Ading Kosinera
Nueva Era, Ilocos Norte, nga ipanguluan ni Mr. Jhony Azada, adda aw-awaganda iti UIS PASAGAD (Panagbasa Sagutmi Gagayyem ken Agad-adal a Dungdungnguenmi). Maysa met daytoy a mobile library. Adda met UIS-PA-USB Program a pannakaipaay dagiti USB Flash Drive a nakaikabilan dagiti lecture, audio, video instructions, ebooks ken dadduma pay a ramit a para kadagiti agad-adal. Adda pay programa ti pannakaiuman kadagiti agbasbasa ken stakeholders tapno maammuan dagiti aktibidad, programa ken proyekto ti eskuela.
Malaksid iti dayta, adda pay ti UIS Global nga online a platform ken virtual a klasrum ti UIS ken Facebook Page ken YouTube channel nga agserbi a pangsanayan kadagiti mannursuro babaen dagiti kabinnadangda nga edukador manipud iti internasional nga agpang. Nabuangay pay ti UIS Partners (Parents Resonating Teachers in the New Normal in Education Resulting to Success), maysa a wagas ti komunikasion dagiti mannursuro kadagiti nagannak ken agbasbasa a pakairamanan ti pannakabukel ti giya ti komunikasion iti nagbaetan dagiti mannursuro ken nagannak. Mainayon pay iti daytoy ti pannakabangon dagiti Purok Libraries iti Nueva Era a pakaipanan dagiti resource materials babaen ti pannakitinnulong ti LGU ken US-PH Library Builder ken dadduma pay nga agdondonar kadagiti libro.
Addaan met ti F. Camaquin Integrated School (FCIS) iti Vintar, Ilocos Norte babaen ti panangidaulo ni Mr. Arnel Sabuco, school principal, iti napigsa nga internet connection ket imburayna daytoy kadagiti kakaduana nga eskuela iti Metro Vintar babaen dagiti Point to Point antenna para iti maysa a sistema a makaakses dagiti agad-adal kadagiti learning resources a naikarga kadagiti servers ti pagadalan.
Saan laeng a dayta ti inaramid ti FCIS iti pannakibinnadang ti head teacher-na a ni Mr. Markelvin E. Guzman. Adda mobile library caravan daytoy a mangidanon a mismo kadagiti babasaen kadagiti ubbing kadagiti community learning centers kadagiti barangay. Inawaganda daytoy iti LibVan wenno Library in a Van. Mainugot daytoy iti programa ti DepEd a “Bawat Bata, Bumabasa.” Mainaig iti daytoy, adda met Reading Call and Text Brigade ti nasao a pagadalan a pangasistiran dagiti reading teachers kadagiti ubbing ken nagannak iti panagbasada iti pagtaenganda babaen ti pannakausar ti selpon. Nabigbig dagitoy nga inaramid ti FCIS a kas Best Practices iti Panagbasa iti sapasap a Rehion Uno.
Iti met mismo nga eskuelami iti Cadaratan National High School, Bacarra, Ilocos Norte, babaen ti pannakibinnadang ti komunidad, LGU ken dagiti naayat a nagdonar a kas kada Ex-Mayor Nicomedes de la Cruz ken Mariah Iris Ramo ti Hawaii, nangipasdek met ti eskuelami kadagiti community wifi hotspots a mabalin a pakikonektaran dagiti ubbing para iti panagbasada. Naipasdek dagitoy iti Barangay Pasngal, Pungto, ken Calioet-Libong iti Bacarra. Adda pay dagiti naidonar a tablets a naibunong kadagiti ubbing.
Kabayatan ti pandemia, nagbalin met latta a managparnuay dagiti eskuela. Iti Sarrat Central School iti panangidaulo ni Mr. Jesse Juan Villaluz, kas pagarigan, napanunotda a maysa kadagiti proyektoda ti
pannakapasubli ti panagaramid iti buyuboy a pakausaran dagiti ginabgabsuon a sabsabut ti niog a mabatbati kadagiti puesto dagiti agtuptupig iti ili. Nagbalinen nga industria ti Sarrat ti panagtupig isu nga adu a niog ti maideldeliber iti daytoy nga ili para iti dayta nga industria. Nangabak daytoy a proyekto ti eskuela iti dibision ken rehion a lebel ti Gawad Siklab Awards ken nagbalin pay a finalist iti nasional nga agpang.
Ania Met ti Inaramid Dagiti LGUs?
Saan a magatadan ti tulong nga impaay dagiti LGU iti daytoy nga school year. Adu dagiti probinsia ken ili no di man isu amin dagitoy ti nangipaay kadagiti tablets, printers, copiers, ken internet connectivity kadagiti eskuela. Iti Bacarra, kas pagarigan, nangipaay ti LGU kadagiti copier kadagiti eskuela. Ginasut met a tablet ti inted ti Provincial Government of Ilocos Norte kadagiti ubbing tapno mausar dagitoy iti Tablet-Based Modular Learning.
Iti Munisipalidad ti Banna, Ilocos Norte, kas pagarigan, inako ti LGU babaen ken ni Mayor Carlito Abadilla II ti pannakaiprinta amin a module dagiti agad-adal iti sapasap nga ili.
Kadagiti barangay, bigbigen ti DepEd ti sakripisio dagiti opisial ti barangay a nagserbi a para ibunong ken para kayaskas kadagiti module dagiti ubbing. Adda pay dagiti barangay nga impaaramatda dagiti balay ti (barangay hall) a kas community learning centers ken naaramat dagiti computer dagitoy a kas pakaipanan dagiti digital a leksion a mabalin nga adawen dagiti ubbing. Inaramidda amin dagitoy a sakripisio iti baet ti pannakagutarda a kas frontliners iti agtultuloy a gubat kontra iti COVID-19.
Adda payen dagiti mismo a nagderetso nga immasideg kadagiti internet service providers tapno mapaalisto ti pannakapapintas dagiti internet infrastructure kadagiti bukodda a lokalidad.
Nasursuro ken Naganabtayo
Agsipud iti COVID-19, napilitan ti DepEd a nangyimplementar iti maysa a kita ti panagbasa a saantayo pay a napadpadasan. Impagarup dagiti dadduma no saan nga agballigi ti
School Year 2020-2021. Ngem napasamak daytoy babaen ti panagtitinnulong dagiti ubbing, nagannak, komunidad, LGUs, pribado a grupo, korporasion, ken lokal ken nasional a gobierno.
Ala wen, adu dagiti kamali, parikut ken karit a nagpasaran ti Departamento. Di naliklikan ti kaadda dagiti errado kadagiti modules. Nakurang dagiti material. Nakapsut ken agpakpakarigat ti internet ket idi rugrugina, aglalo pay a bimmuntog daytoy idi adun ti agaramat kabayatan ti panagmunson ti klase. Adu nga ubbing a nangipagarup a makapag-online modality-da ti nagsubli iti printed modular distance learning.
Ngem nasursurotayo a mabalin met gayam ti agbasa uray saan a sumrek dagiti ubbing. Adda laeng ti pagkuranganna, ngem makapagadal met laeng dagitoy.
Nasursuro met dagiti nagannak ti napasnek a panangisuroda kadagiti annakda ket mabalin a naawatanda itan no kasano ti rikut ken pulkok dagiti mannursuro.
Nakainut dagiti nagannak iti ipabpabalonda koma kadagiti annakda. Ket no dida inggatang dayta iti gadget wenno pinagpaload kadagiti gadget dagiti annakda, naigatanganda ida iti pagrelaksanda a bisikleta.
Nasursurotayo ti agusar iti teknolohia. Isu nga ita, uray pay dagiti nagannak, ammodan ti ag-Google Meet, ag-Zoom, agonline class, ag-Google Classroom. Napilitanen nga ag-Facebook dagiti saan pay a makaammo.
Adu ti nasursuro ti DepEd, dagiti mannursuro ken administrador kangrunaanna. Dandani amin a mannursuro itan, ammodan ti agaramid iti module wenno agedit ken ag-QA iti module-da. Namasterdan ti agiprinta iti module. Ammoda pay itan ti ag-video para iti leksionda. Ammoda metten nga ibadiet ken in-inuten dagiti coupon bond ken tinta (ink) nga abastoda.
Wen, nakapagbasa met laeng da Unior, uray kaskasano. Uray man pay agbubuteng ti amin agsipud iti pangta ti COVID-19, nayang-angsantayo ti panagbasa dagiti ubbing. Daytoy ti nasam-it a balligitayo. Paseten ti pakasaritaan— no kasano ti panagadal iti panawen ti pandemia.—O