Bannawag

Kaano a Pakanem Dagiti Uken?

- Ni FRANCISCO S. ANTONIO

SAAN a gamden ti nasapa a panangipus­ing wenno panangpaka­n iti solido a taraon kadagiti uken no di pay nakasagana dagitoy. Nasken a paliiwen dagiti uken no nakasagana­dan a mangan iti solido.

Dakkel ngamin ti epekto kadagiti uken agingga iti panagdakke­lda a pakairaman­an ti pisikal ken emosional a salunatda no ipilit a pakanen dagitoy iti solido a taraon no saanda pay a nakasagana. No nasapa a maulila dagitoy, adda dagiti taraon nga ipatigmaan dagiti beterinari­o a maited kadagitoy.

Kadawyan a nakasagana­n a mangan iti solido a taraon dagiti uken no madanon ti innem agingga iti walo a lawas manipud iti pannakayan­akda.

Madlaw ketdi a makiinnaga­w dagiti uken iti maidasar a taraon ti inada no madanonda ti maikapat agingga iti maikalima a lawasda. Nupay kasta, dina kayat a sawen a mabalinen nga ipusing dagitoy. No man umagaw dagiti uken iti taraon a naidasar iti inada, kayatna a sawen a naaktiboda. Paliiwen ketdi no agpayso a kabaelanen dagiti uken ti maipusing.

Padasen a pakanen iti solido a taraon dagiti uken no madanonda ti innem a lawas. Nayonan ti namaga a solido a taraon iti apaganem-em a danum wenno gatas tapno nalaklaka a matunaw iti tian dagiti uken.

Saan ketdi a nalabes ti kaadu ti danum wenno kaaduen ti gatas nga ilaok ta mabalin nga adda epekto daytoy iti tian ti aso. Kasla ngamin purga ti pagbalinan ti gatas no adu ti ilaok iti taraon.

Saggabassi­ten ti ilaok a gatas tapno saan unay a nabasa ti taraon nga ipauneg dagiti uken.

Mabalinen a saan a mapaluknen­g ti ipakan kadagiti uken kalpasan ti pito agingga iti walo a lawas kalpasan ti pannakayan­akda. Mamitlo a pakanen dagitoy iti inaldaw ken saan a liplipatan nga ipaayan dagitoy iti nadalus a danum nga inumenda.

Kadawyan pay a nasapsapa a maipusing dagiti uken no aduda a yanak ti maymaysa nga ina. Daytoy ti rason a kanayon a paliiwen dagiti uken ken yuman iti beterinari­o no adda madlaw a parikut.

Mabalin pay nga ipusing dagiti dumakdakke­l nga uken no mapaliiw a kabaelanda­n ti agwaywayas wenno umadayoda kadagiti kakabsatda nga agay-ayam, makiinnaga­wda iti taraon, ken umasideda iti tao nga is-isuda.—O

 ??  ??

Newspapers in Ilocano

Newspapers from Philippines