ESTORYANG COOP
KOMOSTA na man mo nga sumusunod sa akong mga estoryang may kalabotan sa trabaho ug negosyo? Medyo dugay-dugay kong nawala tungod kay na- busy sa pag-atiman sa trabaho ug pamilya. Niining akong gisulat karon dadon ko kamo sa bukid sa Panabo, sa usa ka barangay nga ginganlag Brgy. Kauswagan.
Nindot ang ngalan sa ilang dapit “Kauswagan” apan kon tubig na nga mainom ang hisgotan wala gyod kiniy pag-uswag sa pipila ka katuigan. Dako kaayo kini nga problema dili lang sa ilang barangay apan ngadto usab sa silingang mga barangay.
Sa ilaha ang tubig nga mainom nga miagig proseso sa daghang pagsala, nga gitawag og “mineral water” layo kaayo og palitan. Moadto pa sila sa Siyudad sa Panabo nga biyaheog halos usa ka oras.
Sa laing bahin, adunay usa ka kooperatiba sa maong barangay nga ginganlag Kauswagan Water and Sanitation Cooperative kun KAWASACO. Natukod sila niadtong Oktubre 30, 2006 ug nagnegosyo og tubig gikan sa ilawom sa yuta og kini ipasuyop ngadto sa dakong tangke. Gikan sa tangke ila kining isulod og ginalon ug ipamaligya sa mga lumulupyo sa maong barangay ug sa silingang mga dapit. Apan lagi kay dili man kini luwas sa kontaminasyon gamay ra ang mahalin nilang tubig.
Wala lung-i sa opisyales sa kooperatiba ang paghunahuna kon unsa pay maayong buhaton aron mahalin ang ilang tubig nga baligya. Wala nila lung-i ang paghunahuna kon unsa pay laing negosyo nga himoon aron mokita ang ilang gamayng kooperatiba. Aduna lang silay 150 ka miyembro.
Sa nadugay nilang aninaw ug paghunahuna, niabot ra gyod sa ilang hunahuna ang pagserbisyo og lamian ug luwas-sa-mikrobyo nga tubig nga mao ang “water refilling station using reverse osmosis”. Usa kini ka teknolohiya diin sento por sentong walay kagaw ang tubig nga ilimnon. Mingsagting ang ilang mga dunggan ug mingbuto-buto ang ilang mga dughan kay excited sila sa ideya. Nasayod sila nga ang mga lumulupyo sa ilang barangay ug kasikbit nga mga barangay kada adlaw nagkinahanglan gayod og limpiyong tubig nga mainom ug magamit sa paglungag.
Sa ilang banabana, ang konsumo pa lang sa ilang mga membro mohurot man og 2.88 ka kontiner kada bubong kada adlaw. Sa dili mga membro sa kooperatiba mohurot pod og banabana nga 2.94 ka kontiner kada bubong kada adlaw. Og basehan nato nga mo- supply usab sila sa silingang barangay sa Consolacion, Waterfall, Cacao ug Malativas, puwerteng dakoa na gyod sa ilang mahimong kitaon.
Karon, ang ilang pag-aliwaros gipulihan dayon og dakong kaluya dihang nahibaw-an nila nga ang “water refilling equipment” moabot man pod diayg hapit tunga sa milyon, ug wala man intawon sila niana. Asa kaha sila mangutang? Aduna ba kahay magpautang? O, aduna ba kahay libre? Imposible man pod hunahunaon nga adunay mohatag og
libreng kuwarta.
Bisan pa mag nalusno ang ilang pangandoy tungod sa dakong kuwartang gikinahanglan, wala kini makapatay sa ilang damgo. Ang mga opisyal sa kooperatiba nangitag pamaagi ug wa sila mapakyas kay nagkuros ang ilang dalan sa PESO kun Public Employment Service Office diin adunay kuwarta nga pundo gikan sa Department of Labor and Employment (DOLE). Dili ipautang, LIBRE! Oo, libre apan aduna kini gitawag og partisipasyon nga 20%. Gituyo kini aron duna usay bationg pagpanagiya ang gihatagan. Lisod man god nga 100% nga libreng ihatag, dili unya amumahon ang kuwarta.
Tuod man, nabuhi ug kahinangop na usab ang gipangbati sa opisyales sa kooperatiba. Ang tinubdan sa kuwartang ihatag gikan sa Department of Labor and Employment (DOLE XI) anaa man diay sa kanunay kabahin sa ilang programang DILEEP o DOLE Integrated Emergency Livelihood Program. Kini nga kuwarta kabahin sa atong buhis nga ibalik ngadto sa katawhan aron mahatagan silag trabaho o negosyo.
Tungod kay wala pay alamag sa gitawag og Project Proposal nga usa sa mga gikinahanglan nga mahatag kanila ang kuwarta, gitabangan sila sa PESO sa paghan-ay niini aron mapadali ug mahamloy ang proseso sa pag-abot sa kuwarta diha kanila. Pilay estorya, natinuod gayod ang ilang damgo nga makaangkon og usa ka “water refilling station” diin nabendisyonan kini kaniadtong Hunyo 21, 2017. Karon namaligya na silag “mineral water” sa mga konsumante sa ilang barangay ug kasilinganang barangay. Ang KAWASACO lang ang adunay “water refilling station” sulod sa nasangpit nga mga barangay.
Ang gihatag sa Department of Labor and Employment nga libreng kuwarta mikabat og P779,950.00. Sa iyang mensahe ngadto sa mga membro sa KAWASACO, si DOLE XI Regional Director Raymundo G. Agravante nagkanayon nga pipila ka tuig gikan sa pag-abri sa ilang negosyo, kon makita kining mabungahon, awtomatik nga makapangayo pa silag dugang pundo alang sa pagpadako pa sa ilang “water refilling station”.
Sangko sa langit ang kalipay sa mga membro. Kini nakapadasig kanila. Pagtulun-an: Dili gayod mosurender sa pagpangitag solusyon sa problema kay kini makit-an ra tinabangan sa pag-ampo ngadto sa Labawng Makagagahom.