MIKITA OG DAKO SA TULO KA KILONG BINHI
DILI pa lang dugay, nanambong mi sa usa ka field day sa Brgy. Montecillo, Sariaya, Quezon diin nailhan namo si Carmelo Prado, 49 anyos, kinsa giganahan kaayo karon sa pagpananom og sweet corn. Apan naalkanse una siya sa wa pa mobalik ang iyang kompiyansa sa pagpananom og tam-is nga mais.
Niadtong ming-aging duha ka tuig, naalkanse siya sa pagpananom sa duha ka barayti sa sweet corn nga mas gipili niyang dili na lang hisgotan ang ngalan sa maong duha ka barayti. Nganong naalkanse man siya? Sanglit nananom siya sa panahon sa ting-uwan ug nangalata tungod sa naghingapin nga tubig ang ilang mga tanom.
Sa pagka karon, malipayon kaayo siya sa bag-ong barayti nga nasuwayan niya pagtanom. Kini mao ang Sweet Fortune nga giapod-apod sa Ramgo Seeds duha ka tuig na ang nakalabay. Namatud-an sa uban pang mag-uuma nga ang Sweet Fortune puydeng itanom sa bisan unsang buwan sa tuig sanglit lig-on sa sakit nga kasagaran masinati panahon sa ting-uwan.
Adunay pipila ka hiyas sa Sweet Fortune nga naayonan ni Carmelo. Una, dagko ang bunga ug tam-is. Ang bunga himsog ug busog kaayo sa mga lugas hangtod sa tumoy. Ug ang pakpak hugot kaayo hangtod sa tumoy sa agungal maong lisod sudlon sa ulod ug tubig. Ang mga bunga mahimo nang anihon sulod lang sa 70 hangtod 75 ka adlaw sukad sa pagtanom.
Niadtong miaging Pebrero, nananom si Carmelo og tulo ka kilong binhi nga nagkantidad og P5,550 sa tunga sa ektarya. Nakurat siya sa gidaghanon sa naani niyang primera klaseng pinuso (Class A) nga miabot og 12,130 ka piraso. Nabaligya ni niya sa tag-P9 ang kada usa maong miabot pod og P109,170 ang kinatibuk-ang halin. Miabot usab og 3,000
ang segunda klase (Class B) nga nabaligya niya sa tag-P7 ang buok ug mihalin kini og P21,000. Ang tersera klase (Class C) miabot pod og 1,950 nga nabaligya sab niyag tag-P5 ang buok ug mihalin kinig P9,750. Ang kinatibuk-an niyang halin mikabat og 139,920.
Ug pila man sab ang iyang nagasto? Mikabat lang kuno og P21,000 maong milimpiyo sab siyag P118,920 sulod sa 75 ka adlaw nga pag-atiman sa iyang tanom nga Sweet Fortune. Apil na niini ang nagasto niya sa binhi nga P5,550, pag-andam sa yuta, irigasyon, abono, pestisidyo, ug suholan.
Tungod sa nakita niyang maayong resulta sa iyang sweet corn, wala pa man siya magharbes apan nag-andam na sab siyag pagatamnan og 12 ka kilong binhi. Niadtong Abril 16, nananom siyag lima ka kilong binhi sa usa ka ektarya. Gisundan kini og lima ka kilo pang binhi nga gitanom niya sa usa pa ka
ektarya. Ug niadtong Mayo 6, gitanom niya ang kataposang duha ka kilong binhi.
Andam na usab ang 36 ka kilong binhi nga itanom nga ulhos-ulhos sugod ning buwan sa Hunyo hangtod sa Disyembre niining tuiga. Dako ang iyang kompiyansa nga molampos siya sa pagpananom sa tinguwan sanglit dako ang iyang pagsalig sa birtud niining bag-ong barayti.
Matod ni Carmelo, napiho niya nga wala siyay problema sa baligyaan sa iyang inani. Aduna siyay kasaligan nga suking biyahero. Gawas pa, naa mismo sa Sariaya ang bagsakan sa mga produktong agrikultura.
Gibanabanang kapin sa 200 ka maguuma ang nanambong sa field day sa umahan ni Carmelo Prado kaniadtong Mayo 25. Naggikan sila sa lainlaing suok sa Amihanang Luzon sama sa lainlaing lungsod sa Laguna, Cavite, Batangas, ug Quezon.
Gawas sa sweet corn, nasaksihan nila ang himunga kaayo nga pangtinuwa nga sili nga gitawag og Magnum. Puyde sab ning itanom sa bisan unsang buwan sa tibuok tuig. Ang uban pang tanom mao ang Jacobina nga kamatis, Jen Jen nga pipino, Mt. Data nga labanos, Obama nga batong, Violeta nga puntik-puntik nga mais-pilit ug uban pa.—