Angkel Dok (18)
“Wen, kabagis. Uray idi dimi pay ammo nga agawidka, idawdawatkon nga agawidka tapno sika ti mangasawa ken ni Elaine!”
Ti Napalabas: Kayat ni Manang Tina nga armen ni Angkel Dok ni Ma’am Elaine, ngem naiturongen ti imatang ni Angkel Dok ken ni Angel, a linipatna met laeng ta nadlawna a pagbagasan metten daytoy. Insublatna ni Eula ngem adda met gayamen nobio daytoy. Nadakamat ni Manang Tina nga adda napinget nga agar-arem ken ni Ma’am Elaine. Kayatna a maammuan no pudno daytoy ket napan idiay eskuela. Apagisu met nga adda ti kunkunada a lalaki ket inyam-ammo ni Ma’am Elaine iti lalaki a fiancée-na ni Angkel Dok. Naragsakan ni Manang Tina iti napasamak. Mapan koma da Angkel Dok ken Jigo idiay Aparri ngem dida natuloy ta dimteng ni Librada ta pailutna ti katulonganna a ni Mimay. Iti nalpas, napan sinukon ni Angkel Dok ni Ma’am Elaine ket nadanonna ni Ernie a nangiparupa kenkuana a saan a mamati a nobiana ni Ma’am Elaine.
A(Maika- 18 a Paset)
GALAS dosen, no namin-anon a nakisinnungbat ti manador ni Manang Tina iti taraok ti padana a manador iti adayo a laud ngem siririing pay laeng ni Angkel Dok. Kasano ngamin ket no maal-alanan ti turogna, kellaat a kasla mangngegna manen ti kinuna ni Elaine iti panangitulodna iti maestra iti napalabas a malem.
Ania, aya, ti nasayaat nga aramidek, sir? Di met patien ni Ernie a boyfriend-ka, kinuna itay ni Elaine. Ken uray kano no pudno, forever kano ti ayatna.
Ania, aya, ti bibiangko, period. Tumultulongak laeng, apay a mairamramanak nga agproblema, ipilpilitna iti bagina ngem kaskasdi a saan a paturogen ti saludsod ni Elaine itay agsinada iti ruanganda. Ania ti aramidek, sir?
Ania ti kuna dagiti kamaestraam, ma’am? Awan la ti maibalakadda, kinunana met. Siempre, adda met nakapadas iti kasta idi babbalasangda.
Hmmm, bin-ig met a rabak no kasdiay nga agsaludsodak kadakuada. Bay-am latta, kunada. No naumaak kanon kadagiti iregregalona a lames, itedkon kadakuada, kinuna ni Elaine. Uray kan’ no bigat, aldaw, malem nga agregalo, saan a mabain. Baka umalisak a mangisuro idiay kuami no dinak inggaan.
Agawid? Dina man maawatan ti bagina no apay a dina magustuan dayta a kinuna ni Elaine. Adda kadi rumusrusing a panaggustona ken ni Elaine? No way, kunana met. Kasano a masiguradona a makaputot pay ken ni Elaine no kas pagarigan?
Ad-addan nga immatap ti turog ken ni Angkel Dok idi malagipna ti kaudian a pinakontakna ken ni Jigo nga impakita ti apokona ti video-na— ni Tricia. Taga-Gonzaga ni Tricia, agtawen iti beinte dos, nagturpos iti hayskul ken kahera iti maysa a paggasolinaan iti labes ti sentro. Naka-swimsuit ti balasang iti video ta agpipiknikda kano iti STR. Naalino a dagus ni Angkel Dok idi makitana ti napintas a sukog ti pammagi daytoy. Ngem nadismaya iti kuna ni Jigo a sungbat ni Tricia kalpasan nga imbaga ti apokona nga agsapsapul iti asawaenna. No makiasawaak met la iti lakay, ‘tay balikbayan ti kayatko tapno makaabrodak, kinuna kano ni Tricia.
Ken mano metten ti inyam-ammo ni Jigo a kas ken ni Angel? Manon a piknik ti simmurotanna tapno agurnong kano iti pagpilianna? Piknik a naggastuanna bareng adda met interes nga agsubli kenkuana? Ngem agingga ita, sero pay laeng. Ti nasakit, bin-ig a bilmoko dagitoy ket ti laeng interes a nagsubli kenkuana isu ti pannakabsog dagiti mata ken imahinasionna iti makaalino a pammagi dagitoy.
Kellaat a kasla adda nangkalbit ken ni Angkel Dok iti dayta a nalagipna. Bimmangon. Inarikapna dagiti urnongna a tulbek iti pandag ti punganna. Nanindi sa siaanat a nanglukat iti aparador. Inuyosna ti maysa a shorts-na kadagiti napempen a nakupin a kawesna sa nagsubli iti katre. Sinaklotna ti shorts ket kinautna ti maysa a bolsa daytoy. Nagtibbayo idi maiggamanna ti sobre a nabedbedan iti lastiko. Apagsurok la ngatan a kagudua ti dati a kinabengbengna. Kayatna a sawen, dakkelen ti naksay iti inlasinna a busbosenna a mangsapul iti asawaenna.
Kinarawa ni Angkel Dok ti maikadua a bolsa ti shorts. Inruarna ti nagyan daytoy. Ket immanges iti dakkel idi mapetpetanna ti nakapuspuskol ken nakasiksikkil a sobre. Napigketan daytoy iti tape ta inlasinna daytoy a pagtugawanda iti maasawana. Idi inyaonna iti banko ti urnongna, inlasinnan daytoy ket kinunana nga uray ania ti mapaspasamak dina kutien daytoy. Ngem kasanon no maibus ti linaon ti immuna a sobre ket awan pay ti asawana? Numona ket awan ti malagipna a nakalaktaw iti otsentay’ singko nga edad iti puonda.
Anian! Yad-adayom, Apo, nakuna ni Angkel Dok iti unegna. Dina kayat a panunoten, ngem kasla ketdin makitkitana nga agkatkatawa a mangpadpadaan kenkuana ti finish line. Ket napuotan laengen ni Angkel Dok ti bagina nga agdardaras a mangisubli kadagiti sobre iti bolsa ti shorts-na sa insuksokna iti nagbabaetan dagiti kawesna iti aparador.
Uray no napuyatan, nasapa latta a nakariing ni Angkel Dok, kas nakairuamanna no aldaw ti Domingo. Nakapagsimpan ti lawag ngem inkeddengna a mangwatwat nga umuna tapno mayaw-awan ti laladutna sakbay a mapan iti maikadua wenno maikatlo a misa.
Isagsaganan ni Manang Tina ti pamigatda idi umulog ni Angkel Dok. Kas iti sigud, nakasagana metten dagiti ramit ni Lakay Lito a mangtarimaan iti kuligligna ket ti laengen radioponona ti kurang iti puestona. Naglayon iti kosina tapno agkape sakbay a rummuar.
“Dika agbaybayag, manong, ta sapaentayo ti mamigat,” kinuna ni Manang Tina idi rummuar koman. “Kamakamenmi ti umuna a misa.”
“Umunakayonto lattan. Sumarunoakto,” insungbat ni Angkel Dok ket tinurongnan ti ruangan.
Uray iti kastoy a kinasapana, addan tallo a nakatugaw iti pasagad iti sirok ti dalligan iti paraangan da Mang Santos. Bassit ngamin ti nagpapukis iti napalabas a Domingo ket siguradoda nga adu ti agpapukis ita isu nga intugotdan ti puypuyotanda a kapeda iti sirok ti dalligan.
Madamdama pay, nagimukat ni Carding, nagkiremkirem sa inulitna ti kimmita iti laud. “Naladaw man ita ni Tang Jani,” kinunana.
Timmulad ni Norling. “Wen, aya!” inyayugna. Agingga ita, dina pay naiwaksi ti bengngat San Nicolas nga insangpetna ditoy Simbaluca, ala, ket barito pay laeng idi dumtengda a sangapamilia manipud Ilocos Norte. “Baka napuyatan a nangpasiar ken ni Mistra Elaine!”
“Kaano ngata ti bodada?” kinuna met ni Litong. Pinuyotanna ti kapena sa agkurkuridemdem nga immigup.
“Panagkunak, asidegen ti panagaramidtayo iti palapala. Nakaangklan ni Ma’am Elaine ken ni Tang Jani!” kinuna met ni Carding. “No mayat ti partido ni Ma’am a ditoy ti pagbodaanda!”
Naglibbi ni Norling. “No siak ni Tata Jani, take it or leave it, ditoy ti pangikasarak iti anakda, saan ket nga idiay lugarda. Uray ta nakaangkla metten ni Tang Jani a kunayo, siak ti masurot. No saan…” Immisem iti bangbangir ni Norling.
Pimgaak ni Litong. “Lawlawagenyo man ti agsarsarita. “Sinno ti nakaangkla?” kinunana.
“Ni maestra!” inyallawat ni Carding. “Nakitak!” Kinawitna ti takiag ni Litong ket inaklilianna iti nakair-irut. “Kastoy, ne!”
Nagkatawa ni Norling. “Aklili ti kasta, saan nga angkla! Ti lalaki laeng ti adda angklana!” kinunana.
Naputed ti panagsasarita dagiti tallo idi agsarimadeng ni Angkel Dok iti batogda. Nagkikinnitada.
“Good morning! Nasapakayo man!” kinuna ni Angkel Dok. “Nakariing kadin ni Santos?”
“Nasaysayaat ti makauna ngem ti maunaan, ‘tang!” inkatawa met ni Litong.
Naglayon a nagpadaya ni Angkel Dok. Idi makadanon iti nagpikoran ti kalsada iti akindaya a pingir ti kabalbalayan, nagsubli met laeng tapno unorenna ti agpalaud a kalsada.
Tallo pay a balay sa makabatog iti balay da Elaine idi makangngeg iti kiraskiras ti sagad nga iit. No apay ketdi a pimmardas ti bitek ti barukongna idi mapanunotna nga amangan no ti maestra ti agsagsagad.
Ket pudno, ni Elaine ti agsagsagad. Iggem daytoy ti sagad ken dustpan a naglaon kadagiti nagango a bulong dagiti muyong, ipattog koman ti maestra ti linaon ti dustpan iti arimpatayanen a segged dagiti papel nga immuna a pinasgedanna idi mapasungadanna ni Angkel Dok. Nakigtot daytoy iti kellaat a panagparang ni Angkel Dok ngem alisto a naallangonna ti ti riknana.
“Ay, dakayo gayam! Good morning, sir!” inkablaaw ni Elaine a dagiti nakawaswasnay a gurong ken dadakkel a tumeng ni Angkel Dok ti nangtiliw iti imatangna. “Mangwatwatkayo?”
Dina man ammo no bain wenno ania ti narikna ni Angkel Dok iti panangmingming ni Elaine kadagiti gurongna. Malaksid ngamin nga eppesen dagiti butoyna, kuribetbet payen dagiti dadakkel a tumengna. Naimbag ketdi ta pimmudawda iti no mano a dekada a panagmanilana. “Naaldawankayo man ita, sir!” kinuna manen ni Elaine. Isu pay laeng ti pannakaallangon ni Angkel Dok iti riknana. Isu pay la ti pannakadlawna iti makaguyugoy a pammagi ti maestra iti aruatna a pagatsellang a shorts a maong a pinarisanna iti sumangkakiting met nga umasul a blusa a mangipaspasirip iti lennek a pusegna. Ngem dina man ammo no nadlaw ti maestra dagiti matana. Ti siguradona, nauksob a namimpinsan ti mamayona iti pannakapuyatna iti napalabas a rabii.
“W-wen, ma’am makimisa— ay, mangwatwatak saakto mapan makimisa!” nataranta ni Angkel Dok.
Nadlaw ni Elaine dagiti mata ni Angkel Dok. Agkatkatawa, binennatna ti gayadan ti shortsna, ngem kasano a maipababana no talaga met a pagpaseksi ti nakairantaanna?
Nakapigpigsan ti banugbog ti barukong ni Angkel Dok idinto ta umir-irteng ti luy-ongna. Nalagipna ti in-inumenna a nagangranna iti ramut ti baimbain. Agepekton? Ket nagnan nga umadayo ta amkenna a madlaw ni Elaine.
“Ne, kasta pay, ma’am! Ituloyko man ti agwatwat!” kinunana ket tinallikudannan ni Elaine.
“Sige, sir!” insungbat met ni Elaine idinto a bembennatenna latta ti gayadan ti pagatsellang a shorts-na.
Ngem inkeddeng ni Angkel Dok a saannan nga ungpoten ti barangay road nga agtunged iti Sitio Sinay iti laud. Nagbuelta tapno kamakamenna met laeng ti maikadua a misa. Asidegen iti balayda idi adda agbosina iti likudanna.
“’Lo, saanta kadi nga agpaili ita?” “Mangigkigtotka nga ubing!” Nagkatawa ni Angkel Dok idi makitana ni Jigo. Kas iti sigud, naka-shorts laeng daytoy iti kaki a pinarisanna iti kamiseta a para basketbol. “Sumakaykan, al-alisto!” kinuna manen ni Jigo. Nakarikepen ti balayda ket ammo ni Angkel Dok a nagpailin ti kabsat ken ti kayongna.
Immigup laeng iti kape ni Angkel Dok sa namles. “Mapantanto laengen agsinanglaw idiay restaurant da Librada. Naimas kano ti lutoda. Am-ammom ni Mimay?” kinunana ken ni Jigo.
Nagrungiit ni Jigo. “Sinno ti di makaam-ammo kenkuana, ‘lo? Kursonadam? Mabalin daydiay!” insungbat ni Jigo.
“Ania ti kayatmo a sawen?”
“No ania ti kunam, ipusingta. Awisenta nga aghalohalo idiay Edison’s.”
Umis-isem ni Angkel Dok a nangperreng ken ni Jigo. “Aasawaen wenno para road test?” kinunana.
“Adda kenka, lolo!” Nagrungiit met ni Jigo.
Kasla binabasa laeng ni Angkel Dok ti kuppokuppona, rimmuaren iti banio. Madamdama pay, nakasukaten.
“Wow, ang pogi talaga a lolo ko!” Agrungrungiit ni Jigo a nangipababa-nangipangato ken ni Angkel Dok.
Nagaruat ni Angkel Dok iti kolor kape a short a checkered iti ngumisit. Ad-addan a timmingra ti pudawna iti umasul a tisirtna. Puraw a goma ti sapatosna. Saanen a nagmedias.
Gapu ta kabesado ni Jigo ti gagangay a rugi ken leppas ti misa, imbagana a dumagasda iti restauran ni Librada iti kalsada nga agturong iti munisipio iti kanigid ti highway. “Sirpatenta laeng, ‘lo,” kinuna ni Jigo. Sumagmamano laeng a metro ti kaadayo ti restaurant ni Librada iti highway. Kimmamarin ti pasdek a nagatep iti pinaud a nipa. Agtuntuno ni Librada iti karne ti baboy iti sango ti restaurant a nadatnganda. Nadlawna da Jigo ken Angkel Dok idi agsardengda iti batogda.
“Ay, Angkel Dok, dumanonkayo!” kinuna ni Librada a mangipaypayapay iti ngimmisiten a sipit kada Angkel Dok.
Kimmita iti uneg. “Mimay, adda da Angkel Dok! Isaganam ti lamisaanda!”
Ngem pinara ni Angkel Dok ni Librada. “Agsublikaminto. Makimisakami pay!” kinunana. “Mapantan!” inkalbitna iti bukot ni Jigo.
Adda nagariwawa a rimmuar. Ni Mimay a nagaruat iti nakiting nga umamarilio a bestido a pinasukotanna iti umasul nga apron. Pinayapayanna a pagsublien da Angkel Dok, ngem insenias ni Jigo nga agsublidanto.
“Napimpintas ngem ni Angel, di ngamin, ‘lo? No makan koma, sigurado nga agtig-abka iti nakaat-atiddog no malpaska!” inyellek ni Jigo.
Nagkatawa met ni Angkel Dok.
Nakaruaren dagiti dimngeg iti umuna a misa idi dumteng dagiti aglolo iti arubayan ti simbaan. Kas iti sigud, kinantiawan manen ti lakay a para dalus iti simbaan ni Jigo idi makitana ti agtutubo a mangiparparada iti motorsiklona.
“Ania, adda man basolmon, lokdit? Kanayon nga agpakawanka, aramidem met latta. Naimbag ta dinaka pangoren!” inyellek ti lakay.
“Dika man, lakay! Good boy na ako, kunam sa!” inkatawa laeng ni Jigo ket sinurotnan ni Angkel Dok iti ridaw ti simbaan.
Kas iti sigud, kayat ni Jigo ti agbati iti kalikudan a tugaw ti simbaan, ngem sinallabay ni Angkel Dok nga intugot iti kanayon a puestona—iti likudan ti akinsango a tugaw. Ditoy, mayadayo ti agtutubo kadagiti barkadana a padana nga agsasarita uray madama ti misa. Sa madamdama pay, addadan nga agtutungtong iti kanigid a sikigan ti simbaan. Sadanto la sumreken no madanon ti komunion ket rummuardanto manen a mangngatngatingat iti ostia. Naimbag ta simmamay sa met laeng ti palagip ti padi kadagiti agtutubo a naayat iti galiera. Iti kallabes ngamin, addada dagiti masuksukalan nga agsublisubli nga agkomunion. Gayam, addada dagiti agur-urnong iti ostia nga ipakanda iti manok nga ilabanda iti galiera ta patienda a mangabak no kua ti manokda. Addada babbaket a mannakimisa
a nakasiput kadagitoy isu a binagbagaanda dagiti lallaki nga agkomunion.
Ngem itoy a pannakimisada, ni met Angkel Dok ti agkikiet iti sermon ti padi. Kasla ketdin isu a mismo ti pakaiturongan ti mensahe ti sermon ket nagkaling-etan. No kuan kautenna ti paniona ket punasanna ti muging ken tengngedna. Alusiisen.
Nadlaw ni Jigo ket inipigna ti apona a lakay. “Madmadi ti riknam, ‘lo?” inyarasaasna.
Impakuros laeng ni Angkel Dok ti tammudona kadagiti bibigna.
“Pudno, madadaan a mamakawan ti Apo kadagiti annakna, ngem saantay’ koma nga abusuen ti kinaanusna. No dimmawattayo iti pammakawan, saantay koman a sublian dayta nga aramidtayo. Pagarigan, ania ti maysa a leksion a maadawtayo iti inaramid dagiti tallo a mago idi masarakanda ti sapsapulenda a Maladaga? Idi imbaga ni Herodes nga agsublidanto kenkuana no masarakanda ti Maladaga tapno mapanto met agdaydayaw, saandan a sinurot ti dalanda nga agsubli ken ni Herodes…”
Agsublikaminto no malpas ti misa, kasla ketdin mangmangngeg ni Angkel Dok ti kinunada itay dimmagasda iti pagsinanglawan ni Librada. Sublianmi ni Mimay, kasla kasta ketdin ti mangmangngegna.
Isu a nasdaaw ni Jigo idi ibaga ni Angkel Dok nga agawiddan. “Di met dagasenta ni Mimay ta mapantayo aghalohalo dita Edison’s, lolo?” kinuna ni Jigo.
“Saanen. Nasakit ti ulok… diak unay nakaturog idi rabii,” insungbat ni Angkel Dok.
Saanen a naguni ni Jigo. Diak maawatan daytoy a lakay, nakunana laengen iti unegna. Nakaparparikadkad no kua sa met la agbabawi. Wenno talaga a pundidon? Ket iti suronna, saanen a dimsaag idi idagasna ni Angkel Dok. Apaman a nakababa ti lolona, pinasayagnan ti motorsiklona.
Nakabagbagas ti isem ni Lakay Lito ken ni Angkel Dok idi makastrek ti naud-udi iti ruangan. Ginaw-atna ti radiopono ket kellaat a kasla nabekkel ti radio a dandanin san agretiro. Nagtalangkiaw sa dandani di mangngeg ti timekna a nagkuna: “Nagpailika, bayaw, diyo pay la inkanayon ti nagsinanglaw idiay restauran ni Librada nambaram a nangpakay-ab ken ni Mimay!”
Nagwingiwing ni Angkel Dok sa immanges iti dakkel. “Makabannog met ti agbirok iti asawaen, kayong!” inrabakna.
Isu met a rummuar iti ridaw ti kosina ni Manang Tina ket nangngegna ti saritaan dagiti agkayong.
“Manongko, aya!” inkatawa ni Manang Tina. “Ni Elaine laengen ti armem tapno saankan a mabannog a mapan agarem. Baka kuartaannaka laeng ti ubing a matumpongam!” Nagkiet ni Angkel Dok. Nalagipna ni Angel.
“Kasano nga armek ket maestra, kabagis? Ania ti ikaritko nga adalko?” Nagkatawa ni Angkel Dok. “No balikbayanak koma, a, ket wen!”
“Ayna, manong, saan nga amin a babbalasang ket balikbayan ti kayatna a pakiasawaan. Adda iti lalaki a dumiskarte dayta! No kayatmo, irugim ta ileppasko!”
Nakigtot ni Angkel Dok. “I-irugik ket sika ti mangituloy?” “Wen, kabagis. Uray idi dimi pay ammo nga agawidka, idawdawatkon nga agawidka tapno sika ti mangasawa ken ni Elaine!”
Nagkatawa ni Angkel Dok ngem kas man sinalemsem ti barukongna.
(Maituloyto)