Pagmahal sa Usa ka Butang
ANG usa ka butang nga giampingan ug gimahal ni bisan kinsa, molungtad gayod bisan pa sa pagpanglabay sa katuigan. Sama pananglit ning Bisaya Magazine nga nagsugod pagturok kaniadtong Agosto 15,1930, hangtod karon buhi ug lagsik kaayo nga nagsaulog sa iyang ika-88 nga tuig sa padayong pag-alagad sa iyang mga magbabasa ug magtatampo nga nagmanggad ug nagmahal sa pinulongan.
Tiaw mo bay 88 na ka tuig ang Bisaya. Dili sayon ang pagpadagan og usa ka magazine. Apan tungod sa inantigo nga pagpanimon sa kapangulohan maoy hinungdan nga ang Bisaya padayon nga nag-alagad sa iyang lunod-patay nga mga suki sa Kabisay-an ug Mindanao.
Apan subo lang kaayo palandongon kay dili ka na makakita og Bisaya Magazine sa mga aseras sa Dakbayan sa Sugbo gawas lamang sa usa ka newsstand sa Dalan D. Jakosalem nga anaa ra duol sa ganghaan sa sangang buhatan sa Manila Bulletin. Nganong wala man kini ipakatap sa dagkong mga dalan sa Sugbo sama sa Dalan Colon nga maoy han-okanan n-okanan sa daghang tawo aron unta makita sa mga tawo nga aduna pa di diay Bisaya Magazine?
Kausa bitaw niana, samtang nagdagan ang jeep nga akong gisakyan paingon sa Pier 3 diin adto ko mosakay og ferry boat paingon sa Lapulapu City, nagkalingaw sab ko og basa sa Bisaya nga akong pinalit sa Manila Bulletin Cebu Branch. Dinhay batan-ong lalaki nga akong gikasakay, mitimbaya gyod siya nako sa pag-ingon, “Duna pa diay Bisaya karon? Ang akong lola hilig kaayo mobasa niana.”
“Duna pa, Dong, kon gusto kang mopalit didto lang sa Manila Bulletin nga anaa sa Dalan D. Jakosalem,” akong giingnan ang batan-on, “tua didto ang daghang kopya sa Bisaya nga nagtipun-og sa ilang bodega.”
Kaniadto, sa dekada 80’-90’ bisan asa nga eskina sa Dakbayan sa Sugbo adunay Bisaya nga mapalit. Bisan sa Carbon Market sa unit 2, gate 5 nagbansiwag ang Bisaya Magazine. Sa pasilyo sa University of San Jose-Recoletos adunay Bisaya nga mapalit. Apan karon, wala na. Sa tuig 2004 hangtod 2006 dinha pay Bisaya nga mapalit sa eskina Legaspi-Manalili ug eskina Legaspi-Colon. Sa atbang niana mao ang Dalan Pelaez diin nahimutang ang newstand ni Ramon Arong (PSK) nga usa usab ka magsusulat nga maoy abotanan kun tapokanan kanhi sa pipila ka magsusulat nga Sugboanon. Apan karon lagi wala na. Mao nga kon makahigayon ko pag-adto sa Siyudad sa Sugbo, modiretso na lang ko sa opisina sa Manila Bulletin sa Dalan D. Jakosalem.
Kadaghanan sa mga magsusulat nga Sugboanon nga magtampohan dinhi sa Bisaya “atua na”. Walay nagsunod sa ilang mga tunob. Sa karaang mga magsusulat nga buhi pa hangtod karon kinsay malimot sa mga obra nila ni Carlos Go, Ben Montejo, Islaw Impinado, Magdaleno
Nuñez, Austolio Suarez, Alfredo I. Cañete, Melchor Yburan, Teofy del Mar, Historian Dodong Estabaya ubp. Kini sa paghisgot lang sa pipila. Ang ilang mga obra namulawan sa ilang panahon.
Bisan sa among lungsod sa Cordova, lungsod nga gibantog sa kadaghang magsusulat, wala nay mapalit nga Bisaya. Kaniadto mag-ilogay sa kopya inig-abot sa Bisaya sa adlawng Miyerkoles. Karon, wala na gyod.
Sa tinuoray lang, si Magsusulat Christopher Fajardo kugihan kaayo nga maoy tigdala og Bisaya kanako. Apan karon nga si Mr. Fajardo wala na magpagimat kanako, (ambot og hain na siya) wala nay modala kanako og Bisaya. Maayo lang kon makahigayon ko pag-adto sa Siyudad sa Sugbo kay mopalit ko bisan sa nangagi pang mga isyu.
Ning ika-88 nga anibersaryo sa Bisaya, akong itunol ang mainitong pahalipay ilabi na sa makanunayong pagtukaw sa kapangulohan nga padayong nag-alagad sa mga suki niyang magbabasa. Ang Bisaya usa ka basahon nga nagtudlo sa maayong dalan sa kinabuhi.—
Ang Bisaya usa ka basahon nga nagtudlo sa maayong dalan sa kinabuhi.