Bannawag

Basbassit ti Gastos, Dakdakkel ti Ganansia No Ipaamiris ti Daga

- Ni MERCY RAMOS-GAÑO

AMMOM kadi a nasken la unay ti pannakaana­lisar wenno pannakaami­ris ti daga a pagmulaan? Wen, a, tapno ammotayo no ania dagiti elemento a kasapulan ti daga, no ania a klase ti yabono, ken no kasano ti kaadu ti yabono.

Kayatna a sawen, dagiti laeng elemento wenno taraon a kasapulan ti daga ti ited. Saan nga adu, saan met a bassit. ‘Tay pagsasao iti panagabono: ited ti umisu nga elemento, umisu a kaadu, ken iti umisu a tiempo.

Iti pannakaami­ris ti daga, maammuan dagiti adda ken awan a sustansia ti daga a kas iti nitroheno, phosphorus, potassium, agraman dagiti micronutri­ent.

Maammuam met ngarud dagiti rumbeng nga aramidem iti daga tapno nabaludbod dagiti mula ket mangted iti nawadwadwa­d a ganansia. Maliklikan pay ti nalabes a panagabono—a mabalin a makadadael iti daga. Ngarud, masaluadan pay ti aglawlaw.

No maipaamiri­s ti daga, maammuan pay no kasano ti kaalsem ti daga (soil acidity). Maammuan met ngarud no ania dagiti nasayaat nga imula. Ta nagduduma dagiti mula, nagduduma met ti kasapuland­a. Isu a nasayaat unay no mangalaka iti sample ti dagam ket paamirismo. Ngem saan a basta mangala iti daga. Surotem dagitoy nga addang iti panagala iti ipaamiris a daga (soil sample), kas imbalakad ni Ms. Ma. Concepcion Birginias ti Mariano Marcos State University (MMSU) Research Directorat­e.

1. Mangala iti timba, pala, buneng, barreta, supot, pagmarka, ken metro a pagrukod.

2. Ikkaten dagiti bisil (babassit a bato), basura, ken ruot nga adda iti rabaw ti daga tapno masigurado a nadalus ti maala a sample a daga. Liklikan ti mangala iti daga kadagiti lugar a nagtakkian ti dingo.

3. Mangkali iti 20 a sentimetro a kauneg ken 10 a sentimetro a kalawa nga abut.

4. Palaen ti nakali a daga ket ibelleng (kayatna a sawen a saan a daytoy ti maaramat a sample).

5. Kalpasanna, mangala iti naingpis nga iwa ti daga nga agarup 5 a sentimetro ken 20 a sentimetro iti uneg ti abut.

6. Mangala kadagiti umasping a sample iti siam pay nga abut iti nadumaduma a paset ti kinelleng.

7. Paglalaoke­n a naimbag dagiti nakolektar a 10 a soil sample. Kalpasanna, mangala iti agarup 1 a kilo a napaglalao­k (composite) a soil sample.

8. Ikabil daytoy a composite sample iti plastik a supot. Markaan: ikabil ti nagan ken adresmo, lokasion ken kalawa ti talon, petsa a nakolektar, ti naimula ken maimula.

9. Payangyang­an wenno paanginan dagiti naala a sample. Iwaras ti sample iti namarkaan a papel agingga a mamagaan. Rumeken dagiti bingkol wenno bingkual bayat ti panagpamag­a.

10. Siguraduen nga adayo dagiti soil sample kadagiti contaminan­ts a kas iti rugit, dapo ti sigarilio, wenno bambanag a mabalin a makaapekto iti resulta.

11. Gilingen ti napayangya­ngan a daga sa yukuyoken babaen ti 2-mm a sieve wenno pagyukuyok­an. Ibelleng ti nagyukuyok­an.

12. Idulin ti soil sample iti plastik a supot wenno garrapon nga addaan ti maitutop a label wenno marka.

13. Mabalin nga ipaamiris iti Provincial Agricultur­e Office (PAO) iti probinsiay­o wenno iti kaasitgan a laboratori­o a makaanalis­ar iti daga dita lugaryo.

14. Kadagiti agnaed iti Ilocos Norte ken kabangiban­gna nga ili, mabalin nga ipaamiris iti MMSU Research Directorat­e. Sapulen ni Ms. Ma. Concepcion Birginias.—O

 ?? ??

Newspapers in Ilocano

Newspapers from Philippines