TOTO BARCELONA: DAKOG NATAMPO SA BINAG- ONG TEKNOLOHIYA SA PANGUMA

DILI pa lang dugay, adunay nag-ingon kanamo nga ang mga tawong adunay natampo sa mga teknolohiyang pang-agrikultura angayng hatagan og pasidungog. Ug gipasumpotan kinig pangutana: Sa inyong hunahuna, si kinsa man ang mga indibidwal nga angayang makadawat og pasidungog tungod sa dako nilang natabang aron palamboon ang panguma sa atong nasod?

Wala mi maglisod sa paghunahuna. Nabungat dayon namo si Arsenio “Toto” Barcelona, ang nagtukod sa Harbest Agribusiness Corporation kapin sa kawhaan og lima na ka tuig ang nakalabay.

Unsa ba ang iyang mga nahimo? Buyno, nanarbaho siya sa Taiwan aron dumalahon ang usa ka doughnut restaurant. Apan paglabay lang sa pipila ka tuig, nahunahunaan niyang mopauli sa atong nasod. Nakita niya ang binag-ong mga binhi nga gama sa Known-You Seed sa Kaohsiung, Taiwan. Gitawag kini sa Iningles og high-value crops.

Nahunahunaan niyang dad-on kini dinhi sa atong nasod aron moasenso usab ang atong mga mag-uuma. Lakip niini ang nahilahing seedless watermelon kun pakwan nga walay liso. Daghan pang uban sama sa honeydew melon, ug lainlaing barayti sa pakwan nga lisohan, kamatis nga cherry ug kamatis nga dagkog bunga, talagsaong paliya, talong, kalbasa, sweet corn, kapayas ug daghan pang uban.

Dili daling danihon ang mga mag-uuma nga mananom niini. Wala pa silay kasinatian labot niini ug dako ang puhunan nga gikinahanglan sanglit mahal ang haybrid nga binhi. Ang usa lang ka liso nga binhi sa kapayas nagkantidad nag P7. Bisan mananom ka lang og 100 ka punoan, nagkinahanglan ka nag P700 sa binhi pa lang! Maong lisod kombensiron ang mga mag-uuma.

Apan naningkamot si Toto nga tudloan ang mga mag-uuma

pinaagi sa demonstrasyon sa aktuwal nga pagpananom, pagpakita sa hustong mga pamaagi pinaagi sa mga lektyur ug mga seminar, mga pulong-pulong ug uban pang panagtagbo. Sa kadugayan, milampos si Toto sa pagpanudlo sa binag-ong mga teknolohiya sa pagpananom og mga utanon ug uban pang tanom. Sa pagka karon, daghan na ang nakapahimulos sa atong mga katagilungsod sa lainlaing suok sa atong nasod. Daghan na ang ming-asenso ang kinabuhi tungod lang sa pagpananom og binag-ong mga binhi. Daghan pang nahilahi ug praktikal nga mga teknolohiya nga gidala ni Toto dinhi sa atong nasod, sama niining mosunod:

PLASTIC MULCH – Mao kini ang itom nga plastik nga ihamyang sa ibabaw sa talamnan sa mga utanon ug uban pang tanom. Wala sab dayon dawata sa mga mag-uuma kining maong ideya sanglit kinahanglan pa man kining paliton. Sa dihang gipakita ni Toto ang kamahinungdanon sa plastic mulch, nadani ang mga mag-uuma. Maong karon daghan na kaayo ang minggamit niini. Pinaagi sa paggamit og plastic mulch, mapugngan ang pagtubo sa makadaot nga mga sagbot. Mapreserbar usab ang kaumogon sa yuta panahon sa ting-init. Ug sa ting-uwan, malikayan usab ang pagbiaw sa tubig kun waterclogging.

PLASTIC SEEDLING TRAY – Si Toto usab ang nagpauso sa paggamit og plastik nga seedling tray sa pagluyong og mga binhi. Usa kini ka maayong pamaagi aron lig-on ang pagturok sa mga semilya. Uso na usab kaayo ang paggamit niini sa lainlaing suok sa nasod.

DRIP IRRIGATION – Dili si Toto ang kinaunhang nagpailaila sa drip irrigation sa Pilipinas. Mga Israeli ang unang nagdala niining maong teknolohiya dinhi sa ato, apan wa kaayo kini mapakatap. Si Toto maoy naningkamot aron bisan kadtong gagmayng mga mag-uuma makapahimulos niini. Daghan na karon ang minggamit niini sa mga talamnan sa utanon sa Cordillera

tungod sa paningkamot ni Toto.

GAGMAYNG MAKINARYA – Daghang gagmay apan maayo kaayo nga mga makinarya ang gidala dinhi sa ato ni Toto. Episyente ug sayon ra kaayo kining gamiton sa pag-andam sa mga talamnan sa utanon. EFFECTIVE MICROORGANISM – Gipaningkamotan usab ni Toto ang pagpakatap sa gitawag og EM kun effective microorganism. Nadiskobrehan kini sa usa ka siyentistang Hapon nga hanas kaayo sa kalikopan. Gigamit kini aron mas molambongay pa ang mga tanom. Gigamit usab kini aron mawala ang baho sa mga tangkal sa baboy, manok, ug mga fishpond. Magamit usab kini sa paggama og organikong abono. EDUKASYON SA MGA MAG-UUMA – Dako usab ang papel ni Toto Barcelona sa padayong pagpanudlo sa mga mag-uuma labot sa binag-ong pamaagi sa pagpananom ug pagnegosyo. Nakig-alyansa si Toto sa SM Foundation aron makahatag sila og libreng bansay-bansay sa pagpananom og high-value crops. Sa pagka karon, kapin na sa 20,000 ang natudloan nila pinaagi sa KSK Farmers Training Program. Ang SM Foundation ang naghatag og pondo samtang ang Harbest Agribusiness usab ang bahala sa aspetong teknikal sa pagbansay-bansay.

MALAMPOSON NGA ENTREPRENOR – Dili ikalimod nga ang kalamposan ni Toto mao ang pagkombensir sa mga mag-uuma nga mogamit og binag-ong mga teknolohiya diin mao sab ang yawe sa kalamposan sa Harbest Agribusiness. Ang pruyba? Ang bag-ong multimillion peso building sa Harbest sa Rizal Techno Park sa Taytay, Rizal.—

Ang mga semilya sa Red Lady nga kapayas nga gidala ni Toto Barcelona dinhi sa Pilipinas.

Si Toto Barcelona (ikaupat gikan sa wala) nga gitudlo ang mga pakwan ug melon sa iyang puwesto sa Agrilink niadtong miaging tuig.

Si Toto Barcelona, naglingkod sa tuo, sa dihang gilusad ang KSK Training Program sa Isabela.

Ang mga barayti sa honeydew ug melon nga gipaila-ila ni Toto Barcelona sa atong nasod.