ANG DAKONG POTENSIYAL SA BAG-ONG MASERATI SHALLOT
NIADTONG Marso 1, 2018, gidapit ming motambong sa usa ka Allium Festival sa umahan ni Jose Madriaga sa Bantay, Ilocos Sur aron masaksihan ang kanindot sa bagong sibuyas nga katugbang sa gitawag og lasona sa Ilocos ug tanduyong sa Nueva Ecija. Sa Kabisay-an, gitawag og sibuyasbombay ang lasona ug tanduyong. Samtang ang allium maoy botanikal nga ngalan sa pamilya ug tanang matang sa sibuyas. Maong gitawag og Allium Festival ang okasyon.
Kapin sa 200 ka mag-uuma ug kawani sa Departamento sa Agrikultura ang nanambong, sama ni Elsa V. Rafanan nga maoy provincial coordinator sa HVCDP kun High-Value Crop Development Program sa DA.
Sa maong festival, gi- feature ang maayong hiyas sa maserati shallot. Usa kini ka mestiso kun haybrid nga sibuyasbombay nga gidala dinhi sa atong nasod
niadtong miaging tuig sa Ramgo International Corporation nga gipangulohan ni Pamela Ong Chan.
Daghan ang nakadayeg sa nakita nilang unod sa maserati shallot sanglit dagko ug hayag nga pula ang mga unod niini. Ang gipakitang mga unod sa maserati gikan sa unang gitanom didto sa Vintar, Ilocos Norte. Ang gipasigarbo usab sa umahan ni Jose Madriaga mao ang mga tanom nga kan-oman ug lima (65) pa lang ka adlaw ug mahimo nang harbeson human sa kawaloan (80) ka adlaw.
Himsog kaayo ang mga tanom nga maserati ni Madriaga. Dali ra kunong nanagko, ug matod niya, sulod lang sa 65 ka adlaw dagko na kaayog unod. Walay mitakboy nga sakit sa mga tanom kay maayo kaayo ang pagkaatiman. Matag siyam ka adlaw, gipatubigan ni Madriaga ang iyang mga tanom nga sibuyas nga dagko sab og unod sama sa red dragon, superex, red pinoy, ug uban pa. Niining paagiha, dili maughan ang mga tanom.
Adunay dakong kalahian ang lasona ug maserati. Isip usa ka haybrid, ang itanom sa maserati mao mismo ang liso samtang ang itanom sa lasona mao ang bulblet o ang lusok mismo. Adunay mga bulblet nga makuha sa unod sa lasona.
Ang problema sa paggamit sa bulblet isip semilya mao kini: Posibleng aduna nay impeksiyon ang mga bulblet kun sakit gikan sa bakterya o kaha bayrus. Tungod niini, hinay ang pagtubo sa mga tanom nga aduna nay impeksiyon. Samtang, kon liso sama sa maserati ang itanom, himsog ang mga tanom sa pagsugod pa lang sanglit walay mitapot nga sakit.
Giluyong ni Madriaga ang mga liso sa maserati sa seedbed nga adunay halbo nga yuta ug may organikong abono. Human sa kawhaag walo (28) ka adlaw, aduna nay unom ka pulgadang gitag-ason sa tulo ka dahon ug mahimo nang itakli sa mga talamnan. Wala na magkinahanglan og tambak nga uhot ang pagpananom og maserati ug uban pa niining barayti. Ang mahinungdanon lang nga magmakanunayon ang kaumogon sa yuta aron dili na magkinahanglan og tambak sa uhot. Mahal man sab god ang uhot ug usahay wala pay suplay niini.
Aron magmakanunayon ang kaumogon sa yuta, gipatubigan ni Madriaga ang iyang talamnan matag siyam ka adlaw. Migamit siya sa tubig gikan sa poso nga adunay bomba nga de makina o kaha de kuryente. Sa dili pa niya maani ang iyang sibuyas, moabot sa siyam ka higayon ang iyang paghatag og tubig sa mga tanom.
Dako sab og potensiyal sa paninapi ang maserati, matod ni Madriaga. Aduna nay buot mopalit gani sa iyang tanom sa kantidad nga P20 ang kilo sa bag-ong inibot apil na ang mga dahon. Sa iyang banabana, moabot og siyam ka kilo ang mahimong anihon sa usa ka metro kuwadrado.
Sanglit promo ang presyong gihatag kaniya sa kasamtangan niyang tanom, P750 ang kantidad sa paketeng adunay 25,000 ka liso. Kon dili na promo, P1,500 ang presyo sa matag pakete. Bisan sa ingon kamahal nga binhi, dako man lang gihapon ang ganansiya. Ang usa ug tunga sa pakete igo nang itanom sa 1,000 metro kuwadrado.
Kadaghanan sa nakasaksi sa kamaayo sa unod ug kahimsog sa maserati sa umahan ni Madriaga, nakaingon gayod nga mosuway silag tanom niining maserati sa mosunod nga tingtanom. Kamo, dili pa mo mosuway?—