Ti Dios ti Kamangtayo
Basaentayo ti Mateo 15:21-28
Agsipud ta pinagbalinmo ti Apo a kamangmo, ken ti Kangatuan a salaknibmo, awanto ti dakes a mapasamak kenka, iti taengmo, awanto met ti dumteng a didigra. Ta ibaonto ti Dios dagiti anghelesna a mangaywan kenka tapno iti sadino man a papanam, salaknibandaka.—Salmo 91:9-11
IDI napan nageskuela ti anakko a babai iti sabali a siudad, nabatiak nga agmaymaysa iti umuna a gundaway. Dakkel daytoy a panagbaliw kaniak. Nairuamak a mangay-aywan ken mangisursuro iti anakko. Kanayon nga agkuykuyogkami. Narigat ti mangpalubos kenkuana ngem kasapulan. Normal daytoy a paset ti biag. Iti sabali a bangir, naragsak ti anakko, napno iti namnama ken plano, iti panagwaywayasna.
Kas maysa a Kristiano a nagannak, mangyeg iti dakkel a pannakabang-ar kaniak ti panagkararag. Iti inaldaw, italekko ti anakko kadagiti ima ti Dios ken dawatek ti panangipaayna iti panangaywan ken kinasirib kenkuana. Nupay nataenganen ti anakko ken agnanaeden iti sabali a siudad, ti kararag ti maysa a wagas tapno maituloyko ti panangaywanko kenkuana iti tunggal aldaw ken rabii. Natakuatak pay a ti kararag, ipaayna kaniak ti kired ken tulongannak a mairuam iti baro a tukad ti biagko.
Kararag: Patgenmi a Dios, agyamankami ta mabalinmi nga italek dagiti ay-ayatenmi iti biag iti panangaywanmo. Dawatenmi ti panangsalaknib ken panangbendisionmo kadakuada iti inaldaw. Amen.
Kapanunotan: Dagiti kararagko, sustenerenna dagiti ayayatek iti biag ken pabilgendak.
Ikararagan: Dagiti agtutubo a pumanaw kadagiti pagtaenganda.
ngem diak impalubos. Mayaten ti panangaprosmi iti ima ni Belen a di naabbongan iti atiddog ti manggasna a barongna.
“Mommy is going to heaven, daddy?” kinuna ni Belle iti baet ti panagsasaibbekna.
“Yes, sweetheart, and you can pray to mommy when she is in heaven, she’ll listen to you.” Kasla adda nagsullat iti karabukobko a nangisawang dagitoy.
Nataldiapak ni Weng a nagbatay iti maysa kadagiti panteon iti saan unay nga adayo a mangbuybuya kadakami. Kaduana dagiti dadduma pay a kakabagianmi a saan a makaasideg gapu ta nakipet ti arubayan ti kasemsemento a panteon a pangiserkanda iti lungon. Intuonda laeng ngamin ti pakaitabonan ni Belen iti rabaw ti panteon met daydi tatangna.
Idi taliawek ni Weng, mariknak a sipeperreng kaniak uray nalingdan dagiti matana iti suotna a shades. Kayat dagiti lagip iti nagbabaetanmi kada Belen ken Weng ti rumuk-at iti panunotko. Ngem tiptipdek ti riknak ta diak kayat a makiro ti panunotko.
Kalpasan ti pumpon, nagderetsokami iti pagtaengan da Belen iti Maria Orosa Street.
Iti masungad nga agdan a mapan iti main house, addan nakasagana a sangaplanggana a danum a pagbugguanmi a nakipamumpon. Ni mama ti nangisagana iti daytoy— tapno mapaksiat kano ti dakes nga espiritu a mabalin a simmurot kadakami manipud iti kamposanto. Awan ti naisagana a makan a kas nakaugalianmi iti Ilokos a pakanen dagiti makipamumpon.
Nadanonko ni Manang Sol a nangyurnos iti naikuadro a ladawan ni Belen iti ngatuen ti bassit nga altar iti laem. Inyabayna ditoy ti naikuadro met a ladawan daydi tatangda nga immalaan ni Belen iti pangusipeten a matana. Nangsindi iti kandela iti nakaurnosan dagiti sabong. Iti kakaisuna a sopa iti salas, siuulimek ti katungangak a babai a mangmatmatmat iti ladawan dagiti pimmusay. Nasinga laeng idi agpasaklot kenkuana da Belle ken Normandy.
Nangluto ni Manang Tinay iti pansit-bihon a pagmeriendami nga agaama sakbay nga agluaskami nga agawid iti Meycauayan. Diak pinatgan ti dawatda a maturogkami pay iti maysa a rabii iti balayda. Uray ta adda met ni mama a mangkadua kadakami, kinunak. Nagkari ni mama nga agtalinaed pay laeng kadakami iti uray makabulan tapno kitaenna ti kasasaadmi nga agaama. Nagboluntario nga isu pay laeng ti mangaywan kadagiti annakko agingga a diak makabirok iti para aywan.
Nagsisinnangit manen dagiti ipagko ken kakaanakan ni Belen idi agpakadakami nga agaama. Kaasi pay dagiti ubbing, sangkakunada.
Nagsinnangit met dagiti agabalayan. Ngem ad-adda a ni mama ti nangpatpatibker iti nakem ti katugangak a napukawan iti anak a buridek pay met ngarud.
“Johnny, haanka pay a mangas-asawa a dagus, a?” inyarasaas ni Manang Tinay. Umis-isem ketdi.
“’Nia ket ni manangen, bay-am pay dayta,” insungbatko a nangpisel iti takiagna kas pammatalgedko iti imbagak.
Agalas otson iti rabii idi makasangpetkami iti Sto. Niño. Nangrabiikamin iti terminal ti dyip iti Caloocan sakbay a nagturongkami iti Meycauayan.
Nakaturog iti biahe ni Belle. Impaiddak a dagus iti kama iti master’s bedroom iti makasangpetkami. Inyabayko ti Jollibee mascot iti iddana. Iti sabali a siled ti pagid-iddaanda nga agkabsat ngem kapilitan nga agyan ditoy ti buridekko ta ni met lolada ti kadua ni Normandy iti bangir a siled.
Diak nagidda a dagus, wenno awan ti panggepko a maturog, iti kama a walo a tawen a nagkakaataganmi ken Belen. Inulesak ni Belle iti iddana, ken inkanayonkon ti nagpa-salas. Inuksobko ti puraw a polo shirt-ko. Inyuldagko lattan iti sopa. Diak makaturog uray kasano ti
bannogko. Namrayak a sinungbatan dagiti mensahe iti Messenger, SMS ken ti komento iti paskilko maipapan iti ipupusay ni Belen.
“Ditaka met gayam a maturog?” kinuna ni mama idi makitanak iti salas idi rimmuar iti siled. Nakadaster ken nawakray ti atiddog a buokna.
“Makaikawa, ‘ma.” Maysa a panangrugi iti dimteng a gasatko.
“Patibkerem latta ti nakemmo, nakkong. Para kadagiti annakmo.” Insimpana ti nagtugaw iti abayko. “Diak la impagarup a mapadasam met dagiti napadasak…”
“Kabaelak daytoy, ma, natibkerak ta pinadakkelnak ti maysa a balo,” kinunak.
“Kayatmo a sawen, mapadakkel met dagiti ubbingmo iti sidong ti maysa a balo? Kayatmo dayta?” inkusilap ni mama idi madlawna ti panagisemko.
Diakon nagsao.
“Ngem awan met dakesna no kayatmo pay ti mangasawa ta ubingka pay. Sabali ti lalaki no mapanawan. Dinak tultuladen… saanak a natibker.” Nagbaliw ti tonona iti daytoy nga insawangna. Immanges iti nauneg ket inamlidanna ti suli dagiti matana.
“’Nia ketdin ni mama, dinak kad’ pakasikoran. Napatpateg kaniak ti masakbayan dagiti ubbing.”
“Pangngaasim, nakkong, piliem koma ‘tay makatunosan dagiti anakmo tapno haanka a marigatan…” Ginaw-atna a pinisel ti takiagko.
“Wen, ma,” insungbatko. Piniselko met ti imana.
Uray idi makasublin ni mama iti iddana, diak latta maawis ti libay. Nalagipko ni Weng. Linuktak ti FB account-na. Idi laeng a nalagipko a friend-ko gayam daytoy iti Facebook. Saan ngamin nga aktibo iti social media, rason nga awanen ti damagko kenkuana ta saan metten a nagpadpadlaw kadakami nga agassawa. Wenno amangan ketdi no adda sabali nga accountna. Pinadasko nga in-search. Ngem ti laeng “Weng Berras” nga adda ladawan ti puraw nga orkidia iti profile-na ti nalawag a bukodna nga account, nupay adda dagiti kaarngina iti nagan.
Inin-inayadko nga in-scroll ti FB-na. Saan unay a managipaskil iti ania la dita, malaksid kadagiti pasken ti opisinada, wenno ti panagpasiarna. Awan ti makitak a lalaki— uray ti patiek nga asawana— kadagiti impaskilna; uray iti Photos, awan ti espesial a lalaki a nakaduana iti ladawan. Wenno nag-delete ketdin kadagiti dina kayat a lagipen a ladawan iti napalabas? Adda met maysa a throwback photo-da ken Belen idi buniag ni Normandy. Ubbana ti inaunaak iti sango ti altar ti simbaan ti Malate.
Kinatikko ti Messenger. Naka-online, kas makita iti bassit a nagtimbukel a berde iti profile-na. kmusta? wow, still up? Oks lang me.
Awan ti mapanunotko a dagus nga isungbat wenno iruangan. Isun ti nag-chat manen. kaw ang kumustahin ko. musta mga kids nakaturogdan. can i call?
Nag-thumbs up.
Sinungbatanna ti awag kalpasan laeng ti dua a kiriring. Isu ti immuna a nagsao.
“Ken apay a dika makaturog?”
“Adu ti pampanunotek.”
“Maawatanka… narigat. Ngem you need rest. Take care of yourself. Awanen ni Belen, accept it.”
“Isu ngarud dayta, awanen ni Belen. Dakkel nga adjustment … addaak laeng ditoy salas, kasla diak kabaelan pay ti maturog iti pagiddaanmi.”
“Apay?”
“Ni Belle ti nakaidda ‘diay.”
“I-regards-nak ken ni Belle. She’s very sweet… kasla met laeng ni Belen. Karuprupana, kasta met ti inanakko iti buniag, ni pretty boy.”
“Wen, sangkaibagana nga umayka kano inton birthday-na.”
“Inton Hunio gayamen.”
“Wen, ken umuna a family event nga addan kurang kadakami. Suddenly, kastoykamin… maysaakon a…”
“Balo… Ops, sorry… widower, mas sosial, wenno single again, kunam lattan, mas better.”
“Oks lang, balo, biyudo with two kids.”
“You must have plan to marry again? Still young.”
“Diak pampanunoten dayta. No bilang, sika laeng koman, a, ngem…” Inggagarak a pinuted. Ngem sinungbatanna ketdi iti manutsutil a paggaak.
Sakbay nga inyam-ammonak ken ni Belen, kastoykamin nga agsasao ken Weng, paspasagid, pudno a saan, ken kinnantiaw, aginggugura ngem nalailo. Nadekket a gayyem, wen, aglalo kadagidi a naubing a panawen ti relasionmi.
“Really, Mr. Johnny Cabalo? You’re bad, very bad. Ibagak kenka dayta.”
“I’m serious, Ms. Rowena Berras… but sorry.”
“Rumbeng laeng nga ag-sorry-ka. Good night.”
Diak pay nakasungbat ngem iniddepnan ti linia. Ad-adda la ket ngarud a diak makaturog. Pasado ala una iti parbangon. Ngem tinalawannakon ti didiosen ti turog. Madamdama pay, addan mangngegko a taraok ti manok iti asideg ti subdibision.
Panangrugi ti pudno a biag ti maysa a balo, naisennaayko.
(Maituloyto)