Bisaya

MARTIAL LAW PA MORE!!!

- Ni Atty. Ver Quimco i imco

GIDUSO sa Malacañang ngadto sa kongreso ang pormal nga hangyo ni Presidente Duterte nga usa ka tuig nga extension sa Martial Law sa Mindanao. Ikaduha kini nga hangyo sa pamuno alang sa martial law extension samtang naghinapos na ang unang extension nga gihatag sa kongreso (kay gihatag na man niini niadtong Hulyo ang unang hangyo sa presidente nga ipadayon pa hangtod sa Disyembre 31, ning tuiga ang martial law sa Mindanao).

Basehan sa maong hangyo mao ang padayong dakong hulga sa nahibiling mga gaway sa mga terorista nga hinungdan sa gubat sa Marawi, ingon man ang pagsiaw karon sa mga pagpangata­ke sa mga rebeldeng komunista.

Wala pa gani matakda ang sesyon sa kongreso alang niini, gitagna na nga uyonan kini sa dakong mayoriya sa mga magbabalao­d sama sa nahitabo sa unang hangyo sa presidente alang sa martial law extension. Bisan gani ang lider sa mga senador sa oposisyon sa senado midawat na sa pihong paguyon ug pagsuporta sa duha ka balay sa kongreso niini. Kinsa ba goy makalimod nga labing dakong mayoriya sa senado ug ubos nga balay balaoranan nagpasilon­g na man karon sa politikanh­ong alyansa ilawom sa presidente ug kini gitawag og super majority.

Apan mahitabo man o dili ang pagpadayon sa martial law sa Mindanao, mas maayong silipon sa nato kon unsa ba gayod ang mga lagda sa balaod nga naglatid ug naglambigi­t niini. Una sa tanan, ang pagdeklara­r og martial law kon atong mahinumdom­an, usa sa mga gahom militar sa presidente nga gihatag sa Konstitusy­on ug mahimo lamang niyang gamiton kon dunay mahitabo gayod nga pagpanulon­g sa mga kaawayng langyaw, ug kon dunay rebelyon ug gikinahang­lan kini alang sa kaluwasan sa publiko. Dili hingpit ang maong gahom, kay mahimo man kini nga ibasura sa kongreso nga may gahom usab sa pagtugot nga ipadayon kini kon gikinahang­lan pa ug wala pa mahanaw ang rebelyon o pagpanulon­g sa mga kaawayng langyaw nga maoy basehan pagdeklara­r niini sa presidente.

Gitugot usab sa atong Konstitusy­on ang pagkuwesti­yon sa basehan sa pagdeklara­r sa martial law ni bisan kinsa nga lungsorano­n nga modangop ngadto sa Supreme Court. Kahinumdom­an nga daghan kaayong mga grupo ug lungsorano­n ang mingpasaka og sumbong sa Korte Suprema ug gipangayo nga ideklarar nga walay igong basehan ang martial law nga gipakanaog sa Mindanao lakip na ang ekstensiyo­n niini hangtod karong Disyembre 31, ning tuiga. Apan sama sa kongreso nga miuyon sa martial law, dakong mayoriya sa

Hinuon, kon ibase sa tinuod nga mga panghitabo ug kasinatian sa martial law sa Mindanao, ang mga kahadlok ug kangil-ad nga gihulagway sa mga nanupak niini dili makita.

15 ka hurado sa Korte Suprema ming-uyon usab gihapon sa martial law, ug gibasura ang mga petisyon ug kuwestiyon batok sa martial law.

Hinuon, kon ibase sa tinuod nga mga panghitabo ug kasinatian sa martial law sa Mindanao, ang mga kahadlok ug kangil-ad nga gihulagway sa mga nanupak niini dili makita. Sukwahi sa madaog-daogong martial law sa panahon ni Marcos, wala mahitabo ang gikahadlok­ang mga abuso sa militar. Nagpadayon­g naghari ang demokrasya dinhi sa Mindanao ingon man ang kagawasan sa mga tawo. Duna man tingali mga kalapasan ug krimen nga nahimo ang pipila ka sundalo o polis dinhi, kini mga kasarangan­g panghitabo nga manghitabo sa inadlaw-adlawng kalihokan sa dili hingpit nga mga kasundaloh­an sa bisan asang dapit bisan gawas sa Mindanao, ug sila mahimong mapanubag sa ordinaryon­g pamaagi sa hustisya sa atong nasod.

Ang sumada sa tanan, mao nga napuslan gyod ang martial law karon dinhi sa Mindanao. Nagmadaogo­n ang gobyerno sa gubat sa Marawi, napusgay ang grupong Maute ug ilang kaalyadong mga terorista, ug gibati sa katawhan dinhi nga mas luwas sila batok sa terorismo ug mga krimen. Maong kon pangutan-on ang yanong mga tawo dinhi kon nakauyon ba sila o wala sa martial law, kadaghanan kanila motubag gyod nga nakaayo ug nakahatag kinig proteksiyo­n kanila.

Dakong lalis ang isyu sa usa ka tuig sa martial law extension sa Mindanao kon ibase sa hilisgotan sa balaod ug Konstitusy­on. Apan ang kahimtang ug dagan karon sa panahon naghatag sa pagdawat sa publiko niini. Ang padayong pagsalig sa katawhan kang Duterte, ang malamposon­g pagpusgay sa mga terorista sa Marawi ginamit ang martial law, ang padayong kakuyaw sa terorismo ug mga krimen dinhi sa Mindanao maoy hinungdan nga hangtod karon dakong mayoriya sa katawhan sa Mindanao dili na maminaw sa lohika ug teyoriya sa mga lagda sa balaod nga daw wala pod mohaom sa tinuod nilang panginahan­glan. Maong sa klaro lang, tino nga dili gyod managana ang kongreso isip ilang mga representa­nte sa pagtugot sa laing hangyo ni Presidente Duterte sa mas taas pang ekstensiyo­ng usa ka tuig nga pagpadayon sa martial law sa Mindanao.

Kay labaw sa tanan, ang kaayohan sa katawhan mao ang labing taas nga balaod.

Maong alang sa mga wala mahimuot sa martial law sa Mindanao, kinahangla­ng mangandam ug mag-agwanta na lang gyod sa mosunod nga tuig 2018 nga mahimong Martial Law Year sa Mindanao.

Saon ta man… gusto sa mas daghang katawhan dinhi nga desperado sa kanhiayng kakulangon sa gobyerno sa pagpanalip­od kanila gikan sa mga terorista ug kriminal—

 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in Cebuano

Newspapers from Philippines