Agsasabali ti Lengguahe Dagiti Ubbing iti Klasrum?
NAGDUDUMA itan ti lengguahe dagiti ubbing. Iti uneg ti klasrum, adda Ilokano, Tagalog, ken English. Saan a magawidan dayta ta gagangayen nga adda dagiti ubbing nga aggapu iti Kamanilaan. Gapu met kadagiti mabuybuyada iti tabletda, masursuro pay dagiti ubbing ti agsao iti English. Wenno, saan, dayta ti isursuro dagiti nagannak kadakuada iti pagtaenganda.
No kastoy ti situasion, kasano ngaruden ti panangisuro ti titser kadakuada?
No nabiit pay ti klase, isao ni titser ti leksion maibatay iti pannakaawat ti ubing. Kas pagarigan, kunana, bayat nga ipakpakitana ti ladawan ti pusa: “Pusa daytoy.”
“Ito ay pusa.”
“This is a cat.”
An-anusan ni titser nga isao dagitoy iti tallo a lengguahe. Maawawagan met daytoy iti bridging. Maysa daytoy a metodolohia iti panangisuro tapno ti leksion, maawatan dagiti ubbing a nagduduma ti lengguahe nga ususarenda.
Makatulong pay ti bridging a mamagbalin kadagiti ubbing a multilingual. ‘Tay Ilokano laeng ti ammona, di agbayag, ammonanton ti agTagalog ken ag-English. ‘Tay nalaing laeng iti English, ammonanto metten ti ag-Ilokano ken ag-Tagalog.
Agaramid pay ni titser iti pagbasaan iti lengguahe a maawatan dagiti ubbing. No Ilokano ti maawatan dagitoy, agaramid iti pagbasaan a naisurat iti Ilokano. No Tagalog, yaramidanna met iti Tagalog a pagbasaan. Agingga a dagiti ubbing, basaenda dagitoy dua a lengguahe. Makasursuroda ngarud iti kastoy a teknik.
Bayat ketdi ti panagtulid dagiti aldaw, kas nakunan, masursuro dagiti ubbing ti lengguahe nga us-usaren ti tunggal maysa. Maaramid daytoy babaen ti nakunatayo itayen a bridging, babaen ti panagsasaritada, ken uray pay iti panagaayamda. Mangngegmonto lattan a ‘tay Tagalog nga ubing, agsasaon iti Ilokano. ‘Tay Ilokano, agsasaon iti Tagalog. ‘Tay Inglisera, agsasao metten iti Ilokano.
Saan met a parparitan ni titser ti ubing nga agsao iti bukodna a lengguahe. Ngarud, ad-adda nga interesado ken maayatan ti ubing a sumrek iti pagadalan ta adda wayawayana nga agsao iti nariinganna a pagsasao.
Babaen ti bukodmi a padas, nakitami nga inton agangay, uray ikkan ni titser iti translation dagiti leksion, naadalen ti ubing ti lengguahe a maararamat iti panagisuro.
Ti punto, ikkan dagiti ubbing iti bukod nga espasio nga aggaraw babaen ti bukodda a pagsasao ken bukod a pannakaawat.—O
(Agpapaay ti autor a prinsipal ti Salanap Elementary School, Pinili
District, Pinili, Ilocos Norte.)