Bannawag

Maysa nga Ilokana ken Maysa a Pur’gee

- Ni RIC AGNES

Pudno ti pagsasao nga adda pagpatingg­aan ti amin a banag. Iti apagdarikm­at, nakettel dagiti naragsak a paset ti biag ni Pitang.

(Maudi iti 2 a Paset)

SAAN a naiturturo­g ni Pitang ti linaon ti surat manipud iti abogado ni Ron. Uray ti imas ti pannangann­a, simmayag a kasla layap. Di nagbayag, imres ti bagina. Nagin-inut a kimsen ti buksitna. Pagpiaanna, saan a nagbaybay-a ti inana a nangbagbag­a ken nangliwliw­a kenkuana.

Kalpasan ti sumagmaman­o a bulan, naaklon ni Pitang ti panaginnad­dayoda ken Ron.

Nupay kasta, kadagiti parbangon nga awan arimekmek iti aglawlaw, sumubli iti lagip ni Pitang dagiti nakersang a balikas daydi amana.

“Adda adalmo, Agapita, ngem dimo ammo nga aramaten dayta nga adal. Apay a dimo maamiris ti dakkel a nagbaetany­o iti dayta a Pur’gee?”

Ammo ni Pitang ti kayat a sawen ti amana ngem dina inkaskaso. “Bagiyo kadi ti bagik?” kunkunana iti unegna. “Mariknayo kadi ti mariknak?”

Pudno ti kuna ti ama ni Pitang. No adal ken kasasaad iti biag ti pagdasigen, dakkel ti nagbaetand­a iti daytoy a Portuguese. Ngem no dayta ti pagbatayan­na, asino ngarud ti agruknoy kenkuana a kas ken ni Ron iti kinataraki? Wenno uray saan a nataraki, no adda koma sabali.

Idi agad-adal iti hayskul, adu kadagiti kaeskuelaa­nna ti agiinnarem. Uray parparawpa­w wenno ang-angaw, awan kasadarann­a a nangiparip­irip iti panagduyos­na kenkuana. Iti namin-adu a gundaway, adu dagiti kinaubinga­n ken kalugarand­a ti magustuann­a wenno kayatna koma a kasarsarit­a. Ngem awan met panaggusto dagitoy kenkuana. Kasta man met laengen idi napan nagadal idiay Manila. Iti Domingo, mapan agpasiar dagiti kaadalanna iti Nursing, kakuyogda dagiti babbaro a gagayyem wenno nobioda. Kinalkalik­agumanna nga adda koma met baro a mangyawis iti panagpasia­rda. Ngem awan. Agingga iti nagturpos, dina man la napadasan ti nakibin wenno nakipinnet­pet iti dakulap iti maysa a baro!

Dayta a rikna ti saan a maawatan ti amana. Asino ti balasang a di agarapaap? Ket ita ta adda maysa a Ron a mangaw-awis iti panagmerie­ndada, ken kasarsarit­ana uray apagbiit laeng, paritan ketdin ti amana.

Sigud a natallugod ni Pitang iti amana, ngem iti daytoy a banag, saanna a suroten ti patigmaan ti amana. No adaywanna ni Ron, kaanonto pay nga adda manen baro a mangawis kenkuana a mapan agpasiar, ken mangpetpet iti dakulapna?

Maysa a panangguli­b iti nakaparsua­an ti kayat ti amana nga aramiden. Ta asino koma ti amana a mangibaga a saan nga ayat ti adda iti nagbaetand­a ken Ron? Isuda, ken isuda laeng a dua ken ni Ron ti makaibaga agsipud ta isuda laeng a dua ti makaibuksi­l iti dayta rikna. Ta marikna kadi ti amana ti mariknana no kasta a bisongen ni Ron? Wenno ti pannakaita­yok ti riknana no arakupen daytoy ket maidennes iti aggitebgit­eb a barukongna?

Naragsak ni Pitang kadagiti aldaw a panagdenna­da ken Ron. Nupay sumken ti rurod ken gurana no agliway ni Ron, mapukaw met la a dagus no bisongen ni Ron. Kinapudnon­a, pagriingan ni Ron ti mangbisong kenkuana, banag a pakaragsak­anna unay. “Sapay koma ta kastoy nga agnanayon,” ikarkarara­gna.

Ngem pudno ti pagsasao nga adda pagpatingg­aan ti amin a banag. Iti apagdarikm­at, nakettel dagiti naragsak a paset ti biag ni Pitang.

“Nabayagen nga agur-uray ni Uncle Ron iti napintas a gundaway a makisina kenka, auntie,” kinuna ni Diana, ti kaanakan ni Pitang. “Atapek a nabayagen a kalkalikag­umanna a matagikua dagiti sanikuayo—daga ken balay. Ket idi insingasin­gmo ti pannakaara­mid ti Living Trust, wenno ti pannakaita­ni dagiti sanikuayo kadagiti annakyo, innalana daytan a gundaway nga agsinakayo ken alaenna ti bingayna kadagita a sanikua!”

Awan naaramidan ni Pitang no di ti immanamong iti panagsinad­a. Ta dayta ti sagudayen ti linteg ditoy Amerika— no awanen ti ayat iti nagbaetan ti agassawa, awanen ti nasayaat a makaigapu wenno rason nga agdennada pay laeng. Ket iti panagsinad­a ken Ron, nabingay ti sanikuada iti agpada nga apag.

ITI dayta a bigat, nakaddidil­law ti kinaladaw ti ibabangon ni Pitang. Idi napan riingen ti maysa kadagiti annakna, natakuatan­na a saanen nga umang-anges daytoy. Ngem kasla matmaturog ken masirayan ti isem kadagiti bibigna.

Idi naakkal ti bangkay ni Pitang tapno maipan iti hospital ken tapno maammuan ti makagapu iti ipapatayna, nakita ni Diana ti nakapakleb a ladawan iti abay ti punganna. Idi linukib ni Diana ti ladawan, nakitana ti retrato ti ikitna ken ni Ron idi nagkasar dagitoy. Iti ladawan, makapnek ti isem ti ikitna.

“Nasudi a laglagip iti maudi a kanito ni ikit!” nayesngaw ni Diana idinto nga indissona iti kama a nagpaay a paraiso iti biag ni Agapita.—O

PUGTUAM man no ania ti kayat a sawen dagiti balikas a napabuddak ken naugedan kadagitoy a parapo a naadaw manipud kadagiti sinurat a naipablaak iti magasintay­o. Masarakan dagiti sungbat iti panid 61.

1. Iti programa, agdaniw ni

Roberto maipapan iti yuumay panangsubb­ot ni Jesus iti basbasol ti managlabsi­ng a sangalubon­gan. Maysa met nga agparang nga anghel ni Elena iti pabuya a pakaiparan­gan ti pannakayan­ak ti Mesias. Siak met ti natudingan nga agbitla iti daytoy: Ti Kaipapanan ti Paskua. (“Bayawas iti Paskua,” Sarita ni Juan B. Quimba, Dis. 23, 1946/ Dis. 16-31, 2023.)

2. Ngem nagintutul­eng met ni Meding a kasla dina intaltalek ti ayat nga indaton kenkuana ni Baldo.

Ngem iti naminsan a malem a panagpasia­r ni Baldo, nagsuekos laeng. Dinillaw a dagus ti ikit ni Meding, ket nagsasawan­na. (“Igam ti Puso,” Sarita ni Horencio M. Hernando, Dis. 16, 1946/ Dis. 1-15, 2023.)

3. Nagliad ni Andres Ringal iti mapusipos a tugawna. Inridisna ti abanona iti pagyarsang­an idinto a pinagpaidn­a ti pagiwarnak a basbasaenn­a. Kimmita iti akin-abagatan a tawa ti opisinana. Saan unay a nalawag iti ruar ta nakabalan iti tapok ti sarming a rikep. (“Dagiti Rengngat ti Mawaw a Daga,” Sarita ni Dionisio S. Bulong, Hulio 11, 1966/ Okt. 1-15, 2023.)

4. Naikuleng koman gapu kadagiti nakitana a sukat dagiti pagan-anayna ken ti paniolito a puraw a salda ni Anita iti ayan-ayatda, idi masiripna ti nadalimane­k a papel de banko iti nalmeng a siled ti maleta, nga idi binilangna, napaneknek­anna nga agdagup iti dua ribu a pisos. (“Panio a Puraw,” Sarita ni Pedro R. Villanueva, Nob. 11, 1946/ Agosto 16-30, 2023.)

5. Idi nakapelles­akon, pinatakder­nak ni nanang iti sanguanann­a iti sakbay ti kimmunig a lawag ti pagsilawan ket minatmatan­nak a kas man la maysaak a pessat ti lupot wenno maysa kadagiti bado a dinaitna. (“Pumanawka, Nanang!” Sarita ni F. Sionil Jose, Abril 14, 1952/ Hunio 1-15, 2023.)

 ?? ??
 ?? ??

Newspapers in Ilocano

Newspapers from Philippines