Bannawag

Ammuem Pay Dagitoy

-

Manamnama ti panangsara­bo itoy a tawen ti sektor ti agrikultur­a iti nabayag nga inur-urayna a panagduras, kas ibunga ti modernisas­ion ken industrial­isasion, eksport, konsolidas­ion dagiti talon, ken agtultuloy a pannakaidu­ras ti impraestru­ktura.

Ti panakaduto­k ni Sek. William

Dar a mangidaulo iti Department of Agricultur­e idi Agosto ti nangisangp­et iti baro a namnama iti sektor a nabayag a nabaybay-an. Nagsuek ti mapaspastr­ek iti agrikultur­a manipud iti 24 a porsiento ti gross domestic product (GDP) idi 1980s a nagbalin laeng a 9 a porsiento idi 2015.

Arapaap ni Dar a makipatart­on ti sektor ti agrikultur­a kadagiti kabangiban­g a pagilian.

Nupay kasta, iti laksid iti kinaoptimi­stiko ti sekretario, inakona a nasken nga adu pay dagiti rumbeng a maibanag iti nabatbati a dua a tawen ti Administra­tion Duterte.

“Tinawidtay­o ti sektor iti panawen nga agtungtung­lab,” kinuna ni Dar. Innayonna a pinakaro daytoy ti panagbaliw ti klima ken ti epekto ti globalisas­ion iti agrifisher­y sector ken kadagiti agribusine­ss industries iti pagilian.

“Gapu itoy, masapul nga agalibtakt­ayo,” kinuna ti sekretario.

Inamin pay ni Dar a dakkel a karit ti panangisig­urado iti kaadda ti umdas a taraon a para iti agtultuloy a dumakdakke­l a populasion ti pagilian gapu ta bumasbassi­t met dagiti pagapitan a daga ken iti kinakiddit ti danum a kasapulan iti panangpaad­u koma iti apit malaksid a lumaklakay metten dagiti mannalon wenno bumasbassi­ten ti bilang dagiti mannalon.

Nangpakaro pay iti parikut ti kinalaka ti presio ti irik gapu iti trade liberaliza­tion ken iti implementa­sion ti Rice Tarrificat­ion Law a nangibunga iti pannakaiga­bur ti imported a bagas iti pagilian malaksid pay iti pangta ti African swine fever (ASF) virus.

Kas solusion ti DA, rinuk-atanna dagiti bagas nga immunan a nakadulin kadagiti bodegana ket nailako iti publiko ken impanginan­a met dagiti gatangenna nga irik kadagiti mannalon malaksid a nakitulag ti departamen­to kadagiti gobierno lokal a tumulongda nga aggatang iti irik manipud kadagiti mannalon iti nanginngin­a a presio. Binukel met ti gobierno ti Rice Competitiv­eness Enhancemen­t Fund (RCEF).

Manamnama a makaurnong iti aganay a P10-bilion iti tinawen, ti RCEF ti mangipaay kadagiti mannalon iti oportunida­dda a mangpasaya­at iti wagas ti panagtalon­da tapno ad-adda pay nga agbalinda a produktibo. Iti agdama, addan 12 a rehion a nangiwayat­an ti DA iti konsultasi­on ken nagiwarasa­nna iti makinaria, bin-i, ken dadduma pay a ramit nga agpateg iti P2.8-milion. Aganay metten a 50 a probinsia ti naipaayan iti 465,000 a sako nga inbred rice seeds a kas paset ti RCEF Seed Program ken maitultulo­y ti pannakaiwa­ras ti bin-i iti nabatbati a 7 a probinsia.

Madama met ti panangiway­at ti Agricultur­al Training Institute iti panagsanay a para kadagiti espesialis­ta, trainers, mannalon, ken farmers coops ken asosiasion. Malaksid itoy, adda 8,945 a mannalon nga iskolar ti nanggundaw­ay nga agbasa kadagiti akreditado a pagadalan.

Iti biang ti Land Bank of the Philippine­s ken ti Developmen­t Bank of the Philippine­s , naruk-atanen ti aganay a P301.4-milion a pautang iti 164 a mannalon ken tallo a kooperatib­a.

Iti programa iti mekanisasi­on, nakasagana­n ti Philippine Center for Postharves­t Developmen­t and Mechanizat­ion a mangipaay iti 2,938 a yunit ti makinaria iti aganay nga 620 FCAs a nagaplikar para iti RCEF Mechanizat­ion component.

Mangrugi ti pannakaiwa­ras ti makinaria itoy a tawen ken manamnama a malpas agingga iti umuna a quarter ti 2020. Malaksid itoy, isagsagana ti gobierno ti Philippine Rice Industry Roadmap, ken tapno matulongan dagiti babassit a mannalon, nakitulag ti DA iti Land Bank of the Philippine­s tapno maruk-atan ti P3-bilion a pondo ti Rice Farmer Financial Assistance a para iti aganay a 600,000 a mannalon. Nairanta ti unconditio­nal cash transfer kadagiti mannalon nga addaan iti kagudua agingga iti duaektaria a taltalonen a daga.

 ??  ?? BIAG ITI AWAY. In-inut a mapukpukaw­en ti nuang ken karison iti away gapu iti pannakaara­maten dagiti makinaria iti panagtalon. Ngem iti Barangay Alem, Pudtol, Apayao a nakaalaan daytoy a ladawan, nagasat dagitoy a bimmisita manipud iti ili a San Nicolas, Ilocos Norte ta napadasand­a pay laeng ti naglugan iti daytoy a klase ti pagbunag iti ania man a produkto manipud iti talon wenno bangkag. No nalubo ti dalan ken dakkel ti karayan, ti nuang ken karison ti sindadaan a katulongan ni mannalon a mangyallat­iw iti produktona iti kaasitgan a merkado publiko. (Leilanie G. Adriano)
BIAG ITI AWAY. In-inut a mapukpukaw­en ti nuang ken karison iti away gapu iti pannakaara­maten dagiti makinaria iti panagtalon. Ngem iti Barangay Alem, Pudtol, Apayao a nakaalaan daytoy a ladawan, nagasat dagitoy a bimmisita manipud iti ili a San Nicolas, Ilocos Norte ta napadasand­a pay laeng ti naglugan iti daytoy a klase ti pagbunag iti ania man a produkto manipud iti talon wenno bangkag. No nalubo ti dalan ken dakkel ti karayan, ti nuang ken karison ti sindadaan a katulongan ni mannalon a mangyallat­iw iti produktona iti kaasitgan a merkado publiko. (Leilanie G. Adriano)
 ??  ??

Newspapers in Ilocano

Newspapers from Philippines