Pan de Amor

Naglaban dagiti matami. Serioso dagiti matana. Kasta met kaniak. Madamdama pay, in-inut a ginuyod nga impababa dagiti kurimatmatna dagiti kalub dagiti matana, nagsanud dagiti bukel dagiti matana ket idi dandanin agtangep dagitoy, nagkurkurripayda a kasla agday- dying eyes nga ubing. Makaisisem. Sinulekko. “Amasko!” kinunana. Inapputna ti matana. Sa nagdumog. “Gunggonam a nanglokloko kaniak!” kinunak. Indalikepkepko pay ken medio intingigko ti nangingato iti timidko. Manipud narugiannak a sutilen, kanayonennan. “Agbulsekka koma.” Uray pay saan a napasnek ti panangibagak, agbabawiak met laeng iti naisawangko ta amangan no pumayso. Adda kano tadtadem ti dilami a sangapamilia. Dayta kano ti gapuna a marigatan ti pamilia ni Anti Lucia a mangasing kadakami.

Nagbalawak idi di met laengen umangad ni Martin. Lidlidlidenna dagiti matana. Nagsinglot pay. Kasla naganged.

“Alla… Apay, nasulekka a talaga?” kinunak. Iniggamak ti abagana sa nagkummogak ta kayatko a makita ti rupana. Saan a simmungbat. Nagsul- oy ketdi a kasla masaksaktan. Nagdanagak. Iniggamak ti ulona sa pinatangadko. Nakakidem ti sinukitko a matana ngem nakamulagat ti maysa. Aglulua. Naasianak. “Nasakit?” sinaludsodko. “Wen. Ngem no sangguyopam, mapukaw la ketdi.” “Loklokuennak manen!” “Saan…” Linidlidna ti matana. “Alla, dimo lidlidliden ket madi,” inyatipak.

Nagtugawak iti sangona. Winarwarko ti punggos ti buokko. Nangilasinak iti sangkabassit. “Innon ta sangguyopak ngarud,” kinunak. Inikkatna ti imana a nakaapput iti matana. Imparabawko ti inlasinko a buokko iti matana sa pinuyotak. Inulitko. Nakapamimpatkon a puyotan idi madlawko ti pannakawagwag dagiti abaga ni Martin. Agkatkatawa?

Inikkatko ti buokko kadagiti matana. Timmakderak. Agkatkatawa met a timmakder ni Martin.

“Laglaglagennak a talaga!” kinunak. Indalikepkepko ti nagmisuot. Imbagana manen ken ni Miguel itay sangsangpetmi manipud karayan nga ar-aramennak idinto a saan met. “Saan met!” impapilitna. Agay-ayek-ek. Kinudilapak. Daytay saan a nasakit a kusilap. Marmaraisem latta ngem nakaperreng kaniak.

Nadlawko, nalabaga nga agpayso ti matana. Ken marmarabasa pay laeng iti lua. Amangan ketdi no pudno met laeng a napalaluak ti nangsulek. Napukaw met laeng ti pasugnodko.

“Dimo ngarud kayaten nga alaen daytoy?” kinunana. Apagapaman nga intag-ayna dagiti sabong ti rosas. Adda pay laeng isem kadagiti matana.

“Para kaniak kadi a talaga dagita?” kinunak. Medio natamnay ti timekko. Tinakderakon ti naginsusuron. “Asino koma pay ti pangtedak a sabali?” “Ket iti ar-armem, a.” “Sika ngarud ti ar-armek, asino koma pay?”

“Lastog!” Imlek manen. Imbes nga agkatawaak met iti kina- corny- na, nagmuregregak ketdi. “Ammom la ngaruden nga adda nobiok…” agarup indayamudomko.

“Adda, a, ngem dimo met imbaga nga iparitna… ken dimo met imbaga a di mabalin… Saan kad’ kunak itay a no awan mangiparit?” Saanak a nakauni. “Ita ammokon nga adda mangiparit, di saankon nga ituloy… Ngem alaem dagitoy sabong ta sayang. Nagbannogak a napan ginatang dagita. No met ngarud itedko iti kaarrubami a baak, amangan no mamati nga ar-armek ket sungbatannak a dagus.” Nagpaggaak. Inyawatna manen dagiti sabong.

“Corny,” kinunak idinto a siniggawatko dagiti sabong.

Napataliawkami idi adda agpangrem iti salas. Ni Miguel. Buybuyaennakami gayam. Nalipatak pay ketdin nga addakami iti ridaw.

“Nalpaskan,” inyellek manen ni Martin idi makitana ni Miguel, “isinanaka dayta itan.”

“Ayapo, Martin Pugo, adayo a digo dayta a pampanunotem. Immay pay ditoy no dina panggep ti mangikuyog kaniak nga agawid?” kinunak metten. Isu laengen ti maymayat a mangsurdo?

Napaisemak ta napukaw ti iiseman ni Martin. Kinablaawanna ni Manong Jacko a simrek iti balay ken naggapu iti panaderia.

“Sumrekkayo koma,” kinuna ni Manong Jacko a naggapu iti panaderia.

“Saanen, agpakada kanon,” inunaakon ni Martin. Diak ngamin mapanunot ti diarmi a tallo kada Miguel nga agsasango iti salas no kaskasano. Naalas met a baybay-ak lattan ni Miguel. Agpayso a nakabasol kaniak ngem immay ditoy a kas tao. Tratuek met ngarud a kas tao. Sa diak la alasenen nga iparangarangko kenkuana nga agpapaaremak?

Ngem inyagaw ni Martin: “Ay, diak pay agawid!”

Bangbangir ti isem ni Manong Jacko a timmallikud. “Makaammokayo ‘ta bagbagiyo,” kinunana ngem malasin latta a naasideg ti riknana ken ni Martin.

“Alla, naglokoka a talagan, aya, ne?” Minuregregak ni Martin sa pinarimrimak ni Miguel a nakatugawen iti sopa iti salas. Nakaturong dagiti matana iti buybuyaen ni nanang iti telebision ngem patiek nga agal-allingag iti saritaanmi ken Martin ta pasaray tugketugkelanna ti iggemna a selpon.

“Ne, ket saan met la a ti umay agarem

ti rantak ket,” kinuna ni Martin a bangbangir metten ti isemna ngem malasin a manglokloko latta. Nagseriosoak. “Kagurakan no dika pay la agawid,” kinunak.

“Saan a mabalin a dita agsarita,” impapilitna. “Di met kunam a siak ti mangtarimaan iti panaderiayo?”

Nagbaliw a dagus ti templak. “Wen, koma. Ken kaptanyo iti shower dayta baniomi a maysa. Sa ikkanyo koma iti

aircon ti kuarto ni Miguel.” “Agbayag gayam ditoy, aya, ta paaircon-am pay?” Serioson ni Martin.

“Mabainak met a mangiduron nga agawid.” Diak ammo ta magagaranak a mangkita iti reaksionna.

“Nasayaat ngarud ta adda mangkadkadua kenka,” kinunana a kasla awan aniamanna. “Ibagamto latta ngaruden kadagiti kakaduak ti kayatmo a maaramid. Kabaelanda ta nalalaingda.” “Ibagak kenkan, a,” kinunak. “Awanen panawenko…” agarup inulodna ti saona. Kinudkodna ti pispisna. “Inawagannak ngamin ti maysa a gayyemko nga engineer. Adda kano

prospect- na a proyekto idiay Bulacan. Kayatna nga innak tulongan. Diak masaanan. Isu ti pannakamaestrok ngamin. Isu ti nangsursuro kaniak…”

Diak ammo ta kasla timmamnay ti riknak. “Isu met la a nakasukatka?” Nagtung-ed. “Mabayagka?” “Uppat, lima a bulan ngata. Depende… Pangur-urayak metten iti iruruar ti resulta ti eksamenko. Kinapudnona, innak itan. Umaydak piduten dita highway. Dandanida itan. Inkalikagumko laeng ti immay nagpakada. Diak kayat nga ibagam nga itartarayak dagiti papaaramidmo kaniak. Inton bigat, rugiandan dagiti kurongkurongmo. Umayto met ditoy ti foreman- ko, ni Terding. Isu ti pangibagaam kadagiti kayatmo a paaramid. Dika madanagan, nalalaing pay ngem engineer daydiay.” Nagkatawa. “Nagsaurkan? Itay laeng, nagkaduata a napan idiay karayan. Ita, agpanawkan? Adda kayatmo nga itarayan, ala?”

Immisem. “Emergency laeng. Amangan kano no maala ti sabali ti proyekto. Dakkel pay met ngarud. Sayang.”

Pinagunian ni Martin ni Miguel. Nakipinnayapay kas panagpakadana.

Agsennaayak ta agsennaayak lattan idi tumallikud ni Martin. Diak napupuotan nga inangot ti rakrakepek gayamen a sabong ti rosas nga intedna. (Maituloyto)