DUGA SA SABILA GIHIMONG ABONO
ANG sabila dugay nang nailhan sa mga tawo sa lainlaing parte sa kalibotan. Aduna kitay nabasa nga kining tanoma makapaturok sa buhok niadtong mga tawo nga nagsugod nag kaupaw. Gagamit usab ang duga niini isip panghampol sa napasong parte sa lawas. Aduna usay naghimo og ilimnon gikan sa duga sa sabila. Aduna usay naggama niinig shampoo ug uban pang produkto nga panghindik sa kababayen- an ingon man sa kalalakinan.
Ang kinaulhian namong nabalitaan mao kini: ang sabila diay maayo usab himoong tinubdan sa duga aron gamong abono alang sa lainlaing tanom lakip na sa humay, mais, mga utanon, bungahoy ug daghan pang uban.
Nasayran namo kini dihang namulong si Dr. Marlene Agabon sa Agribiz Kapihan nga ginapahigayon matag Sabado sa Harbest Events Center sa Rizal Techno Park sa Taytay, Rizal nga gipanag- iya ni Toto Barcelona.
Si Dr. Agabon usa ka siyentista nga nanukiduki labot sa sabila niadtong
nataptan siyag kanser maong gipili niyang tun- an ang sabila alang sa pag- ayo sa kaugalingon. Kaniadto, labihan ang iyang pagantos tungod sa mitakboy nga kanser.
Aduna nay daghang produkto alang sa pagpanghindik kun beauty products sama sa pangsuplemento sa kahimsog, pangpahamis sa panit aron malikayan ang paspas nga pagedad. Apan ang hingpit niyang gikalingawan karon mao ang paggama og likidong abono nga iesprey lang sa tanom aron paspas ang pagdako, lig- on batok sa sakit, ug produktibo kaayo.
Gihinubay ni Dr. Agabon nga kaniadto, tulo ka tuig na ang nakalabay, nahimo siyang sakop sa mga eksperto nga gitibuok sa usa ka adunahang magpapatigayon sa Indonesia
aron tun-an ang pamaagi aron makagama og abono gikan sa duga sa sabila. Matod ni Dr. Agabon, adunay daghang matang sa sabila. Apan ang bugtong nilang gigamit sa paggama og mga produkto sa pagpanghindik ingon man abono mao ang aloe barbadensis. Dumagkoon kini siya tandi sa ubang sabila.
Dagko ang dahon sa barbadensis. Ang tulo hangtod sa upat ka dahon motimbang nag usa ka kilo. Ang buot ipasabot, daghan kinig duga. Dili layaw ang duga niini. Lapot kaayo, sama sa jelly. Bugnawon kini ug kamatuoran, mahimo kining gam-ong ilimnon isip suplemento sa kahimsog.
Matod ni Dr. Agabon, ang adunahang Indonesian Dutch nga mikontrata sa grupo sa mga batid interesado sa abono gikan sa sabila tungod kay buot niining makatabang sa mga mag-uuma. Ang nahimong abono adunay patent. Apan gihatag lang kini nga libre kang Dr. Agabon labot sa paggamit niini dinhi sa atong nasod. Wala kiniy bayad.
Sa pagka karon, aduna nay nagamang mga abono gikan sa aloe barbadensis nga gigamit sa mga mag-uuma og humay sa Antipolo ug kasikbit nga mga lugar. Daghan pang gitaganang blue nga plastik nga baril
nga maoy gamiton sa pagtutob ( ferment) sa duga sa sabila. Epektibo ang ilang abono sanglit mas gipalambo pa kini tungod kay gidugangan man og maayong mga mikrobyo nga motunaw sa mga sustansiyang sambog aron dali rang masuyop sa mga tanom. Dili pa ikabungat ang presyo sa abono kon kini magama na nga dinaghan. Ang saad ni Dr. Agabon, dili niya kini ibaligya og mahal sa mga maguuma. Wala niya laomi nga mokita siyag dako maong maabot kaayo ang presyo niini sa mga mag-uuma.
Samtang, padayon ang pagpasanay sa aloe barbadensis sa tropa ni Dr. Agabon. Nananom sila sa usa ka subdibisyon nga pipila pa lang ang namuyo.
Buyno, atngan nato ang uban pang kalamboan labot sa abono gikan sa aloe barbadensis. Maayo kining gamiton niadtong mga nananom pinaagi sa organikong sistema sanglit gikan ra man usab kini sa tanom ug dili sa sentitikong mga sagol.—