Dagiti Sungbat ti “Ania ti Kayatna a Sawen, Angkel?”

1. Simken: Immapay, simmiplot, nalagip. Manipud iti puon a balikas a “sekken.” Ti balikas a “simken,” isu ti nayababa a “simmekken.” Tag. maalaala; Eng. to come to mind. No “seknan” kunatayo, kas koma: “Seknan ti liday,” kayatna a sawen a pannakarikna iti liday. No met “maseknan,” kas koma: “Maseknanda iti pannakatay ni Dunggial,” kayatna a sawen a naapektaranda iti pannakatay ni Dunggial. No met kunatayo: “Dakayo a maseknan…” kayatna a sawen a maiturong ti pakaammo kadagiti tattao nga adda pannakaibiangna iti pasamak wenno aramid.

2. Agtugmok: Manipud iti puon a balikas a “tugmok” a kayatna a sawen, panagtipon ti dua nga ungto. No kunatayo, adda iti pagtutugmokan dagiti dalan, kayatna a sawen nga adda iti nagtitiponan dagiti amin nga ungto ti dalan. Ngarud, isimbolo daytoy ti panagkakasurotan.

3. Nagsusikanmi. Nagririanmi, nagapaanmi. Manipud iti puon a balikas a “susik” a kayatna a sawen, “apa,” “riri,” “di panagkinnaawatan.” Eng. disagreement; Tag: di pagkakaunawaan.

4. Pannakaigugorna: Manipud iti puon a balikas a “gugor” a kayatna a sawen, panangipaay iti panagsagaba iti bukod a bagi wenno iti sabali a tao a gagangay a nakaro (a panagsagaba) ken (panagsagaba) iti saan a nabiit laeng. Ngarud, daytoy “pannakaigugorna iti liday,” kayatna a sawen a panagsagaba iti nakaro a liday iti saan nga apagbiit laeng a panawen. No kunatayo met: “Naigugor iti trabaho,” kayatna a sawen nga awan ti inob-obrana no di ti nagtrabaho; awanen ti panawenna para iti sabali no di iti trabahona.

5. Maabbukayto: Matukayto, mariingto. Manipud iti puon a balikas nga “abbukay.” Abbukayen: Tag: antigin; Eng: to arouse.

Mano ti naalam, kaanakan? Dimo man napugtuan amin, ti nasken, ammomton ti kayat a sawen dagitoy a balikas inton mabasam manen dagitoy iti Bannawag!—O