ANG PAGTUKOD SA LUDABI SA REHIYONG DABAWENYO
DILI lalim ang pagtukod og usa ka grupo sa mga Bisayang Dako kun Bisdak niining rehiyon nga bisan tuod Binisayang Sinugboanon ang pinulongang adlaw-adlawng gigamit apan dili lunlon mga Cebuano, Bol-anon ug Siquijornon ang namuyo. Adunay laing tribu sa Rehiyon X1 samas Ilokano, Bikolano, Ilonggo, Waray ug mga netibo samas Mansaka, Mandaya, Dibabaonon, Ata, Manobo, Kagan ug mga Muslim nga gilangkoban sa mga Maguindanao, Maranao, ug Kalagan. Maayo na lang kay sila pulos mingsagop sa atong Inahang Dila nga gilitok nila Lapu-Lapu, Tamblot ug Dagohoy. Gani, dili dayon mahibaw-an kon magbinisaya sila nga sila diay dili mga Bisdak.
Sa tulo ka probinsiya sa Davao del Norte ug Compostela Valley lumad ang mga Mansaka, samtang mga Mandaya pod sa Davao Oriental. Mingdagsang tuod ang mga Bisdak, busa mingsunod na lang sa paglitok sa atong Inahang Dila ang mga Indigenous people.
Akong namatikdan nga kon ang mga dili Cebuano maoy manulti morag larino pa nuon kaayong magbinisaya samtang ang tinuod nga mga Bisaya daw mauwaw pang kalawaton ang atong dila. Ang ubang mga Bisdak hilasan
nuon magbinisaya kay kuno lain ug lokal daw paminawon. Busa, kadaghanan sa mga bag-ong tubo may sagol Tinagalog, Iningles ug kolokyal ilang sinultihan. Gihilasan ko.
Niadtong Disyembre 14, 2017 atol sa selebrasyon sa 27th founding
anniversary sa Progressive Organization of Writers and Entertainers in the Region (P.O.W.E.R) didtos Laak, Compostela Valley diin usa sa mga pinasidunggan mao si Dr. Ramon Zafra, public schools
district supervisor sa naasoyng lungsod, nahisagmuyo ko dihang akong nasayran nga ang text books sa MTB-MLE dili daw gikan sa Sugbo busa may mother tongue
teachers nga galibog sa mga pu’ng kay bag-o man kini sa ilang pandungog ug lahi ang kahulogan. Wala koy natubag. Naamang ko.
Tinukmod sa maong mga sitwasyon ug sa akong sinserong gugmas atong pinulongag kultura, mihukom kong kontakon sa selpon si Bisaya Editor Edgar S. Godin. Iya kong giingnan nga una organisahon ko ang LUDABI chapter ug andam nga moindak ang nasodnong pamuno nga si Atty. Leo M. Zaragoza.
Sa dihang nasayod ang lubasang magsusulat nga si Ginong Marcelo Geocallo sa Dakbayan sa Iligan, mitubag dayon siya human ko siya unhig teks sa akong contact number. Tugob sa kalipay ug paghangop ang iyang gibati hangtod iyang gipahibawo si Atty. Zaragoza.
Ang tinuod, sa organizing stage, nalisdan gyod ko tungod kay daw estranghero para sa taga Davao Region ang LUDABI ug sa naingon ko na
sagol-sagol ang mga tribu dinhi. Nagpusutpusot ang mga tambag ni Ginong Geocallo lakip na si Tatay Nitz Beronilla sa Sibagat, Agusan. Akong gipangtigom ug gianalisar nga punos kadasig ug determinasyon.
Una nakong giduol ang kanhi kong kauban sa sibyaanan sa Davao City ug kis-a nasulat ko diris Bisaya Magasin, si Ginong Nemisio Liñan Rasgo, Jr., Llb, ang city economic
enterprise manager sa Panabo City. Gidasig ko niya nga padayonon ang nasugdan ko nang misyon. Gipanghangyo ko pod ang ubang mga sakop sa media industry sa Davao del Norte, Davao Oriental ug Compostela Valley nga moluwan kuyog nako sa bangka ni Lapulapu. Tuod man, may pipilang mingsanong.
Ug agig resulta, nahimugso ang Hut-ong sa mga Bisaya Para Sa Kultura ug Dagang Binisaya-Dabawnon (HUBIKUDABI-DABAWNON) isip linghod nga sanga sa LUDABI sa tulo ka probinsiya sa Habagatang Mindanao.
Samtang gipadayon ko ang pagpang-agni sa mga Bisdak nga magpasakop, ning ulahi mikontak nako si Atty. Zaragoza. Lamang sa unang kontak, wala dayon kini maalinggati. Gusto ko lang ipahibawo sa nasodnong pamunoan nga ingon ani ang dagan sa pagtukod og tsapter dinhis Davao Region. Ug dako akong pagtuo nga gikalipay kini ni Atty. Zaragoza. Ania ang inisyal nga listahan sa interim officers: Pamuno -- Sandry Nicandro V. Jayectin, Jr. (ang tagsulat) sa Tagum City, Davao del Norte ( media); Puli-Pamuno alang sa Davao del Norte/Compostela Valley -- Nemesio L. Rasgo, Jr. LLB sa Panabo City, Davao del Norte (LGU); Puli-Pamuno alang sa Davao Oriental -- Rody N. Ligas sa Mati City, Davao Oriental ( media); Kalihim -- Lesteer L. Discallar sa Tagum City, Davao del Norte ( kabataan/media); Mamahandi -- Eldren Iyog sa Laak, Compostela Valley (NGO); Tigsusipi -- Ariel R. Taray sa Tagum City, Davao del Norte (Barangay LGU); Mga Tigsangyaw -- Rafael B. Miguel, MPA, Montevista, Compostela Valley (LGU) ug, Maximo Dumanhog sa Mati City, Davao Oriental ( senior citizens).
Tsirman (Hunta Direktiba) -- Jose S. Juario sa Montevista, Compostela Valley (LGU); ug mga sakop -Romeo Alaba sa Maco, Compostela Valley (LGU); F/Senior Inspector Nestor G. Jimenez, CE, Mati City, Davao Oriental (BFP); FO3 Eliazar T. Ursos, Jr. BFP Asuncion, Davao del Norte (BFP); Apolonio N. Pusta, Maco, Compostela Valley ( religious); ug Lito V. Manique, sa Maco, Compostela Valley (Barangay LGU). Kining tagsulat maoy tagtukod sa P.O.W.E.R ug founder
editor sa Highland Review sa Compostela Valley ug usa ka magsisibya. Si Ligas maoy publisher-editor sa Freedom Image News; si Rasgo maoy city economic enterprise manager sa Panabo City ug kanhi magsisibya; si Discallar maoy publisher sa Highland Review ug si Eldren Iyog, usa ka college student, maoy presidente sa LEGA-Laak.
Si Taray sab usa ka piniling barangay kagawad sa Magugpo-West, Tagum City; samtang si Miguel maoy
Sangguniang Bayan secretary sa Montevista ug part-time announcer sa DXPA-Nabunturan; si Dumanhog sakop sa mga senyor ug tigtampohan sa Giteksgiteks ning Bisaya Magasin; si Juario napiling bise mayor sa Montevista; si Alaba konsehal sa lungsod sa Maco; si Jimenez maoy city
fire marshal sa Panabo City apan lumad nga taga Mati City; si Ursos deputy fire marshal sa Asuncion; si Pusta usa ka kaabag sa Katoliko ug si Manique kagawad sa Anislagan, Maco, Compostela Valley.
Gisugyot nga ang induction of officers pagahimoon dungan sa selebrasyon sa 28th founding anniversary sa P.O.W.E.R dinhis Dakbayan sa Tagum sa umaabot Disyembre 14, 2018 uban kang Atty. Zaragoza isip inducting officer.