Ang internasyonal nga komperensiya pasidungog kang Dr. Resil Mojares
HUMAN sa sobra lima ka dekada nga pagpanuwat kabahin sa lainlaing natad, ilabi na bahin sa katitikan, arkitektura, kasaysayang pangkatilingban ug teyatro, kasaysayang pangintelektuwal, biyograpiya, kasaysayang pangpolitika ug uban pa, gipahigayon niadtong Hulyo 30 ug 31, 2018, ang usa ka komperensiya isip pagpasidungog sa usa ka tinamod nga Sugboanon ug inila nga intelektuwal sa nasod nga giulohag Bridging Worlds, Illumining the Archive: An International Conference in Honor of Professor Resil B. Mojares nga gipahigayon didto sa Novotel Manila sa Araneta Center, Quezon City.
Gipasiugdahan sa Philippine Studies: Historical & Ethnographic Viewpoints, sa Ateneo de Manila University ug sa Center for Southeast Asian Studies sa Kyoto University, Japan, ang duha ka adlaw nga komperensiya gisalmotan sa mga paper presenter nga gikan sa lainlaing unibersidad sa nasod ug mga intelektuwal nga gikan pa sa lainlaing nasod kinsa ningtuki sa impluwensiya ni Propesor Mojares sa pagpanuwat ug pagpanukiduki.
Si Dr. Mojares, nga usa ka Professor Emeritus sa University of San Carlos sa Dakbayan sa Sugbo dako kaayog natampo sa paglipang sa daghang natad pinaagi sa iyang mga libro nga napatik nga bunga sa iyang “makuti nga panukiduki, hait nga analisis ug lirikong pagpanuwat.”
Inspirado sa mga sinuwat ni Dr. Mojares Kapin sa 40 ang ningsalmot sa paper presentations nga maoy nahibilin human sa makuting pag-ayag sa conference committee sa mga buot mosalmot sa komperensiya. Kinse ka sesyon ang gipahigayon nga ningtuki sa research topics nga giulohag Resil Mojares, Writer and Scholar; Unearthing the Archives; Facets of Cebuano Culture and History; Social Histories of Southern Luzon; Literature, Theater and Society; History of Ideas; Archives, Libraries and Publishing, Recuperation of Culture and Heritage; Intellectuals and International
Relations; Media and Philippine Cultures; History, Discourse and Fiction ug uban pa.
Ang mga papel nga gibasa sa lainlaing presenters naumol tungod sa inspirasyon sa lantip nga mga hunahuna ug bulawanong mga ideya ni Propesor Mojares nga napatik sa iyang mga libro nga sama sa Origins and Rise of the Filipino Novel: A Generic Study of the Novel until 1940 ug ang duha ka tumo nga Sugilanong Sugboanon, alang sa katitikan; Casa Gorordo in Cebu: Urban Residence in a Philippine Province, 1860–1920, sa arkitektura, Theater in Society, Society in Theater: Social History of a Cebuano Village, 1840–1940, alang sa kasaysayang pangkatilingban ug teyatro; Brains of the Nation: Pedro Paterno, T. H. Pardo de Tavera, Isabelo de los Reyes, and the Production of Modern Knowledge, alang sa kasaysayang pang- intelektuwal; Vicente Sotto: Maverick Senator, The Man Who Would be President: Serging Osmeña and Philippine Politics ug Aboitiz: Family and Firm in the Philippines, alang sa biyograpiya ug kasaysayan sa banay; ug ang The War Against the Americans: Resistance and Collaboration in Cebu, 1899–1906, alang sa kasaysayang pangpolitika ug The Feast of the Santo Niño: An Introduction to the History of a Cebuano Devotion, alang sa kasaysayang pangkultural. Lakip na usab niini ang mga koleksiyon sa uban niyang mga nasuwat nga sama sa House of Memory, Waiting for Mariang Makiling: Essays in Philippine Cultural History, Isabelo’s Archive, The Resil Mojares Reader ug ang Interrogations in Philippine Cultural History.
Ang mga papel nga gibasa sa lainlaing presenters naumol tungod sa inspirasyon sa lantip nga mga hunahuna ug bulawanong mga ideya ni Propesor Mojares nga napatik sa iyang mga libro...
Ang mga ningsalmot Ang mga intelektuwal ug mga awtor nga ningbasa sa ilang papel naglakip kang Carol Hau, awtor sa mga libro nga The Chinese Question: Ethnicity, Nation and Region ug Necessary Fictions: Philippine Literature and the Nation, nga nibasa sa iyang papel kabahin sa artistang Amerikana nga si Dovie Beams ug sa relasyon niini kang kanhi Presidente ug Diktador Ferdinand Marcos; Michael Cullinane, tagsuwat sa mga libro nga The Battle for Cebu (1899-1900): Andrew S. Rowan and the Battle of Sudlon ug Arenas of Conspiracy and Rebellion in Late Nineteenth Century Philippines: The Case of the April 1898 Uprising in Cebu nga nihisgot bahin sa pag-abli sa Sugbo ngadto sa kalibotanong komersiyo ug ang ‘away’ sa mga santos nga gipahinungdan sa karaang mga Sugboanon; Leloy Claudio, tagsuwat sa Taming People’s Power: The EDSA Revolutions and their Contradictions nga nibatbat kabahin kang Dr. Jose Rizal ug ang liberalismo sa panahon sa mga Espanyol; ug si Filomeno Aguilar, awtor sa Migration Revolution ug Clash of Spirits: The
History of Power and Sugar Planter Hegemony on a Visayan Island nga nibasa sa iyang papel kabahin kang Gregorio Sanciangco, ang Espanyol nga nilaban batok sa gipasangil sa ubang mga Katsila nga grabeng katapolan sa mga Pilipino ug ang iyang nahimo kabahin sa pagtangtang sa tributo kun buhis nga gipahamtang kaniadto alang sa mga indio.
Tungod kay ang panagtigom kabahin man sa pagpasidungog sa usa ka Sugboanon, wala usab paulahi ang iyang mga paisano. Ang mga Sugboanon nga ningbasa sa ilang papel naglakip kang Karlo Mikhail Mongaya nga nibatbat bahin sa mga sinuwat ni Prop. Mojares sa panahon sa Martial Law; si Ophelyn Cano kabahin sa kagutom nga nahiagoman sa mga Sugboanon sa mga tuig 1899 hangtod 1929; si Delilah Labajo bahin sa Balaang Bata ug kasaysayang kultural sa Sugbo human sa gera; kining magsusuwat kabahin kang Don Mariano Mercado ug ang mga legasiya niini sa lungsod sa Carcar kaniadto.
Didto usab sila si Jay Nathan Jore nga nibasa bahin sa Pintados ug ang pagsakop sa lawas diha sa arte sa pagpintal sa kasaysayang Pilipinhon; si Francis Luis Torres nibatbat sa kasaysayan sa mga bayot sa panahon sa mga Amerikano; si Larry Ypil nga nibasa og papel bahin sa karaang mga letrato sa Sugbo nga giparesan sa iyang mga balak; ug si Marie Rose Arong nga nihisgot bahin sa mga estorya ni Nick Joaquin nga nagsukad sa milabay nga kasaysayan sa mga Pilipino ubos sa mga Espanyol.
Nindot ug interesante kaayo ang mga papel nga gipamasa sa tanang paper presenters nga bisan og dili nako linya nakaikag nako sa pagsuway og basa ug pag- explore usab niini. Naumol kining nindot nga mga hunahuna sa ubang ningsalmot sa komperensiya tungod usab sa impluwensiya sa atong gilaoman nga mosunod nga National Artist nga anak sa Kabisay-an kinsa kugihan kaayo nga nipalipang sa mga alimpatakan dili lamang sa mga Sugboanon kondili sa tanang Pilipinhon usab, lakip na gani sa mga langyaw nga ningbiyahe gayod sa Pilipinas aron mopasidungog usab kaniya pinaagi sa ilang mga papel nga gibasa.
Mainitong pahalipay kanimo, Dr. Resil Mojares!—