kinapudnona, maysa met a klase ti asin ti salitre), inlaokna daytoy iti garapon a nakaidulinan ti asin a maar-aramat iti kosina.
Kas nakunan, natalged ti salitre a mailaok iti taraon ngem gapu iti nalabes a kinaadu ti nailaok a salitre iti naluto a sinanta, nagbalinen a sabidong a nailaok iti taraon.
Agpayso nga awan ti mayat a mapasamak ti ania man nga aksidente a pakaipustaan ti biag. Ngem masapul ti adu a panagannad aglalo iti pannakaisagana ti taraon.
Ta imbes a mangpakired ken mangpasalun-at iti bagi, daytoy met gayam ti pakaigapuan ti ipapatay ken dadduma pay a dakdakkel a parikut.
Iti daytoy a napasamak, nasken koma a kanayon a maikkan iti marka dagiti rekado ken taraon a maidulin iti pagtaengan.
Agserbi koma daytoy a leksion kadagiti agisagsagana iti taraon ken uray iti asino man kadatayo tapno awan ti maisagsagmak.—O