Ading Kosinera

DAGITI saan a natalged a taraon a maipauneg, ibungana ti nasursurok ngem 200 a kita ti sakit, ket maysa kadagitoy ti (nakaro a panagibleng). Maibatay iti datos ti Departamento ti Salun-at, itay napan a tawen, nasurok a 17,000 a tattao ti nagsagaba iti acute diarrhea gapu iti saan a natalged a taraon nga impaunegda.

Itoy a lawas, ibinglaymi man dagiti tips manipud ken ni Prof. Teresita N. Pablo ti College of Industrial Technology (MMSUCIT), Siudad ti Batac, a makatulong a mangipanamnama a natalged wenno di makadangran dagiti taraon nga ipasangotayo kadagiti kameng ti pamiliatayo.

1. Panagdaldalus.

Masansan a mayallatiw dagiti mikrobio babaen ti ima, pagpunasan iti ima, ken ramit iti panagluto, kangrunaanna dagiti langdet. Uray bassit a pannakasagidtayo kadagitoy a nakontaminaran a bambanag, mabalin a pakaigapuan daytoy ti pannakayallatiw dagitoy a mikrobio wenno makadangran a mikroorganismo kadagiti taraon a mabalin a pakaigapuan ti panagsakit ti mangipauneg iti daytoy.

Dagiti rumbeng nga aramiden:

•Bugguan a nasayaat dagiti ima sakbay nga agiggem kadagiti taraon, kangrunaanna iti panagisagana kadagitoy.

•Bugguan dagiti ima kalpasan ti panagaramat iti CR.

•Bugguan ken dalusan amin a pagparabawan wenno maaramat iti pannakaisagana dagiti taraon agraman dagiti ramit iti panagluto.

•Salakniban ti kosina ken dagiti makan kontra kadagiti peste ken kadagiti dingo agraman dagiti taraken iti balay a kas iti aso wenno pusa.

2. Paglasinen ti saan a naluto ken naluto a taraon.

Dagiti saan a naluto kangrunaanna dagiti karne, poultry, ken seafoods agraman dagiti tubbog dagitoy, mabalin nga addaanda iti makadangran a mikroorganismo a mabalin a mayakar kadagiti dadduma a taraon kabayatan ti pannakaisagana ken pannakaidulin dagitoy.

Dagiti rumbeng nga aramiden:

•Ilasin dagiti saan a naluto a karne, poultry, ken seafoods kadagiti dadduma a taraon a maisagana.

•Agaramat iti sabali a ramit iti panagluto, kas koma iti kutsilio ken langdet, iti panangisagana kadagiti saan a naluto a taraon.