Kuwentas Ni Satanas
USA na ka tuig sukad malubong si Don Andro Azrak sa mawsoleyo sa iyang pamilya sa sementeryo sa Dakbayan sa Ubes. Ang iyang nitso gitupad sa nitso sa iyang asawa nga si Donya Candida nga tulo na ka tuig nga mitaliwan sa edad nga singkuwentay kuwatro. Si Don Andro namatay sa edad nga saysenta. Wala silay anak, apan may sinagop, si Rigor, nga miwaldas sa katigayonan nga gibilin kaniya. Tanang bisyo gisudlan ni Rigor: sugal, inom, babaye ug paghithit ug pagsuyop sa ginadiling drogas. Usa ka buntag, namat-an na lamang ni Rigor nga wa na siyay nahot gawas sa mansiyon nga iyang gipuyan. Wa na siyay kauban sa mansiyon kay si Noy Baloy, ang piyado, mibiya nga wala mananghid kay tulo na ka buwan nga wa masuweldohi.
Usa ka gabii, miuli si Rigor
nga hubog. Mihigda dayon siya sa kama ug nahikatulog. Nianang pagkatungang gabii, nahigmata siya kay may misangpit sa iyang ngalan. Kalit misiga ang suga sa lawak. Nakita niya ang pamayhon sa usa ka lalaki nga hamtong ug ambongan. Nagsul-ob kinig itom nga amerkana.
“Kinsa ka? Nganong misu’d ka dinhi?” matod ni Rigor nga gibati og kahadlok.
“Ha-ha-ha! Ayaw kahadlok, Rigor. Usa ko ka higala nga motabang nimo aron mahibalik ang kaharuhay sa imong kinabuhi,” tubag sa tawo nga nagtindog atubangan sa kama ni Rigor. “Unsaon man?” ni Rigor nga mibatig kahinam. “Si Papa Andro nimo may kuwentas nga kahibulongan. Ako ang naghatag niini kaniya. Tungod niini, nadato siya. Pero may kondisyon, nga inigtungtong niya sa edad nga 60 siya mamatay ug ako na ang manag-iya sa iyang kalag.” Mitutok ang tawo kang Rigor. “Kinsa man gyod ka?” ni Rigor. “Unsaon nimo pagtabang nako?” “Ugma sa gabii, adtoa ang mawsoleyo sa imong papa ug mama. Ang yawe naa sa hunos sa lamesa sa ilang lawak. Pakigsultii ang sepulturero sa menteryo aron buksan ang pultahan sa nitso sa imong papa kay may kuhaon kang importanteng butang gikan sa lungon niini. Hatagi siyag salapi,” matod sa tawo. “Ugma, mailhan mo ako kon matuman mo ang gisugo ko kanimo.”
Gituman ni Rigor ang sugo sa tawo nianang sunod adlaw. Nakigsabot siya sa sepulturero sa menteryo unsay ilang buhaton inigkatungang gabii. Pinaagi sa maso, gibungkag sa sepulturero ang pultahan sa nitso ni Don Andro. Unya gitabangan siya ni Rigor sa pagpaggawas sa lungon niini. Pinaagi sa martilyo, gidestrungkar sa sepulturero ang tabon sa lungon ug gikuha dayon ni Rigor ang kuwentas gikan sa liog sa kalabera ni Don Andro. Nagkurog si Rigor nga naggunit sa kuwentas.
“Ikaw nay bahala, Manong, pagbalik sa lungon sa nitso ni Papa,” matod ni Rigor sa sepulturero. Gihatagan niya kinig usa ka libo ka pesos, halin sa mga plato ug mga kubyertos nga iyang gibaligya sa tindahan sa Insek. Unya, nagdali siyag pauli sakay sa usa ka taksi.
Paghiabot niya sa mansiyon, misulod dayon si Rigor sa iyang lawak. Gipasiga niya ang suga ug nahingangha siya kay nakita niya ang tawo nga nagsul-ob og itom nga amerkana nga naglingkod sa ngilit sa iyang kama. Mipakpak kini. “Milampos ka, Rigor. Mahibalik kanimo ang kaharuhay sa kinabuhi pinaagi sa pagsul-ot sa kuwentas sa imong liog. Apan sa ika-60 nga sumad sa imong natawhan, mamatay ka. Ug akoy manag-iya sa imong kalag!”
Gisul-ot ni Rigor ang kuwentas sa iyang liog. Gibati niya nga may talagsaong gahom nga mikuyanap sa iyang galamhan, Mitindog ang tawo gikan sa iyang gilingkoran ug mikatawa. Milanog ang katawa sa tawo.
Nakita ni Rigor nga nausab ang pamayhon sa tawo. Wala na kiniy sapot ug may duha ka sungay nga mitubo sa ulo ug gitugkan og ikog ang dapit sa iyang lubot. Nakaila si Rigor kang Satanas. Gibati niya ang kakulba, apan wa siya manumbaling niini. Mipasulabi karon sa iyang hunahuna nga mahibalik kaniya ang kaharuhay sa kinabuhi. Nakahunahuna siya nga magnegosyo, apan asa siya manguha og salapi nga himoong kapital? Ibaligya ang mansiyon! May tingog nga iyang nabati.
Ang mansiyon gipalit sa usa milyonaryo nga kasosyo sa negosyo sa iyang Papa Andro kaniadto. Ang halin nga diyes milyones pesos iyang gihimong kapital. Nag- hire siyag financial manager. Mipalit siyag shares of stock sa usa ka banko ug sa usa ka mall, gawas sa ubang mga investment nga gisudlan niya pinaagi ni Henry, iyang financial manager.
Paglabay sa pipila ka tuig, nahibalik na ang kaharuhay sa kinabuhi ni Rigor. Apan mibalik pod siya sa iyang mga bisyo: sugal, babaye, alak, ug paggamit sa ginadiling droga.
“Ayaw pagpalabi sa imong bisyo, Rigor, labi na ang paggamit sa ginadiling droga,” tambag ni Henry. “Way maayong sangpotanan kanang mga bisyoha. Mga bisyo kana sa yawa,”
Nauknol si Rigor sa mga pulong ni Henry. Yawa? matod niya sa hilom samtang mipahiyom. ANG mga pako sa panahon way pagkutat sa ilang pagkapay-kapay nga dili lang mahimangdan sa mga tawo. Wa damha ni Rigor nga miabot nag saysenta ang iyang edad. Wa siyay pamilya kay wa siya magminyo. Kon magkinahanglan siyag babaye aron pagtagbaw sa iyang tawhanong kaulag, may daghan siyang kapilian diha sa mga night club. May mga call girl pod nga iyang nakaila nga dili makabalibad kon iyang tawgon. Ang mga babaye nga iyang nasuod tungod sa negosyo nangandoy nga mahimo siyang kapikas sa kinabuhi. Apan wa siya manumbaling kanila. May pipila kanila nga nahiagi gyod sa iyang mga kamot. May mga artista pa gani nga iyang gikadulog sa kama ug gibugtian niyag dakong kantidad.
Usa ka gabii samtang naghigda sa kama sulod sa lawak sa iyang condominium, kalit may nabati siyang tingog sa lalaki nga mitimbaya og happy birthday kaniya. Sa iyang pagtuo, sa iyang hunahuna da kadto. Apan ang tingog nagpunay og timbaya kaniya. Mitindog siya ug gipasiga ang suga sa lawak.
“Happy birthday, Rigor!” matod sa tawo nga nagsul-ob og itom nga amerkana. Mipahiyom kini kaniya. “Ania na ko aron pagtuman sa atong sabot.”
“Duna unta koy ihangyo,” ni Rigor nga mihikap sa kuwentas nga diha sa iyang liog. “Unsa man?” sa tawo nga dulot nga mitutok kang Rigor. “Puyde tagaan ko nimog ekstensiyon?” ni Rigor, “Usa lang ka tuig!”
“Bwa-ha-ha-ha! Di ko mohatag og ekstensiyon! Di ko banko! Haha-ha! Dad-on ko na ang imong kalag ngadto sa akong gingharian!” “Asa ko nimo dad-a?” ni Rigor nga gigamhan na sa kahadlok. “Asa pa, di sa impiyerno!” “Unya wa pa man ko kapili kon kinsay binlan sa akong katigayonan?” “Ang imong abogado maoy mahibalo niana! Tana! Adto na ta!” Mikatawa ang tawo. Mibahakhak. Ug kalit nausab ang iyang pamayhon. Wala na kiniy sapot nga itom. Hubo na ang lawas. Sa iyang ulo nanuybo ang duha ka tag-as nga sungay ug sa iyang likod mitumaw ang taas nga ikog. Gigunitan ni Satanas ang wala nga bukton ni Rigor. Gibati ni Rigor nga mihuot ang iyang dughan. Ug kalit napawong ang iyang panan-aw. Mipuli ang tumang kangitngit. Gikipat-kipat niya ang iyang mga mata. Nabatyagan niya nga naglupad siya sa kawanangan. Didto sa unahan naaninaw niya ang nagdilaab nga lugar nga iyang gidulngan. Buot siyang motipas sa di makitang agianan, apan may gahom nga mipugong kaniya. Ug nakita niya si Satanas nga hugot nga migunit sa iyang wala nga bukton. Gipiyong na lang ni Rigor ang iyang mga mata. NAGUBOT ang condominium nianang pagkabuntag. Nakit-an nga patay si Rigor sa iyang lawak. Sumala sa autopsy sa medico legal, urom ang namatyan ni Rigor kinsa hugot nga nagagunit sa kuwentas sa iyang liog. (KATAPOSAN)
Usa ka panahon sa kaharuhay. Usa ka panahon sa pagpaningil sa hinulaman nga kaharuhay. Usa ka panahon…