Angkel Dok (2)
“Subliam ti kinamangngilutmo, lolo. Agaramidak iti karatula nga ilansak iti poste…”
Ti Napalabas: Kalpasan ti no mano a tawen a kaaddana iti Manila, nagawid ni Angkel Dok, agtawenen iti pitopulo ket lima, iti barangayda a Simbaluca. Umay kano mangasawan.
(Maika-2 a Paset)
NAPUKAW ti interes ni Manang Tina iti inrugina nga obraen. Impaknina ti taktakupanna a sako iti center table.
“Saandaka a paritan, manong, no dayta ti pakaragsakan. Ti laeng maisingasingmi, tanangem ti agpili. Masapul a responsable— daytay ammona ti kasapulam ken ti pagrebbenganna a kas asawa. Kangrunaan, ammona nga ipateg ti kasamientoyo,” kinuna ni Manang Tina.
“Apo, nagsayaaten ti pampanunotem a para kaniak, kabagis!” uray la mangigis ti rungiit ni Angkel Dok a namagrisiris kadagiti dakulapna. “Addan sa ket prospekmo!”
“Adda, manong,” insungbat a dagus ni Manang Tina. “Siguradok nga isu ti rumbeng kenka. Isu ti kasapulam. Ken siguradok pay nga agkakompasankaminto!”
Kinita ni Lakay Lito ti asawana, ngem saan a nagtimek. Sigagagar a nanguray iti sungbat daytoy.
“Sinno? Kaarruba? Akin-anak?”
“Ni Ma’am Elaine. Mangisursuro dita elementary,” insungbat ni Manang Tina.
“Titser?” Napitpit ti isem ni Angkel Dok. “Haanak met a propesional, kabagis!”
Nagkatawa ni Lakay Lito. “Saanen nga uso ti kasta, bayaw,” kinunana. “Uray mannalon, makaasawan iti nurse!”
“Manot’ tawenna?”
“Panagkitak, nalabesen a treinta. Wenno gumawgaw-aten a kuarenta,” insungbat ni Manang Tina. “Taga-Ilokos, ngem kaykayatna ti mangisuro ditoy. Kaanakan ni Gundo dita laud.”
“Wow! Baket met gayamen!” Nagkatawa iti nakapsut ni Angkel Dok.
“Alla, ni manongen!” Nagkatawa ni Manang Tina.
“Bagaykayo, a! Napintas pay. Ken nasingpet!”
Agkatkatawa latta, kinita ni Angkel Dok ni Lakay Lito. “Agsaludsodak kenka, bayaw,” kinunana. “No agmulaka, ania wenno sadino ti piliem a pagmulaan?”
“Siempre, ‘tay nadam-eg ken nataba a daga tapno sigurado a nabaludbod ti mulak. Ken, siempre, sigurado ti apitek!” sipapannakkel ni Lakay Lito a nagmuestra.
Pinasulian ni Manang Tina ti asawana ket naputed ti katawa ti naud-udi. “Ala, uray no nasaok ti kasdiay, sika met ti agkawes, kabagis. Laglagipem laeng nga agsalogen ti pigsam ket rumbeng laeng a ‘tay makaawat iti kasasaadmo ti piliem no talaga a panggepmo pay ti mangasawa. Inka aginanan. Panunotem a naimbag, kabagis,” kinuna ni Manang Tina a bulonna a timmakder.
Timmakder met ni Lakay Lito. Kiniddayanna iti nalimed ti kayongna. “Makaturogakon, bayaw. Agbuyaka pay?” kinunana.
“Iddepem lattan ‘ta TV, bayaw. Sumarunoakto,” insungbat ni Angkel Dok a bulonna a timmakder. Nagmattider iti batog
ti nakalukat a tawa. Anian, naisipna. Nakaub-ubing pay ti rabii ngem nailibayen ti Simbaluca. Idiay siudad, awan ti rabii, awan ti aldaw, kadagiti tao. Kasla relo nga agtultuloy ti tik-tak ti relo ti biag. No mabannogka, aginanaka iti naituding nga oras. Inton makariingka, trabaho manen. Isu a kunkuna ni Angkel Dok idi nakastreken iti trabaho: trabaho, trabaho; agurnong, agurnong.
Awan lat’ ammok nga umasenso ti biag ti anakko ditoy Simbaluca. Uray anginen ti tianna iti kakakanta.
Napakiet ni Angkel Dok iti dayta a simngat a lagipna. Komusta ngata met itan? nakunana iti unegna ket sinalemsem ti barukongna. Nagbuelta ket managsaggaysa ti addangna a nagturong iti siled nga imbaga ti kabagisna a pagturoganna.
NO kasano ti kapardas ti panagwaras ti damag iti isasangpet ni Angkel Dok, kasta met ti panagwaras ti damag a baro pay iti tawenna a nasurok a pitopulo. “First hand wenno second hand?” kinuna la ket ngarud ti maysa a sutil nga agtutubo.
“Apay, ukay-ukay?” kinuna ti maysa nga agtutubo.
Ket bimtak dagiti paggaak dagiti lallakay a nakapila iti pasagad iti sirok ti dalligan a mangur-uray iti batangda nga agpapukis ken ni Mang Santos.
Ngem saan a nagustuan ti maysa a lakay ti rabak ti agtutubo. “Saan a kasta, a, barok,” kinunana. “Saan a lupot ti maysa a tao tapno agbalin a segunda mano.”
Gagangay a buya ti kastoy iti sentro ti barangay no leppas ti pamigat iti Domingo. Mangguyod ti makauna iti pasagad ket isimpana iti malinongan ti duduogan a dalligan a nakaipasirokan ti napakleb a saanen a maus-usar a kayo nga alsong. Ti alsong ti pagtugawan ti mapukisan idinto a kasla nakoronaan ti pasagad kadagiti nagtugaw iti ngarabna nga agur-uray iti batangda.
“Ken umay mangasawa isu a nagawid,” kinuna manen ti immuna a nagsao. Kunam pay, uray la nagdeppa ni Mang Santos iti panangyadayona iti getteng iti pispis ti pukpukisanna ta naggarakgak.
“The falling head! Ita pay ta laklakayanen?” kinuna ti agpapukis. “Nagkuna?” “Ni Lakay Lito. Inkissiimna itay lumabasak iti ruanganda.”
“Ania koma ti problema no lakayen ni Angkel Dok?” imballaet ti maysa nga agtutubo. “Di pay kuna dagiti landing!”
“Ania ngata, virgin pay?”
“Ay, ubbing, diyo la ngamin ammo,” imballaet ti maysa a lakay nga agpapukis. “Nagum-uma ni Angkel Dok idi di pay pimmanaw ditoy Simbaluca.”
“Iti chicks?”
“Saan a piek, laglag. Isu pay laeng, a, ti kaaduan iti naaprosan a babai a tagaSimbaluca!”
Nagnganga dagiti agtutubo.
“Wow! Nagum-uma. Isu met la a dina napanunot ti nangasawa idi kapigpigsaanna.” “No kasta, masukansukat ti naiggamanna a chicks, ‘tiong?”
“Saan a naiggaman. Naaprosan, kunak!”
Saanen a nakateppel ni Mang Santos. Um-umlek a nangkita kadagiti agtutubo. Bumarito idi pumanaw ni Angkel Dok iti lugarda. “Mangngilut ngamin ni Angkel Dok iti maiddalan wenno masiitan ti karabukobna nga agsida iti lames. Suni kano a nayanak . Aprosan wenno ilutenna laeng ti paset a yan ti iddal, painumenna ket mayanuden!”
Nagmusiig ti maysa kadagiti agtutubo. “Kunak man no chickboy,” kinunana a bulonna a timmallikud.
Ket intulod dagiti paggaak ken kantiaw ti umad-adayon nga agtutubo. Naputed ti innistoria dagiti agpapukis idi sumardeng ti maysa a traysikel iti batogda. Nabigbigda ni Celing ken ti agina a pasaherona. Agsangsangit ti ubing nga aguppat ti tawenna a saklot ti ina.
“Adda kadi doktor dita Palagao, angkel?” kinuna ni Celing a kumitkita ken ni Mang Santos.
Impalpi ni Mang Santos ti sagaysay iti gettengna sa immulsina ti muskadana. “Awan, a… Idiay koma klinik idiay sentro, a, ngem Domingo met. Apay?”
“Ni Botit, ‘nong, padoktorko koma!” Timmungraraw ti ina nga adda iti uneg ti traysikel.
“Apay, aggurigor?”
“Naempatso?”
“Nakabatbati?”
Nagtudo la ket ngarud ti saludsod dagiti agpapukis.
“Sus, awan, a, ti doktor dita ili. Taga-Aparri ti doktor idiay Health Center,”adda nagkuna.
Lalo la ket ngarud a nataranta ti ina. “Kasano ‘garuden, apo!” kinunana. “Saanen a nangmalem ni Botit, di manen namigat!”
“Ania ngamin ti sakitna?” sinaludsod ni Mang Santos.
“Nagsida iti bagsang nga inlasinko a para iti pusami ket naiddalan!”
“Ah, kasta? Kitaem man ti pannakairanranana…” Nagtungtung-ed ni Mang Santos. Kinitana dagiti nakatugaw iti pasagad nga agur-uray iti batangda a mapukisan sa insublina met laeng iti ina. “Ipanmo ‘ta anakmo ken ni Angkel Dok!” Nagrupanget ti babai. “Yan ti balayda idiay ili?” sinaludsodna.
“Pasahero ni Celing idi kalman. Inka man itulod dita kua da Lito, sika, Cecilio!” kinuna ti kalakayan iti grupo. “Bareng dina pay napukaw ti birtudna idiay Manila!”