Bisaya

HARVEST FESTIVAL

MGA PRAKTIKAL NGA IDEYA ATOL SA ATISCO

- Ni ZAC B. SARIAN

DAGHAN ang nahimuot sa mga nanambong sa harvest festival sa Atisco Farm kaniadtong Nobiyembre 30 hangtod sa Disyembre 2 sa Dakbayan sa Tanauan, Batangas sanglit daghan silag praktikal nga ideyang nakita labot sa binag-ong pamaagi sa panguma. LUY-A TALIWA SA KALUBIHAN – Usa sa gipakita sa Atisco Farm mao ang pagpananom og luy-a taliwa sa kalubihan nga gituyo pagtanom aron anihon isip ubod human sa tulo ka tuig. Ang mga lubi gipangtano­m nga sigkit lang kay, total, dili bitaw sila pahamtongo­n. Ang ubod sa lubi usa sa mahinungda­nong sambog sa paghimo og presko nga lumpiya.

Samtang gipadagko ang mga lubi, gitamnan sab nila og daghang luy-a ang taliwa niini. Sa pagka karon, puno kini sa luy-a nga nindot kaayog tubo. Piho nga daghan ang mapanglin niini ug mabaligya sa taas nga presyo. SOLAR PUMP – Usa usab sa labing bag-ong teknolohiy­a nga mahimong gamiton sa pagpanguma mao ang bomba sa tubig nga gigamitan og enerhiya sa Adlaw ( solar power). Gieksibit kini sa Agri Component Corporatio­n gikan pa sa Isabela.

Adunay katloan ka gagmayng solar panel nga gipabarog sa umahan ug aduna kiniy kapasidad sa pagbomba og tulo ka kubikong tubig sulod sa usa ka oras. Wala na kini manginahan­glan og gasolina kun krudo aron paandaron ang makina. Maayo kini sa kalikopan sanglit wala kiniy gikadalit nga polyusyon. GRAFTED AMPALAYA – Gipakita usab sa East-West Seed ang maayong birtud sa grafted kun dinugtong nga paliya sa punoan sa sikwa. Ang sikwa nga gigamit sa pagdugtong taas og resistensi­ya sa sakit. Maong ang gidugtong nga paliya mohatag og dugang ani. Kasagaran, maharbesan lang og napulog walo ka higayon ang dili dinugtonga­n nga paliya samtang kon kini dinugtonga­n, madugangan ang naandang pagharbes og laing unom ka higayon o kapin pa. Medyo mahal lang gyod ang semilya nga dinugtonga­n na. Tag-P22 ang matag semilya.

Gawas sa grafted ampalaya, gipakita sab sa East-West ang gipasigarb­o nilang barayti sa lainlaing tanom nga adunay taas nga bili. Lakip na niini ang Diamante Max nga kamatis, Fortuner nga talong, Django nga siling espada ug bag-ong mga barayti sa pakwan nga gilangkoba­n sa Orange Delight, Yellow Delight ug Red Delight.

ADLAI GIKAN SA MINDANAO – Nananom usab si Dante Delima, operations manager sa Atisco, sa gitawag og Adlai nga gitanom sa mga lumad sa Mindanao. Aduna sab kiniy tipasi nga mahimong iilis sa bugas sa paglung-ag. Lamian kini ug ligon batok sa ting-init. ITOM NGA LUNGA – Buot usab nga ipakatap ang pagpananom og lunga maong nananom si Dante Delima niining maong tanom. Maayo ang bayhon sa mga tanom apan gagmay pa kini. Ang buot ipasabot, maayo usab ang gipaabot nga bunga niini. Mahinungda­non kaayo nga produkto ang lunga apan wala kaayoy nananom niini dinhi sa atong nasod, nag-angkat pa kita niini gikan sa ubang nasod sama sa Vietnam. MAKINARYA GIKAN SA KOREA – Niadtong miaging tuig, gipakita sa harvest festival ang dagkong traktor ug uban pang makinarya gikan sa Korea. Niining tuiga, ang gagmayng power tiller kun traktor na sab ang gipasunday­ag. Aduna kiniy kapasidad sa pag-andam sa talamnan sa mga utanon ug uban pang tanom nga tag-as og bili. KABABAYEN-AN – Namatikdan namo nga daghang nanambong nga kababayen-an sa harvest festival. Usa na niini si Mary Ann Roque, manager sa usa ka travel agency. Nag- develop siya karon og duha ka ektaryang luna sa Brgy. Altura Matanda, Tanauan City. Nakapanano­m na siyag 1,000 ka punoan sa dragon fruit apan nagpangapk­ap pa gihapon og mga ideyang magamit sa iyang pagpanguma. Ang iyang plano mao nga gam-ong agri-tourism destinatio­n ang iyang umahan.

Kon wala mo makatambon­g niining tuiga, paningkamo­ti nga makatambon­g mo sa sunod nga tuig. —

 ??  ?? Ang solar power pump nga makabomba og tulo ka kubikong tubig matag oras.
Ang solar power pump nga makabomba og tulo ka kubikong tubig matag oras.
 ??  ?? Ang bag-ong barayti sa pakwan sa East-West nga gitawag og Orange Delight.
Ang bag-ong barayti sa pakwan sa East-West nga gitawag og Orange Delight.
 ??  ?? Ang tanom nga itom nga lunga.
Ang tanom nga itom nga lunga.
 ??  ?? Ang gagmayng makinaryas nga gikan sa Korea nga magamit sa pag-andam sa talamnan sa utanon.
Ang gagmayng makinaryas nga gikan sa Korea nga magamit sa pag-andam sa talamnan sa utanon.
 ??  ?? Labong kaayo ang mga luy-a taliwa sa kalubihan.
Labong kaayo ang mga luy-a taliwa sa kalubihan.
 ??  ?? Si Mary Ann Roque, usa sa mga mingtambon­g sa harvest festival nga miposing uban sa Diamante Max nga kamatis sa East-West.
Si Mary Ann Roque, usa sa mga mingtambon­g sa harvest festival nga miposing uban sa Diamante Max nga kamatis sa East-West.
 ??  ?? Ang kababayen-an nga mingtambon­g sa harvest festival.
Ang kababayen-an nga mingtambon­g sa harvest festival.
 ??  ?? Gipatin-aw ni Dante Delima ang kalabot sa Adlai kang Arnel de Mesa, undersecre­tary sa Department of Agricultur­e.
Gipatin-aw ni Dante Delima ang kalabot sa Adlai kang Arnel de Mesa, undersecre­tary sa Department of Agricultur­e.
 ??  ??

Newspapers in Cebuano

Newspapers from Philippines