Bisaya

SI GINA UG ANG COMMISSION ON DISAPPOINT­MENT

- Ni Atty. Ver Quimco

NABANIOG sa mga balita ang Commission on Appointmen­t tungod sa kontrobers­iyal nga hukom niini sa pagbaraw sa katudloan ni kanhi DENR Secretary Gina Lopez. Kini nakapukaw sa kasibot sa yanong mga tawo kon unsa ba gayod kini nga komisyon. Unsa kini kagamhanan nga bisan ang katudloan sa isog nga Presidente nga kadaghanan sa mga membro niini mga kaalyado gibabagan ug girebokar man? Unsa may papel niining maong komisyon diha sa sistema sa atong kagamhanan? Katuohan ba kining gipahayag ni Presidente Duterte nga ang lobby money kun kuwartang gipalakaw sa mga kompaniya sa mina nga gustong mapahawa si Gina Lopez sa maong puwesto maoy hinungdan nga nakahukom ang mga membro sa CA nga ayran ang pagkatudlo ni Gina Lopez sa DENR.

Tingali angayng sayron usa nato unsa nga buhatan ang Commission on Appointmen­t. Kini ang usa sa labing gamhanang komisyon sa Kongreso nga gilangkoba­n sa 12 ka kongresman ug 12 ka senador nga nagreprese­ntar sa nagkalainl­aing partido sa politika ug gipanguloh­an sa Senate President. Kining maong komisyon gitukod mismo sa Konstitusy­on base sa mga lagda sa Section 16, Article VII niini. Kining maong buhatan gihatagan og gahom sa pagsuhid ug paghukom kon dawaton ba o dili ang gihimong pagtudlo sa Presidente sa tag-as nga mga opisyal sa nasod nga naglakip sa mga membro sa gabinete, mga ambassador ug public minister, mga opisyal sa militar gikan sa kolonel ug kapitan sa Philippine Navy pataas, mga tsirman ug membro sa mga komisyon nga gitukod sa Konstitusy­on ug uban pang mga opisyal diin ang Konstitusy­on mismo ang gahatag sa gahom sa Presidente nga motudlo kanila. Sa laing pagkasulti, ang Commission on Appointmen­t gitukod aron mositar ug molimita sa gahom sa Presidente sa pagtudlo og mga opisyal sa nasod. Kini sa tumong nga dili maabusahan sa Presidente ang iyang appointmen­t power ug maseguro nga kadto lamang angayan gyod sa posisyon ang matudlo. Ang pangutana, nahimo ba sa eksakto sa Commission on Appointmen­t ang ilang gahom diha sa ilang pagbabag sa katudloan ni kanhi DENR Secretary Gina Lopez? Duna ba silay lig-ong basehan diha sa pagbasura sa appointmen­t ni Gina Lopez kinsa gikagustoh­an ug giendorso sa ilang Presidente

Tinuod, anugon si Gina Lopez. Apan mas anugon ang adbokasiya nga iyang gibarogan nga inanay na untang milipang diha sa panghunahu­na sa gobyerno ug sa katawhan nga nagkulang pa gyod sa pagmahal ug lihok aron kapanalipd­an ang kinaiyahan.

mismo? Ngano nga si Duterte nakalitok man gyog dayag sa publiko nga ‘lobby by money talks talks” sa iyang pagkomenta­ryo nga anugon kaayo nga wala dawata sa Commission on Appointmen­t si Gina Lopez?

Tinuod, gamhanan nan kaayo ang Commission on Appointmen­t ppointment ug dako kaayo ang diskresyon kresyon niini diha sa pagdawat o pagbaraw sa mga appointmen­t nga ga himoon sa Presidente. Apan ang problema usa kini ka politikanh­ong ng gahom nga nagbase ra sa ilang panghukom og unsay maayo ug unsaysay dili maayo. Tungod niini, ang kalidad sa ilang hukom kun dawaton on ba o dili ang usa ka appointmen­t t sa Presidente, magdepende usab sa ilang kalidad ug pagka tawo. Sa matang sa baroganan sa mga politikong naglangkob sa Commission mmission on Appointmen­t ug saa sistema sa politika sa atong nasod asod diin gikan pa sa eleksiyono­n hangtod na sa pagpangala­gad ad ug desisyon sa mga lider kanunayng ayng kuwarta ang mohair, mapaabot abot ba nga mohukom silagg matarong atubangan sa tental l sa padangog nga kuwarta kun lobby bby money nga gihisgotan ni Duterte? rte?

Sayang si Gina. Mao kini ang pulong mismo ni Presidente esidente Duterte nga gianugnan sa kaantigo, igo, prinsipyo, ug kaisog ni Lopez sa paghimo sa gikinahang­lang kausabanau­saban sa DENR nga gilumotan an na sa korapsiyon ug inay manalipod nahimo na hinuong kaabin sa mga kompaniya ug negosyante­ng mingguba guba ug minghabas sa kinaiyahan­yahan sa nasod. Apan gawas was sa mao niyang pulong ug sa paghisgot sa lobbyy money, mapanid-an pod nga sukwahi sa iyangg naandang reaksiyonn kon dili matuman ang ng iyang gusto, wala may ay balikas nga iyang nalitok bisan pa batok sa Santo Papa, a, sa maong isyu, igo man lang miingon nga “I don’t control everything”. Unsa kahay tanghaga nga naglimin ning tanan? Dili kaha nga diha mismo sa baroganan ni Duterte nga kanhi nagpabor kang Gina Lopez mas min minghari na pod ang gusto sa mga kompaniya sa mina inay sa iyang giingong kaayohan sa kinabag kinabag-an? Tinuod, anugon si Gina Lopez. Apan mas anugon ang adbokasi adbokasiya nga iyang gibarogan nga inanay na untang milipang diha sa panghunahu­na sa gobyerno ug sa katawhan nga nagk nagkulang pa gyod sa pagmahal ug lihok aronar kapanalipd­an ang kinaiyahan. Sa gobyernog ug katawhan nga bisan pila na ka bagyo ug lunop ang nanghitabo­nang ug bisan pila na ka libo angan nangamatay agig sangpotana­n sa pagpasagad­p sa kinaiyahan wala pa gyod makakaton ug pabiling n nagpakabut­abungol sa ilang obligasyon sa hinanaling pagl paglihok ug pagmontar og kausaban ar aron masumpo ang padayong p pag-abuso sa himalatyon nato natong kalikopan. Ang Commission­Commis on Appointmen­t gikantsawa­ngik karon ug gitawag na hinuon og Commission on Disappoint­men Disappoint­ment tungod niining klaro nilang binuangbin­ua sa pagbaraw sa matarong kaayongkaa­yo katudloan ni Presidente Duterte kang Gina Lopez ngadto sa DENR. Apan ang tinuod,tinu last touch lang ang pagka korap ug pagka nawong og k kuwarta sa mga membro sa Commission on Appointm Appointmen­t ning maong isyu. AngAn unang sad-an niining tanan mao ang tibuok kagamhanan nga samasa kanila korap ug dalida rang malimot pagmahalpa­gm sa kinaiyahan ug katawhanka kon bugti na n niini ang ganansiya ug interesin nila sa politika.polit LabawL sa tanan, ang mas sad-an niini mao kitangkita­n mga danghag ug iresponsab­lengir kataw katawhan nga nagpili ug na nagtumod kanila sa gah gahom nga ilang giguni gigunitan.—

 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in Cebuano

Newspapers from Philippines