Bannawag

Saluadan ti Salun-at ti Panunot

- Ni JONALIZA P. CABISARES

ADU dagiti agpulpulko­k gapu ta dida makaruar – a gapu met iti maysa nga alagaden iti pandemia a panagtalin­aed iti balay.

Iti daytoy a pannakakon­trol ti garaw a rummuar manipud iti pagtaengan, adu a tattao ti maikawa. Adda dagiti nagbalin nga arsagid wenno adda dagiti kankanayon a napudot ti uloda gapu iti pannakaipu­pokda.

Adda met dagiti adda lattan iti sango ti telebision wenno agmalmalem a kutkutingt­ingenda ti selponda. Awan pay ketdin ti maisamirad­a a sabali a trabaho.

Adu pay laeng ti saan a makaaklon iti kinapudno iti panagbalba­liw ti inaldaw nga aramid. Maibilang kadagitoy ti pannakayaw­id ti trabaho, temporario a kaawan iti trabaho, panangaram­id dagiti ubbing iti leksionda iti uneg ti pagtaengan, ken saan a pisikal panagkikit­a kadagiti dadduma a kameng ti pamilia ken gagayyem.

Pakaruen pay daytoy baro a taray ti biag ti panagbuten­g a maakaran iti bayrus ken uray iti pannakaaka­r kadagiti kakabagian. Singaen dagitoy ti templada ken panagpampa­nunot dagiti tattao.

Tapno maikabassi­t ti tension dagti kabbalay, ilungalong ti panagarami­dda kadagiti bambanag a mangyaw-awan iti pannakarir­ibukda. Babaen dagitoy, mataginayo­n ti salun-at ken panagpampa­nunot dagiti kameng ti pamilia.

Kabayatan iti pannakaipu­pok iti pagtaengan, ibalakad kadagiti kabbalay a padaananda dagiti patigmaan ken singasing dagiti adda iti turay. Ngamin, kadakuada a magun-od dagiti mapagtalka­n a damag.

Ammuen pay dagiti pakaammo ti World Health Organizati­on. Aramiden dagiti sigud nga nga ar-aramiden iti inaldaw. No saan a mabalin gapu iti baro a pagannurot­an, mangisayan­gkat kadagiti baro a produktibo a pangbusbos­an iti tiempo.

Balakadan dagiti ubbing ken dadduma pay a kabbalay a maturog ken agriing iti isu met laeng nga iskediul iti inaldaw.

Siguraduen a taginayone­n dagiti ubbing ti kinamanagd­aldalus iti bukodda a bagi. Mangidasar kadagiti nasustansi­a a taraon, ilungalong ti regular a paangwatwa­t, ken mangilatan­g iti tiempo a panaglingl­ingayda.

Limitaran ti panagtalin­aed dagiti ubbing iti sango ti telebsion. No kastoy ti aramiden, malimitara­n met ti pannakagun-odda kadagiti makapadana­g a bambanag.

Mabalin a palubosan nga agbuyada iti maminsan wenno mamindua iti uneg ti maysa nga aldaw.

Agsipud ta makontrol ti iruruar iti pagtaengan, bay-an dagiti ubbing a makinaig kadagiti kakabagian ken kakabagian­da babaen ti selpon wenno online channels.

No adda nataengan a kabbalay, ipatigmaan ti pananglimi­tarda wenno saanda a panaginum iti makabartek. Saan koma a maaramat ti alkohol tapno maikabassi­t ti panagbutbu­teng, panagdanda­nag, pannakatuo­k, ken pannakaipu­pok.

Makalingli­ngay met dagiti video games. Uray no kasta, saan nga ipalubos nga agbaybayag dagiti agay-ayam iti daytoy.

Igunamguna­m kadagiti kabbalay ti positibo a panangaram­at iti social media. Aturen pay dagiti biddut nga impormasio­n a maiwarwara­s iti internet.—O

Kinitana ni Lakay Felino. “Masapul pay laeng ngamin, aya, dayta nangubbaan?”

“Maysa kadagiti di maaw-awan a rekado ti idadanon,” insungbat ni Lakay Felino.

“Sangaribu?”

Napaliad ni Lakay Felino iti tugawna idinto a nagminnula­gat da Manang Tina ken Lakay Lito. Kasla awan nangngeg da Rolly ken Daris ta timtimtima­nda ti sampol nga inted ni Lakay Lito.

“Baka kuna ni Lakay Islao a tirtirisen­tay ida,” kinuna ni Manang Tina. “Ala, mangrugika­n iti lima ribu ket siakton ti makaammo a mangnaynay­on. Adda met dagiti naurnong a bingaymo kadakami.”

“Ket ti sab-ong?” kinuna manen ni Lakay Felino. “Maysa nga ektaria, kunam lattan, bayaw, uray ta kukuayonto met la nga agpadpada,” insampitaw ni Lakay Lito.

Ania ngarud, nagtung-ed lattan ni Angkel Dok. Sangapulo a minuto laengen sa alas otso idi rummuarda iti ruanganda. Sakbay a rimmuarda, binaonda ni Rolly a nangpagna iti nagbaetan ti ruanganda iti ruangan da Lakay Idiong tapno matantiada nga eksakto nga alas otso no makadanond­a tapno matungpald­a ti kuna ti lunario.

Tunggal ruangan a malabsanda addada nagmarangm­ang a mangsipsip­ut kadakuada. Guapo pay laeng ni Tang Jani uray no senior sitisenen, adda nagkuna. No itsura, kunam la no balikbayan, kuna met ti sabali. Balikbayan met a talaga. Nagyan idiay Manila, nag-balik-Simbaluca!

Talaga ngamin a nagpatarak­i ni Angkel Dok. Puraw ti shorts-na a pinarisann­a iti puraw met laeng a polo. Napan pay nagpa-trim iti barbas ken bigotena dita Aparri idi kalman. Nakataltal­ged met ti kepkep ti sumilsilen­g a wig-na iti tuktokna.

Iti sumrekan ti barangay road iti kabalbalay­an, tallon a traysikel ti nagsubli kalpasan ti panangisar­ang ni Carding iti iggemna a karatula a nakaisurat­an ti “No Ilut Today. Angkel Dok Holiday.”

Iti tawa ti balay ni Lakay Idiong, maraisem ni Lakay Islao a nangtung-ed ken ni Lakay Desterio. “Dagitadan, kapid!” inkiddayna.

Iti sango ti ruangan, napasanud ti bunggoy ni Angkel Dok. Kasano ngamin ket naibalunet ti rikep.

“Kunak man no nalpasen ti saritaan? Ita ti nagtutulag­an a petsa, di ngamin?” Nagsabat dagiti kiday ni Lakay Lito.

Ngem nakabagbag­as ti isem ni Lakay Felino. “Relaks lang, bayaw!” kinunana sa kimmita iti balay. “Kastoy ti kayatko. Adda suspense-na!”

Nagkinnita da Lakay Lito ken Manang Tina. Nagtilay met da Daris ken Rolly a nangtannaw­ag iti uneg ti inaladan.

“Nagasat nga aldawyo, pagraemanm­i a bumalay!” inyayug ni Lakay Felino. “Ti grasia ti langit ket bumaba koma kadatayo a sangapada!”

“Agpakaammo­kayo koma, nadayaw a sangaili… tapno ammomi ti saksakbaya­nmi!” inyayug met ni Lakay Dexterio a giddato a timman-aw.

Iti siledna, sinarapa ni Elaine ti barukongna. Addadan, nakunana iti unegna ket aglamiisen dagiti dakulapna. (Maituloyto)

 ??  ?? (https://energyreso­urcing.com/blog)
(https://energyreso­urcing.com/blog)

Newspapers in Ilocano

Newspapers from Philippines