Ti Makunami
NAPATEG a tanda dagiti monumento, kas iti monumento ni Jose Rizal iti Luneta ken iti monumento ni Andres Bonifacio iti Caloocan. Kinapudnona, mairaman dagiti monumento a salsalakniban ti gobierno, kas sagudayen ti Artikulo IV, Section 16 (Arts and Culture) ti Konstitusion ti Filipinas. Ti met National Historical Commission of the Philippines (NHCP) kas sagudayen ti R.A. 10086 ti natudingan a mangimaton iti pannakapagtalinaed ken pannakaaywan dagiti historical treasure a pakairaman dagiti monumento.
Adda dagiti naituding nga annuroten iti pannakaaramid dagiti monumento a para kadagiti nailian a bannuar ken pagtamdan ken dadduma pay a mabigbig a Filipino. Nasken a kalanglanga ti bannuar ti maaramid a monumento. Kadawyan a maikabil dagiti monumento iti sanguanan dagiti Ti monumento ni nag-Senador Camilo Osias. Makita daytoy iti igid ti kalsada iti mismo nga abagatan ti lakon ti balay ti ili wenno munisipio ti Balaoan, La Union. (Ladawan: PNBermudez) nalatak a pasdek wenno lugara kas iti balay ti ili, iti plasa wenno iti parke. Agbalin a pagilasinan dagitoy.
No full body ti monumento, maisaad daytoy iti pedestal a kas iti katayagna. No busto, maiparabaw iti pedestal a mamitlo a nataytayag ngem ti busto. No maaramid ti dua a monumento iti sango ti maysa pasdek, akinkanigid ti national hero, akinkanawan ti local hero. Nasken a nalayang ken nalawa ti disso a pakaipasdekan monumento tapno nalaka a makita ken nawaya a maretrato. Kanayon koma nadalus ti monumento ken ti arubayanna.
Ti monumento dagiti nailian a bannuar ken dagiti mabigbig ken pagtamdan nga umili nga ar-aramiden ti gobierno mailasin babaen iti plake a nakaitampokan iti selio ti National Historical Commission of the Philippines. Am-ammo dagitoy a kas Historical Marker.
Mailanad iti plake ti ababa a pakasaritaan ken gapuanan ti bannuar. Maikabil iti pedestal. Filipino (Tagalog) ti kaaduan a maar-aramat iti pannakaisurat dagiti historical marker, adda met dagiti mailanad iti English ken Espaniol.
Ti umuna a historical marker a regional language ti tekstona, naikabil a kas pakalaglagipan iti pannakaipasdek ti Cebu Provincial Capitol idiay Siudad ti Cebu idi 2008. Nailanad iti Cebuano ken English dagiti marker. Ti umuna a marker a nailanad iti Ilokano ti tekstona naikabil a kas pakalaglagipan iti Mansion House iti Siudad ti Baguio idi 2009.
Mabalin a mangipasdek dagiti gobierno lokal iti historical marker ngem saanda a mapalubosan a mangaramat ti selio ti Republika ti Filipinas.
No ibatay kadagiti nadakamat a pannakaimaton, pannakapagtalinaed, ken pannakaaywan dagiti historical treasure, awan ti pakakitaan a naibiang ti NHCP iti pannakaipasdek ti monumento ni nag-Senador Camilo Osias idiay Balaoan, La Union. Nupay kasta, nasayaat unay no mayalis koman ti monumento ni Apo Osias iti nalaylayang a disso wenno mayaramidan koma pay ketdin iti parke a pakabangonan ti monumentona. Maysa a global statesman, saan laeng a nailian a bannuar, ni Apo Osias. Nayanak iti Balaoan, La Union, idi Marso 23, 1889; nagadal kadagiti pagadalan idiay Balaoan, Vigan, San Fernando ken nadutokan a government student (pensionado) iti Estados Unidos idi 1905; nag-assistant director ti Bureau of Education;nagsenador, ken nag-Resident Commissioner iti US Congress. Pimmusay idi Mayo 20, 1976 iti Manila.
Nainaig met ni Apo Osias iti GUMIL Filipinas (ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Filipinas ken iti ballasiw-taaw). Isu ti naisangayan a sangaili iti panagsapata dagiti opisial ti GUMIL Filipinas nga idauluan idi ni Arturo M. Paduaa naangay idi Mayo 16, 1970 iti National Press Club iti Manila.—O