Paksiaten ti Agkittib nga Igges ti Repolio
KASANO nga agpayso a paksiaten ti agkittib nga igges? Daytoy pay met ti maysa kadagiti kadawelan a peste nga umat-atake iti mula a repolio ken dagiti dadduma a mulmula a kapamilia daytoy a kas iti cauliflower ken broccoli.
Daytoy nga agkittib nga igges, kas kadawel ti arabas ta kabaelanna nga ibaba ti kaadu ti manamnama nga apit iti 70-90 a porsiento.
Daytoy nga igges ti anak (larva) ti simutsimot a managan iti Trichoplusia ni. Dumapo a maris-daga ti kolor ti insekto ken agatiddog ti bagina iti agarup maysa a pulgada. Ngem saan a makadadael ti mula ti nataengan a simutsimot ta, kas kadagiti kulibangbang ken uyokan, dagiti laeng tubbog ti sabong (nectar) ti taraonda.
Ngem magustuan daytoy ti agumok iti nagbabaetan dagiti mula a nateng, kas iti repolio, ket dita nga agitlog ken agpessa dagiti igges nga annakna. Ngarud, daytoy a siklo ti panagbiag ti insekto a mangrugi ti dakkel a parikut dagiti mannalon nga agmulmula iti repolio, broccoli, ken cauliflower.
Nakusnaw a berde ti kolor ti itlog ti simutsimot ket agpessa dagitoy kalpasan laeng ti 3-7 nga aldaw depende ti kondision ti aglawlaw. No nabara ti panawen, al-alisto a mapessan dagiti itlog nga umabot laeng iti 3-5 nga aldaw. Nabaybayag laeng a mapesaan dagitoy no nalamiis ti panawen ken no tiempo ti tudtudo.
Puraw ti kolor ti kappessa nga igges sa in-inut nga agbalin a berde inton nakapanganen iti bulong ti mula. Saan nga ammo ti igges ti agrakayam, ngem agarko ketdi ti bagina no magna a kasla rukodrukodenna ti rabaw ti bulong a pagnaanna.
Iti nasapa a siklo ti panagbiagna, ti laeng akimbaba a paset ti bulong ti repolio ti kanenna ngem iti agangay, rautenna ti ulo ti repolio apaman a mangrugin daytoy a rummuar manipud iti bugas ken uggot ti mula.
Narawet daytoy peste ta kabaelan nga ikisap ti sangapangen nga igges ti maysa a sinilong a repolio iti uneg laeng ti agmalem ken agpatnag. Agarup 20 nga aldaw ti kabayag ti siklo ti panagbiag ti igges sakbay nga agbalin daytoy a pupa. Agarup dua a lawas met ti palabsen sakbay a rummuar daytoy a kas nataengan a simutsimot nga agitlogto manen kalpasan ti sumagmamano nga aldaw.
Segun iti panagadal dagiti eksperto, umab-abot iti 2-6 a siklo ti panagbiag ti peste ti makompletona iti unos ti makatawen, nangruna kadagiti lugar iti patad nga umayo la unay ti kabara ti panawen para kadakuada.
Panangtaming iti Peste
Kas nadakamat itay, repolio, cauliflower, ken broccoli dagiti kangrunaan nga at-atakaren ti igges, ngem no dadduma, rautenna met dagiti mula a patatas, kalunay, rabanos, kamatis, ken legumbre kas iti utong, pallang, ken parda.
Nupay ti panagaramat iti kemikal a pestisidio ti kasamayan a pamuspusan tapno mapugipog ti igges ken ti nataengan a simutsimot, saan a mairekomendar daytoy a wagas ta napeggad iti aglawlaw ken salun-at. Nasayaat ngarud nga ipakat ‘tay nakaisigudan a wagas a panangtaming iti peste.
Maysa kadagitoy ti panagmula iti agsabong a mula wenno masetas iti aglawlaw ti talon tapno dita a maawis ti imatang ti nataengan a simutsimot nga agumok ken agitlog. Dagitoy pay a mula ti mangawis kadagiti tumatayab nga agsapul iti igges a kanenda, ken dagiti naimbag nga insekto nga agkaan kadakuada.
Kanayonen ti panagdaldalus iti aglawlaw ti talon ken iti nagbabaetan dagiti mula. Ikkaten dagiti ared-red dagiti nagaik a ruot ken dagiti nabatbati a garami iti aglawlaw a mabalin a pagumokan dagiti simutsimot.
Kanayonen a siripen ti nagbabaetan dagiti mula ken bulbulong ta ikkaten dagiti kimpet nga itlog ti peste agraman dagiti masukalan nga igges.
Panagaramat iti Organiko a Pestisidio
Nupay alisto ken epektibo ti panagaramat iti kemikal a pestisidio a pangpaksiat iti isu amin a peste iti kataltalonan, saan a maibalakad a daytoy ti usaren ta napeggad iti aglawlaw ken salun-at. Agaramid laengen iti organiko a pestisidio a masarakan iti uneg ti balay ken iti aglawlaw. Dagitoy ti mabalinyo nga aramiden:
Suka. Paglalaoken ti dua a litro a