USA KA KOWALISYON ARON MAMENOSAN ANG KAKABOS

USA ka kowalisyon nga gilangkoban sa napulog duha ka ahensiya gikan sa pribadong sektor ang nagtinabangay pagpangitag pamaagi aron matabangan nga mahaw-as sa kapitos ang labing kabos nga sektor sa atong katilingban. Kining maong sektor naglakip sa mga mag-uuma, mananagat, mga eskuwater kun informal settlers ug lainlaing lumad kun indigenous peoples.

Sa usa ka pakighinabi dili pa lang dugay, gidapit ang pipila ka sakop sa medya aron ipatin-aw ang mga katuyoan sa gitawag og ZEP 2030 kun Zero Extreme Poverty nga nagtinguhang matibhangan ang naghingapin nga kakabos sa tuig 2030 niadtong kapin sa usa ka milyon nga katagilungsod nato

nga kuwang sa pagkaon ug uban pang panginahanglan sa usa ka pamilya. Ang tabang dili lang panginabuhi kondili apil usab ang kahimsog, edukasyon, pag-atiman sa kalikopan, pabalay, ug uban pa.

Ang kowalisyon nagsugod kaniadtong 2015 ug karon, kapin na sa 10,000 ka pamilya nga nalubong sa kakabos ang ilang nahatagan og tabang, matod ni Benjamin Abadiano, ang nangulo sa sekretaryat sa grupo.

Pananglitan, ang East-West Seed naglusad og usa ka programang mitabang sa mga Mangyan sa Mindoro aron matudloan silang mananom og lainlaing utanon. Didto usab sa Dumingag, Zamboanga del Sur, ang mga benepisyaryo nagproseso na karon og mga granule sa mga utanon nga nagbaton og sambog alang sa kahimsog sama sa mangosteen, kamunggay, tanglad, luy-ang dalag, sabana, ug banaba. Naggama na usab sila og kape nga mais nga gibaligya sa lainlaing merkado apil na sa Manila.

Dili lang sa habig sa produksiyon ug pagproseso og mga produkto ang gitabangan sa mga kawani sa ZEP 2030. Gidugtong usab sila sa mga mamalitay ug mamaligyaay sa lainlaing suok sa nasod.

Ang Advocafe nga usa sa mamaligyaay, usa sa handosanan og mga produkto sa mga benepisyaryo. Ang Advocafe adunay duha ka sanga sa Davao City, duha sa Manila ug adunay usa sa Baguio. Matod ni Princess Lyn Fabillar, operations manager sa Advocafe, makabaligya ang usa ka sanga nila og dili momenos sa P50,000 sulod sa usa ka buwan.

Kape ug kakaw ang duha ka tanom nga gipakayab karon sa ZEP 2030. Giduso kini sa Cordillera ug lainlaing dapit sa Mindanao. Makapahimuot sanglit adunay duha ka tinun-an nga sakop sa lumad sa Davao nga naggama karon og tableyang tsokolate ug mingkita na sila. Maayo ang pagkaputos sa ilang mga produkto. Ang usa ka dosenang tableya gibaligya niya sa kantidad nga P100.

Lain usab ang giduso sa Himamaylan, Negros Occidental. Sanglit abunda sila sa pandan didto, ang mga sakop sa pamilya gitudloan sa paghimo og mga buyot nga gama sa dahon sa pandan ug ila usab kining gibaligya.

Matod ni Abadiano, ang isyu sa kakabos adunay lainlaing dimensiyon maong lainlaing ahensiya nga may iya-iyang katakos ang nagtinabangay aron makahatag sila og igo nga ayuda sa mga suliran. Sa dili pa nila ilusad ang bisan unsang proyekto, hinabion una nila ang mga benepisyaryo aron mahibaw-an ang ilang panginahanglan.

Lakip sa mga sakop sa kowalisyon ang Asisi Development Foundation, Anthropology Watch, Episcopal Commission on Indigenous Peoples—National Secretariat, Indigenous People’s International Center for Policy Research and Education, Legal Rights and Natural Resources Center, Non-Timber Forest Products ug laing lima pa.—

Ang asukal sa lubi ug ubang produkto gikan sa kaprobinsiyahan nga gibaligya sa Mendiola (Manila) Branch sa Advocafe.

Ang gipalambo nga barayti sa mga utanon nga inani sa mga Mangyan uban sa tabang sa East-West Seed.

Si Doringa Langat sa Kalinga nga nagpakita sa pakete sa Kalinga coffee nga gibaligya og tag-P250.

Ang mga basket nga hinimo sa mga benepisyaryo sa Himamaylan, Negros Occidental.

Si Ian Sanchez sa Asisi Development Foundation nga nagpakita sa pakete sa mangosteen granules nga gikan sa Dumingag, Zamboanga del Sur.

Si Princess Lyn Fabillar, tagdumala sa Advocafe, nga nagpakita sa pakete sa asukal sa lubi nga gibaligya sa Advocafe

Ang kape nga Arabica nga tinanom sa mga benepisyaryo sa Cordillera.

Ang tsokolateng tableya nga hinimo sa mga tinun-an sa kolehiyo nga sakop sa tribu.