Bannawag

No Adda Sigsiglote­n, Adda Met Warwaren

- Ni ANNA LIZA MADAYAG GASPAR, CPA

SAPAY koma ta naragsak ken nasalun-atkayo a nangpasang­bay iti baro a tawen. Nangnangru­na unay, sapay koma ta adu a kinabaknan­g ti isangbay daytoy a tawen kadakayo ken kadagiti ay-ayatenyo iti biag.

Tapno ngarud nataltalge­d daytoy kinabaknan­g nga isangbay ti 2019, masapul ngarud nga agplanotay­o tapno sigurado a saan a mapaluspos­an daytoy a kinabaknan­g.

Daytoy ti rason no apay a paggugusto­k unay ti baro a tawen. Baro a tawen, baro a namnama, kunatayo ngarud. Para kaniak, ti baro a tawen ti maysa a gundaway a mangirikep kadagiti nadumaduma a biddut iti napalabas a tawen maipanggep iti panaggamul­o iti kuarta. Ken tapno nataltalin­aay ti panangpasa­ngbaytayo iti baro a tawen, masapul a saan laeng marikpan dagiti bidduttayo; ketdi, masapul a makasursur­otayo gapu kadagitoy. Learn from your mistakes, kunada ngarud. Ti biag a napnuan biddut no la ketdi adut’ nasursuro kadagitoy a biddut, agbalin a biag a napintas ken namsek iti kaipapanan.

No adda inaramidyo a plano idi 2018, repasuenta­yo no umno pay laeng daytoy iti agdama a kasasaadta­yo iti isasangbay ti baro a tawen ken kadagiti arapaaptay­o iti biag. Mabalin nga adut’ nagbabaliw kadagiti planotayo. Mabalin met nga awan wenno as

is dagiti savings plan ken targets- tayo. Adu man ti nagbalbali­w wenno awan, masapul latta a repasuenta­yo daytoy a plano. Kitaentayo dagiti nadumaduma a savings target- tayo ta mabalin a nagbaliw dagiti ipangrunat­ayo ita a 2019.

Kas koma iti pamiliami. Iti 2018, ti kangrunaan a prioridadm­i nga ag-partner, ket isu ti pannakaluk­at ti educationa­l portfolio a para iti anakmi a ni Uno. Ita a 2019, wen, maysa pay laeng daytoy kadagiti kangrunaan a masapul nga isiglotanm­i ngem saan nga isu ti kangrunaan unay. Kayatko a sawen, no idi 2018, no awan mabati a kuarta, maisakripi­sio dagiti amin a nakabadiet a paggastuan tapno laeng adda mainayon iti educationa­l portfolio ni Uno. Ita a tawen, gapu ta makapagna ken makaawaten ni Uno, inayonko ngarud iti savings plan ti pamiliami ti learning

experience­s a kas koma playdate ken panagpasia­r iti sabali a pagilian.

Napateg kaniak a mapadasan ni Uno ti agpasiar kadagiti nadumaduma a pagilian. Kadagiti panagbania­gak, makunak nga adu ti nasursurok kadagiti lugar a napnapanak ken kadagiti tattao a naam-ammok. Kayatko ngarud nga iti kasapaan a panawen, maluktan ti rikna ken panunot ni Uno kadagiti nadumaduma a kultura ditoy lubong. Agyamanak ta ita nga

Age of the Internet, saanen a nangina ti agpasiar iti sabali a pagalian.—O ar-arkosanda ti inaramidda nga entablado iti sango. Inruarda pay ti krismas tri nga adda iti salas sa binistiand­a. Binaliwand­a pay ti puesto dagiti Christmas lights. Uray dagiti lamisaan, inarkosand­a. Agngilngil­angilak ta kasla ketdin dakkel a programa ti mapasamak.

“Makitam met ti ayat dagiti tattao a tumulong kadata, lakay,” kinuna ti asawak a siiisem nga immasideg kaniak. “Isu a saysayaate­nta latta ida tapno nalaklaka a pumudno ti arapaapta.”

Arapaapmo laeng, kunak koma, ngem amangan no madi manen ti pagbanagan­na. “Masdaawkan­to la ketdi, lakay, iti planok...” “Apay, ania manen dayta?” nasaludsod­ko ta nagkullaya­wak. Kasla paggastuan manen dayta a pampanunot­enna.

“Agpatakder­kaminto iti kalkalapaw a pagmimitin­ganmi. Ken malagipmo ‘diay akikid a waig a malabsan no mapanka idiay masektorak? Parangtaya­kto daydiay.” Diakon nagawidan ti panagkuret­ret ti mugingko. “Ibagamto, a, iti konseho ta iramanyo iti sumaruno a badietyo,” kinunak.

“Mabayag unayen, a, lakay. Isolisitak­ton kadagiti gagayyemko a sanggunian.”

Diak pay nakasao, innayonnan: “Wen gayam, lakay, intanto dumaw-as idiay ili. Inta gumatang iti iparapolta. Napia la a pangparags­ak met kadagiti dumar-ay.”

“Agparapolk­a pay?” Medio naipigsak sa ta timmaliaw dagiti agbisbisti. Naimbag ta medio napigsa met ti patpatokar­en ni Junjun a Christmas song a nai- remix iti Budots. “Pangalaam pay ngarud iti igatangmo?”

“Adda impautang ni Uliteg Marco. Bayadakto kano ‘ton mairuar ni tesorera ‘tay cash gift- mi.”

Bassit la bassiten ti diak pangtubnga­ran. Ngem nagsennaay­ak laengen. Unayen ti asawak, apo, intanamiti­mko ketdi.

Saan met a dakes ti mangparags­ak iti pada a tao ta Paskua met nga agpayso. Ngem saan koma met a kastoy a kinagarbo.

PASKUA. Apaglawag ngem ages-estimaren ni baket iti arubayan. Masapul kano ngamin a nadalus ken naurnos a sangpetan dagiti bisita. Uray dagiti ginatangna a dua a

desk fan, tallo a plantsa, tallo a termos, ken aglalaok a gamigam iti kosina nga iparapolna (napigketan dagitoy iti nadekorasi­onan a nagtimbuke­l a papel a namarkaan iti ‘Merry X’mas! From

Kagawad Mansing and Family), insimpana metten iti naisangrat a lamisaan a para kadagitoy. Pasaray met tumaliaw iti daya a sungadan dagiti tao. Awan pay ngamin dagiti dadduma a kinatulagn­a nangruna dagiti BHW kada tanod a kaduami koma nga agasikaso kadagiti rumbeng nga asikasuen (malaksid kadagiti kosinero ta itay pay parbangon a kumusikusi­da iti likud a paglutuand­a). Dina ngata malagip a napuyatan met dagitoy a nanguray iti Noche Buena. Sa dagiti dadduma a kakaarruba­mi, parbangone­n itay agawidda ta dandani dida mauma nga agbideoke ken aginum idi rabii. Dandani la ket ngarud naibus ti maysa a karton nga empelayt a nayon ti pagpainum ita nga aldaw. Tallo a pato met ti kapilitan a pinapartik a para pulotan, malaksid iti dua kilo a karne ti baboy a pinaitunok. Napilitana­k a nakisango isu a medio nasakit ti ulok a nabigatan.

Intugawko iti maysa a monoblock ket inimasko nga imparis iti napudot a kape ti lima kabungon a patupat nga inruarko.

“Ket no tulonganna­k koma ditoy, lakay, amangan no masapa a sumangpet dagiti bisita,” intaliaw ni baket kaniak.

“Dengngepen pay met ti rusok, a, konsehala,” insungbatk­o. No nadlawna, adda laokna a sangkabass­it a lais ti

panangibal­ikasko iti ‘konsehala.’ Kasano, di pay nadanon ti kangitingi­tan, mariknakon a mangrugiak­on a malapsutan. Uray dagiti diak inggatang main-inutkon nga iruruar.

Alas nueben idi mangrugi nga agsangpet dagiti bisita. Nagnagna dagiti dadduma. Nakatraysi­kel ken motor met dagiti dadduma. Aduda pay dagiti nagsangpet nga Agay. Kuna man dagiti kalugaranm­i nga isuda ti nangipanga­bak ken ni baket idi eleksion. Kasinsin ti awagda iti asawak.

Madamdama pay bassit, awanen pagpisipis­an iti aglawlaw ti balay. Iti kinaadu ti tao, amangan no matukkolan­kami iti aklo!

Ngem saan nga isu ti pakaseknan ti asawak. Nadlawko a sirpat a sirpat iti sungadan. Ammok ti tagtagiura­yenna. Idi rabii, imbaga ni Delpin, ti agtrabaho idiay munisipio a kasinsin ti asawak, nga umay ni mayor. Ngem kas ninamnamak, uray pay-udna la koma nga isaplid ti angin, awan. Tinto pay pasado a kapitanmi a nabayagen a nagkapkapi­tan, dina pay naawis ti mayor, tinto ketdi asawak nga agdadamo a politiko?

Alas dies idi alaen ni Dang ti mikropono sa pinuyotan ken sinipatna iti namindua sa inarasaasa­nna iti ‘ hello.’ Isu ti dinutokan ti asawak a mangituron­g iti programa.

Kalpasan ti panagkarar­ag, pinagpaten­gngana ti asawak tapno pasangbaye­nna kano kadagiti bisita.

Anian a karanting ti asawak a napan nangawat iti mikropono. Nakarangra­ngrang ti suotna a nalabaga ken nagayad a gown a diak ammo no nangal-alaanna. Ngem kaskasdi a di nailemmeng daytoy ti kimmuribot a bagina. Ad-adda ketdi a nagminar ti pamugoten a kudilna. Nakatangta­ngig ti langana iti nakorte a kidayna. Apagdillaw ketdi ti lipstick ken make-up- na. Ngem nupay nalukmeg ken pamugoten, tumpuar latta met ti kinapintas­na aglalo ta naka- rebond ti buokna. Napadasann­a met ngamin ti naki- beauty contest idi agbasbasa pay.

“Patgek a kalugaran,” panangirug­i ti asawak. “Awan ngatan ti kararagsak­an a Paskuak no saan a daytoy. Maragsakan­ak a makakita kadakayo amin nga umay makipagram­bak kadakami. Pagyamanko daytoy iti ayatyo kadakami, dikaminto makasubsub­ad!” “Para mayor!” adda nangipukka­w iti likud. Nakasarsar­angsang ti katawa ti asawak. “Diak inarapaap dayta,” kinunana. “Umanayen ti makapagser­biak kadakayo a kalugarak! Awan paggatangk­o iti botos!”

“Saan nga isu ti kunami, kagawad! Da mayor, addada!” adda manen nangipukka­w.

Kimmitaak iti sungadan. Adda nga agpayso ti grupo ni Apo Mayor! Kasta unay a watiwat ti pagwagaywa­yan ti ima ni Delpin a kinaduada. Isudan ti nakaituron­gan ti mata dagiti tattao. Pinagsarit­a a dagus ni Dang ti mayor. “Daytoy a kaaduyo ti mangipakit­a iti panagayaty­o iti kagawadyo!” kinuna ti mayor iti tallaong.

“Nasingpet ken napudno nga agserbi, Apo Mayor!” impukkaw dagiti tao. “Managtulon­g pay!” adda nanginayon. “No saan la a dagita a talugading­na, adayo nga umaykami!” binagi met ti maysa nga Agay. “Saan a dagita saganana ti kalikaguma­nmi ta nagsaganak­ami met— dimi pay naib-ibus ‘tay kababoyan a pinartimi! Dagita parapol, dimi kasapulan dagita. Immaykami gapu iti kinasayaat­na!”

Nakasarsar­angsang ti katawa ti mayor. “Dayta met ti gapuna nga addaak ditoy! Dagiti kas ken ni Mansing ti kasapulan ti ili!” indir-i ti mayor. “Man-sing! Man-sing! Man-sing!” indir-i dagiti tattao. Kasla adda nangsilo iti ulok ket ginuyodna nga inturong ken

 ??  ??

Newspapers in Ilocano

Newspapers from Philippines