Bannawag, Dayaw Dagiti Ilokano iti Pagilian ken iti Ballasiw-Taaw
KANGRUNAAN a magasin dagiti Ilokano. Iti nabayag, linawas a maipapablaak agingga iti daytoy Hulio a nagbalinen a mamindua iti makabulan. Naglaon kadagiti naiserye a nobela a prosa ken komiks, ababa a sarita, daniw, salaysay, damdamag, ken dadduma pay a kita ti sinurat iti Ilokano, ti lengguahe a nawaras kadagiti rehion iti Amianan a Filipinas.
Mabigbig ti Bannawag a kas pundasion ti kaadda ti kontemporaneo a literatura dagiti Ilokano. Babaen ti Bannawag, ditoy a mapaneknekan ti kabaelan ti tunggal mannurat nga Ilokano babaen ti pannakaipablaak kadagiti panid ti magasin ti umuna a sinuratna a sarita, daniw wenno salaysay, ken kadagiti sumarsaruno payen a sinuratna.
Napateg pay ti akem ti Bannawag iti pannakabuangay ti GUMIL Filipinas, ti kadakkelan nga organisasion dagiti mannurat nga Ilokano, no di man iti pagilian. Addaan daytoy iti sanga iti nadumaduma a probinsia dagiti Ilokano ken iti ballasiw-taaw a kas iti Hong Kong, Hawaii, ken Canada, ken iti naminsan, iti Greece, California, ken Guam.
* * *
Ti umuna a bilang ti Bannawag a napetsaan iti Nobiembre 3, 1934, aganay a sangapulo a ribu a kopia ti naimaldit ken nailako iti sangapulo a sentabo ti kada kopia. Kasla napagiinnagawan a kalluto a bibingka ti pannakailakona, banag a nakakellaatan ni Don Ramon Roces nga akinkukua iti Roces Publications. Ti patanganda ken ni Magdaleno A. Abaya nga umuna nga editor a pamadpadasan laeng, naikeddeng a maitultuloyen.
Idi 1966, ginatang ni Gen. Hans Menzi ti Liwayway Publications, Inc. ket pinagbalinna a Liwayway Publishing, Inc. Kalpasan ti 39 a tawen, inawat met ti Manila Bulletin Publishing Corporation.
Iti agdama, iwarwardas daytoy da Cles B. Rambaud, Juan Al. Asuncion ken
Ariel S. Tabag.
* * *
Iti panangiwanwan ti Manila Bulletin, nagdalan ti Bannawag iti panaglupos. Manipud iti linaonna, maris, kalidad ti papel, layout, ken dadduma pay nga aspekto tapno makagiddan iti panagaddang ti panawen. Kinapudnona, karaman ditoy ti pangngeddeng ti management a mangipablaak iti daytoy iti mamindua iti makabulan.
Dagitoy a panagbalbaliw, manamnama a maitultuloy ti Bannawag a mangipaay iti linglingay, impormasion ken inspirasion kadagiti minilion nga agbasbasa iti lengguahe dagiti nasalimetmet nga Ilokano. Kasta met nga agtultuloy ti Bannawag a mangiparang kadagiti nadumaduma nga aspekto ti karakter nga Ilokano.
Maysa metten ti Bannawag kadagiti reperensia iti sistema ti edukasion ti Departamento ti Edukasion kadagiti lugar nga Ilokano ti nakariinganda a pagsasao.
Adayon ti nagteng ti Bannawag manipud iti daydi panaggatadna iti 10-sentabo, ken agtultuloy ti pannakairuarna tapno makapudno kadagiti dardarepdep ti napalabas kas napateg a paset ti agdama ken kadagiti arapaap iti masakbayan dagiti Ilokano.
Iti daytoy bilangna a Nobiembre 1-15,
2019, rambakan ti Bannawag ti maika-85 a panagkasangayna. Naragsak a panagkasangaymo, Bannawag!— O