Saludsodem ken ni Apo Hues

SALUDSOD: Kalpasan ti panagapami ken lakayko, pinanawannak agraman ti maysa nga anakmi. Nagpukaw lattan a kasla asuk. Uray dagiti kakabagianna, dida ammo ti napananna. Kalpasan ti 10 a tawen a kaawanna kadakami, adda nagbalin a kaayan-ayatko. Imbalakad ti maysa nga abogado a tapno mabalinmi ti agkasar, mangyuli iti korte iti pannakaideklarar ti lakayko a “natayen.” Inaprobaran ti korte dayta isu a nagkasarkami iti daytoy maikadua a lalaki iti biagko. Imbalayannak, ken naaddaankami iti dua nga annak.

Ti pagdaksanna, Apo Hues, kellaat a nagparang ti immuna nga asawak. Agassawakami kano pay laeng ket kunana nga innak makipagyan iti balay dagiti dadakkelna nga isu met ti pagnaedannan. Saankon nga ay-ayaten isuna, Apo Hues. Awanen ti pangisukatak iti kinamanangipateg daytoy maikadua nga asawak. Ket idi kinunak daytoy kenkuana, kunana nga idarumnak kano iti pannakikamalala.

Ania ti aramidek, Apo Hues? –Magda ti Ilokos

SUNGBAT: Adda linteg nga agkunana a no nagawan iti pito a tawen ti maysa nga asawan (lalaki man wenno babai) nga awan pakaammuan no yanna, ‘diay nabati, mabalinna ti mangyuli iti petision iti Regional Trial Court tapno ideklararna a “natayen” ti nagpukaw nga asawa ket iti kasta, ti nabati, mabalinnan ti makikasar manen.

Ngem no agparang ‘diay immuna nga asawa, kas iti naaramid kenka, kuna ti linteg a ti maikadua a kallaysa, maawan bilegna. Ngem ‘diay immuna nga asawa, dina mabalin nga idarum ‘diay nabati iti pannakikamalala ta legal met ti pannakikallaysa daytoy.

Ita, no dimon ay-ayaten ti immuna nga asawam, dinaka mapilit a makidenna manen kenkuana nangruna ket addan annakmo iti maikadua nga asawam. Ken kasanon no addan sakitna a makaakar, agus-usar iti droga, wenno naglemmeng gapu iti inaramidna a krimen? No puersaennaka ket dangrannaka, mabalinmo nga idarum.

Ita, ti aramidem, mangyulika iti petision tapno mawaswas ti kallaysayo iti immuna nga asawam. Ket no aprobaran ti korte, agkallaysakayo manen iti maikadua nga asawam. Ket gapu ta adda anakyo iti immuna nga asawam, idarummo pay iti dina panangsuportar iti anakyo.

Ala, mapankan iti abogado tapno matulongannaka iti daytoy a problemam. Dika agdanag ta adda kenka ti linteg.—O

Castro, agraman ti maysa a baro nga agarup agtawen iti duapulo nga agnagan iti Cardo. Adda iggem ni Cardo a bassit a korona a sabong. Dandani saan itay a makadissaag ni Mrs. Castro gapu iti kinakipet ti badona. Ababa ti naputed a buokna, nagaramat iti pagpapintas. Ngem nupay kasano ti kinalabon ti koloretena, saannan a nailemmeng ti tawenna.

Nagaruat ni Cardo iti pantalon ken diaket a maong. Nagkallugong iti nadulpet a jockey cap, nagsapatos iti goma a di pay napadigos iti makabulan ngatan, panglampongen nupay di met makuna a ruot iti kalsada.

Napalalo a dung-aw ni Mrs. Castro ket inar-arakupna ti lungon. No labsen ti agsao, inyanud dagiti luana ti koloretena.

“Asino pay ita ti awaganmi iti Apong Lakay, apong, ta awanka metten?” indung-awna. “Nagsayaat koman ti biagmo ita… sibibiagka pay koma no nayatka nga immay idiay Baguio. Ngem, ala, uray ta addakamin ken Insiong. Ne, adtoy ti asawak, apong, kitaem kadi met. Awan pay anakmi. Ngem dika madanagan, apong. Nasingpet ti manugangmo. Saan nga agin-inum, saan nga agsugsugal.”

Nagmusiig ti lalaki. Narapis daytoy. Natadul dagiti abagana, natadem dagiti matana. Nalabit a no iti sabali a disso ken iti sabali a gundaway ti pakakitaan, madlaw a saan a gapuanan ti nadagsen a sakit ti kinarapisna.

Immasideg ni Cardo iti lungon. Kapurokan ti lakay ti baro a dinagas itay dagiti agassawa a Castro iti estasion ti bus. Aglaklako iti pagiwarnak idi ubing pay ket masansan nga itulodanna ti lakay iti Bannawag ken pagiwarnak a Kastila. Ngem nagturong iti Manila ket adda itan bukodna a kubong-kubong a paglakuanna kadagiti nadumaduma a pagiwarnak iti siudad.

“Pakawanennak koma, apo, kadagiti basolko kenka,” kinuna ni Cardo idi agmano. “Awan a pulos ti naitugotko no saan a daytoy bassit a korona a sabong ta isu met lat’ nabaelak. No adda koma pay dagidi nanang ken tatang, isuda ti kaduak a mangitabon kenka. Ngem immun-unada met ngem sika, piman.” “Kaano ngay ti pumpon, abogado?” sinaludsod ni Mr. Santos. “Inton parbangon, apo.”

“Parbangon?” simminggit ti timek ni Mrs. Castro a simmagpaw. “Parbangon? Asino met ti mayat a mapan idiay kamposanto iti kasta nga oras?”

“Awan ti mabalinko nga aramiden, misis. Agtungtungpalak laeng iti naudi a bilin ti lakay. Ta kasta ti nailanad iti testamento a naipakumit ken ni Ama Iddo ditoy.”

“Pudno dayta, apo,” impaneknek ti lakay.

“No kasta, adda pay sabali a testamento?” nagrimat dagiti mata ni Mr. Castro.

“Lukatakto iti imatangyo kalpasan ti pumpon. Mapantayonto amin idiay balay.”

“Asino kad’ ti pagtawidenna?” “Maammuantayonto.”

Kinita ni Mr. Santos, ti taga-Quezon City, ti relona. “Nasapa pay met,” kinunana. “Adda kadi otel ditoy a mabalin a pagturogan?”

“Adda dita yan ti estasion ti bus, apo.”

“Ket ti mabalin a panganan?”

“Adda met iti asideg.”

“Pagur-urayan ngarud iti oras. Ammoyo, saanak a nangmalem ket. Ket dakayo ngay--“