Bisaya

M ga Buluhiong Eksotik

- Ni EDUARDO P. MONREAL

(Ika-2 sa Duha ka Bahin)

SA akong pagpanukid­uki gamit ang internet, nabasahan nako nga ang mga nagpadagha­n ug namaligya og eksotik nga mga mananap, nagkinahan­glan diay og permiso gikan sa Department of Environmen­t and Natural Resources (DENR). Ang maong permiso gitawag og 6 to 12: Tarantula. Aduna kiniy klase-klaseng scientific name, depende sa species. Mahibaw-an ang usa ka specie tungod kay magkapareh­a gyod ang dagway niini. Sa mga anad na sa tarantula, usa ka pagtan-aw lang, hibaw-an na nila ang common name ug scientific name niini. Makita ang tarantula sa bisan asang dapit sa kalibotan nga adunay pagka desiyerto ngadto na sa lasang nga basa kanunay ang salog niini.

Wildlife Farm Permit kun WFP. Buot ipasabot nga dili diay basta-basta makapamuhi nianang klaseha sa mga mananap kon walay pagtugot sa ahensiya sa DENR.

Aron dili usab maembargo ang binuhing eksotik nga mananap mahimo kining irehistro sa DENR aron mahatagan og Certificat­e of Wildlife Registrati­on kun CWR. Apan kini aduna pay mga rekisitos nga ipataban sa aplikasyon.

Dugang pa sa akong nakaestory­a, “Angkol, daghan pa

mang mga eksotik nga mananap nga gipamuhi na karon. Apil na man ang imported nga mga bao, klase-klase pa gyod. Naa poy mga halas nga nindot og mga kolor. Naa gani mahalon nga mananap, kanang gitawag og chameleon nga mag-usab-usab ang kolor. Ang bag-ong lutas anang mananapa moabot og 5 ngadto sa 10 mil pesos. Unya ang mga hamtong na moabot og 30 mil pesos.”

Human sa among panagestor­ya, nakahinumd­om ko nga naa man diay tuod petshops sa mga mall. Busa, mihapit kog usa ka mall, ug didto nakita nako nga aduna gyod diay mga eksotik nga baligya sama sa hamsters, imported nga iro ug iring, rabbits, klase-klaseng mga isda, apan walay scorpions ug tarantula, leopard gecko ug bearded dragon.

Naa poy baligya nga ulod nga tagdos pesos. Panapos nakong pangutana niya, “Nagbuhi pod kag halas, Bay?” Tubag niya, “Dili ko ana kay mamaak. Bisag unsaog paanad sa halas, naa gyoy panahon nga unayon ka.”—

 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ?? Ang West African Ground Scorpion (Hottentott­a hottentott­a) hikaplagan sa bisan asa nga lugar sa Africa. Taas ang venom level niini. Anaa sa Level 3. Ang matusdikan niini, posible nga bation og tumang kasakit, ug paghubag sa parte sa lawas nga naigo sa tusdik. Likayan gayod ang paghawid niining klaseha sa tanga. Kon sa Iningles pa, “for your eyes only” lang gyod ni. Ang H. hottentott­a moanak lang og iyaha. Moanak nga way pares. Gitawag kini sa Iningles og “parthenoge­netic” o “parthenoge­nic”. Busa mosanay lang kinig iya.
Ang West African Ground Scorpion (Hottentott­a hottentott­a) hikaplagan sa bisan asa nga lugar sa Africa. Taas ang venom level niini. Anaa sa Level 3. Ang matusdikan niini, posible nga bation og tumang kasakit, ug paghubag sa parte sa lawas nga naigo sa tusdik. Likayan gayod ang paghawid niining klaseha sa tanga. Kon sa Iningles pa, “for your eyes only” lang gyod ni. Ang H. hottentott­a moanak lang og iyaha. Moanak nga way pares. Gitawag kini sa Iningles og “parthenoge­netic” o “parthenoge­nic”. Busa mosanay lang kinig iya.
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ?? Madagascar Hissing Cockroach (Gromphador­hina portentosa). Usa sa dagkong mga uk-ok. Gikan kini sa usa ka isla sa Africa nga ginganlag Madagascar. Kusog kining mongisngis kon hawiran. Ang gulang na moabot og kuwatro (4) pulgadas ug motimbang og 28 gramos.
Madagascar Hissing Cockroach (Gromphador­hina portentosa). Usa sa dagkong mga uk-ok. Gikan kini sa usa ka isla sa Africa nga ginganlag Madagascar. Kusog kining mongisngis kon hawiran. Ang gulang na moabot og kuwatro (4) pulgadas ug motimbang og 28 gramos.
 ??  ?? Halloween Hissing Cockroach (Elliptorhi­na javanica). Mas gagmay sa Madagascar, apan moabot gihapon og 3-4 ka pulgada ug motimbang og 24 gramos. Maanindot ang kolor niini. (Kasagaran sa mga hulagway kuha mismo sa tagsulat apan may pipila nga gikan sa iyang mga higala uban sa pagtugot nga kini iapil pagpatik ning sinulat).
Halloween Hissing Cockroach (Elliptorhi­na javanica). Mas gagmay sa Madagascar, apan moabot gihapon og 3-4 ka pulgada ug motimbang og 24 gramos. Maanindot ang kolor niini. (Kasagaran sa mga hulagway kuha mismo sa tagsulat apan may pipila nga gikan sa iyang mga higala uban sa pagtugot nga kini iapil pagpatik ning sinulat).
 ??  ??

Newspapers in Cebuano

Newspapers from Philippines