Mini nga MILYONARYO
(Anib 8)
SA pagkagabii sa Sabado, didto sila manihapon kuyog ang tulo ka bata sa McDonald sa SM City sa Mabolo. Sa ila sang pagpauli, daghan silag dalang kinompra para ibiling pagkaon sa mga bata.
Pagkasunod adlaw, Domingo, sa Colon sila maglatagaw human sa ilang pagpanimba sa Basilica del Sto. Niño. Sa ilang pagpamahaw, sa may Gaisano
Main sila, atbang sa UV; ug didto sila maniudto sa Metro Gaisano sa eskina P. Lopez ug Colon.
“Nganong wa man ta roy tihik-tihik sa ginastohay, Pa ug Ma?” Wala makapugong si Mario sa pagpangutana samtang sila nag-atubang og pangaon diha sa usa ka lamesa sa Jollibee nga nahimutang sa silong sa Metro Gaisano.
“Ay, da,” ug miyahat si Lani kang Danilo nga diha ras tupad, “pangutan-a si Papa ninyo.”
“Unsa man, Pa?” Si Mercedita, ang kamaguwangang anak, maoy misuna sa iyang amahan nga diha makalingkod sa atbang.
“Miabot nang gipaabot kong retirement.” Mingisi si Danilo nga mitan-awg tagsa-tagsa sa mga anak.
“Maayo nuon aron makapalit tag Pajero, Pa,” daling tubag ni Mario.
“Aynang sakyanan, Dong, uy, magsige tag gastog ligid ug gasolina ana.” Ang kamanghorang anak nga si Estelita maoy midalig tubag.
“Di man ka’s sa ligid ug gasolina kon di lang kanunay gamiton. Kon may sakyanan god ta, lahi nang pagtan-aw sa mga tawo nato,” ni Mario nga matinud-anon kaayo sa iyang hangyo.
“Aron lang ingnon tang dato?” Mikatawa ang kamaguwangan.
“Ayaw una mo ana. Asa ra ba na unya.” Si Lani maoy mibadlong sa anak. “May proyekto pang buot sudlan si Papa mo.” “Unsa man?” Midalig pangutana ang kamaguwangan. “Magtukod tag pawnshop. Ug didto na kos Central Bank ug gihatagan na kos mga rekisitos. Gikinahanglan ang milyon nga kapital, mao nga amo unang gi- invest sa PhilCenter ug magpaabot tang ma-Certified Public Accountant ka na gyod.” Mipahiyom si Danilo nga mitan-aw kang Mercedita.
Mibawos sag pahiyom si Mercedita. Unya miingon kini: “Gideposito ninyos PhilCenter? Kanang huwamanan og kuwarta sa dagkong mga negosyante dinhi?”
“Aw… nakahibawo ka ana, Day?” Nangutana si Danilo kang Mercedita.
“O, kay usa sa akong klasmeyt didto man makapracticum og usa ka semester sa iyang accountancy. Tuas M. V. Maxilom Avenue kana mahimutang.”
“Mao na.” Si Lani ang midalig tubag nga ingog nahinangop. “Naka- invest mis Papa mo didto ug ugma kay Lunes, among ibalik pag- invest ang kuwarta ug ang anak niini sa baleg tulo ka buwan, iapil namo sa pag- invest. Mao nang gikuhaan nato rog gasto.”
“Maayo mag record, ingon pas akong klasmeyt,” ni Mercedita. “Naa gani kunoy mibutang og forty million pesos.”
“Monay giapilan ko.” Mitingog si Danilo nga gibatig kadasig sa iyang nadungog. “Ug si Dr. Panfilo Bernardo may three million pesos nang nadeposito sulod sa tulo ka tuig lang sukad sa iyang pag-apil. Sa tag-4%, may anak ang iyang kuwarta baleg P120,000 matag buwan. Iya na sab kuno tong idugang inig-abot og tulo ka buwan.”
“Okey na, Pa,” ni Mercedita. “Tabangi lang si Papa, Ma. Ayg pasagdi.”
“Kami bitawng duha. Pero aymog saba, ha, kay peligro sa kidnap-for-ransom,” ni Lani. Ug gilingi niyang pikas lamesa kon wa bay naminaw. Sa ilang nakita, ingog way nagtagad sa ilang gipanagsultihan.
Pagkaugma, Lunes, sa dihang nakagikan nang mga bata ngadtos tagsa-tagsa nila ka eskuylahan, nanggikan na sab silas Danilo ug Lani paingon ngadtos banko. Ang P108,000 gikan sa tulo ka tseke didto nila pasuklii sa PCI Bank. Apan ang P900,000 wala nila tandoga kay idiretso ra nila kini paghatod sa PhilCenter aron ibalik pag- invest.
Gi- withdraw usab nila sa DBP ug Landbank ang nahabiling tag-P100,000 aron didtos PhilCenter ilang idugang sa investment.
Nadasig si Lani paghurot og invest tungod sa tambag ni Sering-Victor nga ipahurot gyod kay ang ila ihurot mag deposito. Pun-an pa sa nahibaw-an nila gikan kang Mercedita nga kasaligan ang maong kompaniya.
Sa miaging mga semana, gipakita si Lani sa mga tsekeng gidala ni Sering ug gisekreto sa pagpatan-aw kang Lani. P500,000 gyod ang ilang gideposito sa PhilCenter. Bisan gani ang P60,000 nga suweldo sa tulo ka buwan ni Danilo nga nadeposito unta sa PNB-Bogo, gipaapil pa sa pagpadala ni Lani aron ilang i- invest. Mao kiniy gikuhaan nila sa ilang panggasto sa miaging Sabado ug Domingo uban sa mga bata.
Hapit na mag-alas diyes sa buntag sa ilang paghiabot sa PhilCenter. Gitultol dayong Danilo ang nahimutangan sa mga teller nga modawat og investment. Apan kay daghan na mang tawo sa ilang pag-abot, mikuha siyag numero para pasunod nga maatiman. Ika-30 na siya ug ang gitawag kutob pas 25.
Lima ka teller ang nag-atiman sa mga investment. Ug motawag lang ang matag teller sa numero nga maoy mosunod kon mahuman nag atiman sa ilang tagsa-tagsa ka kliyente.
Nagtapad silas Lani ug Danilo sa taas nga lingkoranan didto sa waiting area.
Ug hapit na gyong alas dose sa kaudtohon nga nahuman ni Danilo ang gimbuhaton sa pag- invest. Gihatag niyang mga tseke kang Lani ug si Lani midalig hipos niini sa iyang gisipitang bag.
Didto sa silong, sa ground floor, gipasalamatan sila sa guwardiya nga nag-unipormeg puti ug asul ang kalsones niini. Nagtakin og pistola.
“Unsa, Lan, di ba nakita nimong mao lang gihapon ang gidaghanon sa mga tawo nga diri sa miaging tulo na ka buwan?”
Miyango si Lani. Ug mitudlo sa taksing nagdangadanga sa ilang nahimutangan nga way sulod.
Nanakay sila pauli sa Labangon. Ang bag nga gisudlan sa mga tseke dihas abagahan ni Lani samtang gisipitan sa tuo niining kamot ang maong bag.
Nag-anam katataw ang kausaban sa kahimtang sa kinabuhi sa pamilya ni Danilo. Apan nag-anam usab kahugot ang aghat sa tentasyon…
Pasado na sa alas dose sa udto sa ilang paghiabot sa balay nilang inabangan sa Labangon. Ug naabtan pa nila ang ilang kamanghorang anak nga si Estelita.
Gipakita na ni Lani kang Estelita ang mga tseke. Miabot nag P1,068,000 ang tibuok deposito. Ug sa matag buwan may anak kining P42,720.00 sa tag-4% ang buwan. Sa tulo ka buwan moabot na sab kining tanan og P128,160.00.
Mingisi si Estelita. “Thank God nga naluwas na tas tumang kalisod.”
“Pasalamatan gyong Ginoo,” ni Lani. “Na, hala, may kan-on pa ba para makapaniudto mis Papa mo?”
“Anaa pa diha. Pangaon na mo, Pag Ma, kay moari na kos eskuylahan.” Ug miamen si Estelita sa iyang Papag Mama dayong kanaog.
“Good luck, Anak,” paagpas nilang Danilog Lani nga mihatod sa ilang mga mata kang Estelita nga nanaog.
Sa dayon nilang panglakaw ni Danilo ug Lani aron mamauli nas Bogo, nagbilin una silag usa ka libo ug lima ka gatos ka pesos alang sa tulo ka anak. Gilukot nilang kuwarta nga pulos papel de bangko ug gidat-ogan sa lamparilya nga didto itungtong sa altar tapad sa gamayng imahen ni Sr. Sto. Niño.
Haruhay na gayod puyra buyag ang ilang panguwarta kay makabilin na silag ingon ani kadakong kuwarta. Kaniadto ang labing dako tag duha ka gatos ka pesos ra. Pero makaigo pa man gihapon nila. Naglikay sab sila nga pasobrahan ang alawans basig gamiton sa bisyo sama sa shabu. Pero kaluoy sa Diyos, mga buotan ang ilang mga anak. Mingsalig sab sila sa disiplina sa mga magtutudlo sa Cebu City National Science High School.
Gabii na sa ilang paghiabot sa balay. Wa na lang sila maghikayg panihapon. Nanggawas dayon sila kay adto na lang sila mangaon sa Jollibee sa Gaisano.
Didto sa Jollibee, samtang nangaon sa piniritong paa sa manok nga maoy ilang gisud-an sa kan-ong humay, maoy ilang giestoryahan ang tuyo sa anak nilang lalaki nga mopalit og Pajero.
Nakapanglingo si Danilo. “Morag di pa angay mopalit ta anang Pajero,” niya pas hinayng tingog. Pero may misunggal sa laing bahin sa iyang hunahuna: Di siya makapalit og Pajero paras anak pero sa badyikdyik makagasto?
Ug mitubag dayon sa Lani sa kusog nga tingog: “Unsay atong ipalit nga kulang man gani nato ang atong suweldo?” Gituyo pagkusog ang tingog ni Lani kay nahadlok siyang hibatian ang ilang giestoryahan sa duol nga mga lamesa nga daghang nangaon niadtong tungora.
“Makisakyanan lang gyod si Mario. Kinahanglang maninguha siyang makahumag eskuyla aron makapalit sa iyang gusto,” ni Danilo.
Sa ilang pagpamauli, dihas aserasan sila mangagi kay hilabihan katrapik sa kalsada diin nagsaoy ang mga traysikol ug dyip nga pasaheroan. Apan nahasigang mga mata ni Danilo ug gibatig kabalaka sa dihang nakita niyas unahan silas Boy Estiola ug ang duha ka babaye— silas Lynlyn ug Esterlita.
Gilingi niyag kadiyot si Lani. Ingog maoy nakasamok pag- ayo kang Lani ang hilabihan kadaghang traysikol nga nag- ali sa dalan. Ug diha sab sa aserasan, anaa pay daghang nanindag mga pusog mga piniritong hiniwang manok nga gisangag sa nagbagang sugbaanan.
“Unsa kahay tuyo aning mga bayhana?” nakapangutana sa kaugalingon si Danilo. Nahatagan na niya sa miaging Huybes si Esterlita sa gipangayo niining kuwarta. Misugot kinis katuyoan niya pero wala pa sila magkabagat.
Misirit siyag lakaw ug gibiyaan si Lani human makapananghid nga naglain ang iyang lawas. Di siya gusto nga magkaestoryahay sila uban ni Boy Estiola ug sa mga babaye nga anaa si Lani. Nahadlok siyang mailhan ang maong mga babaye ni Lani.
Pagkaugma sa buntag, Martes, sa iyang paghiabot sa opisina, gisugat siya ni Helen sa pagpahibawo nga may gibiling trabahoonong dokumento. Mao gihapon. Pinalitay sa yuta. Apan gamay ra kay duha ra ka ektarya.
Naghinam-hinam si Danilo sa pagtan-aw sa mga papeles nga gitunol kaniya ni Helen. Taga Guadalupe. Ug ang yuta lunlon katubhan, mao nga mahal ang pagbaligya. Tagduha ka gatos ka libo ka pesos ang matag ektarya. Mga pamilya sa Catarata ang mopalit gikan sa pamilyang Lambujon. Sa ato pa, upat ka gatos ka libo ka pesos ang kantidad sa maong pinalitay.
“Kuwarta na sab! Sarang suwerteha nimong nagsunod man ang binaligyaay sa yuta.” Nagkatawa si Mr. Ido Malait, ang DILG officer. Mikatawa sab si Helen.
“Di akong suwerte. Iya ni Meyor.” Ug mikatawa sab si Danilo.
Nanggitingsi sab silas Engr. Ramir Pelayo ug Mr. Marcelo Tolibao.
Misugod dayon siyag dukdok sa makinilya. Apan tungatunga sa iyang trabaho, nakita niyas Boy Estiola nga didtos gawas sa pultahan. Misenyas kini kaniya nga pagawason. Gibiyaan niya kadiyot ang iyang gibuhat. Migawas siya. “Nagkita mis Lynlyn ug Esterlita kagahapon. Ngungitngit na. Nangutana silag hain ka. Akong giingnan nga tua kas Cebu. Pero pagkataudtaod nakita ka namong tuling naglakaw.”
“Nakakita ko ninyo pero nahadlok ko kay dihas Lani.” Hinayng iyang tingog.
“Mao bitaw. Tawgon ka unta namo pero nakita man namo si Ma’m, mao tong giingnan ko lang sila nga karong adlawa na lang. Unya sa alas kuwatro, mahimo kaha?”
“Mananghid pa kong Meyor. Susiha lang ko unyang taudtaod.” Ug mibalik siyag sulod.
Mibalik dayon si Danilo sa iyang lamesa aron padayonon ang nasugdan niyang trabaho. Igo gyong nahuman niyag trabaho, diha nang anak ni Arke Catarata ug ni Lambujon dala ang isigkaasawa niini.
Gilayon iyang gipapirma ang upat nga maoy tagtungod sa dokumento kay moadto dayon siyas mayor. Sukad kaganinang buntag ra ba, wa pa sila magkita sa mayor. Basig may lain pang isugo kaniya.
“Good morning, Mayor,” niya pa nga mipakgang sa mayor nga nagtamod sa gipangbasa niining mga papeles.
“Good morning,” tubag sa mayor nga mapahiyomon. “Nya, maayong lakaw mos Cebu?”
“Kaluoy sa Diyos, Mayor. Nagkauban na sab mi ug ang mga bata.”
“A… mga buotang bataa. Suwerte kaayong mga ginikanan nila.”
Humag pirma sa mayor sa dokumento, nananghid siyang daan. “May lakton ko, Mayor, karong alas tres sa hapon adtos merkado sa Cantecson. Wa ba kay laing sugo, Mayor?” “Wala pa. Sige, imo kanang trabaho.” Ug migawas si Danilo nga naghunahuna sa lakaw nilang Boy Estiola. Makigkita sila ni Esterlita ug Lynlyn. Unsa kahay tuyo na sab sa mga babaye? Papun-an kaha kay kuwang? Pastilan pagkadako na sa iyang nagasto nga walay kasayoran ang iyang asawa. Pagkadako na sa iyang sala! Nahadlok siyang naghunahuna sa iya unyang madangatan. Unta gitabangan niyang masulbad ang ilang mga problema bahin sa kuwarta. Pero ang tuyo mao man nga pahimuslan niya ang ilang pagka babaye. Mao kiniy dakong sala niya nga malisod mapasaylo. Apan kon di sab niya mapahimudsan sila, unsa may iyang makuha sa pagsigeg hatag og kuwarta? (PADAYONON)