Kinsay gaingon nga dili pa mahimong mangampanya?

SA sunod tuig pa ang gitakda sa balaod nga campaign period alang sa mga kandidato sa umaabot nga eleksiyon. Sa Pebrero 2019 pa magsugod ang campaign period alang sa mga kandidato pagka senador ug sa Marso 2019 pa ang alang sa mga kandidato sa lokal nga mga posisyon.

Apan nagkadaiya nang pangampanya ang gihimo sa mga kandidato ug sa ilang mga suporter. Dagkong mga billboard ug mga poster sa kadalanan nagbalandra na sa mga nawong ug ngalan sa mga kandidato. Sa mga radyo ug telebisyon naa nay binayrang mga advertisement sa mga kandidato. Wala man tuoy dayag nga hangyo nga botaran apan klarong kini mao nay pag-agni sa mga botante nga suportahan ang kandidato. Karon pa lang minilyon na ang gigasto sa daghang kandidato aron lang moarangkada ang ilang pag-agni nga suportahan sa mga botante.

Kataw-anan kay samtang ang COMELEC nagsigeg awhag sa mga kandidato nga dili mopahigayon ning maong binuhatan nga gitawag og premature campaigning, sila ra usab ang ming-ingon nga wala nay balaod pagka karon nga nagdili ug nagsilot sa mga kandidatong mangampanya sa dili pa ang gitakdang campaign period. Kini maoy tinuod. Mismo ang Korte Suprema niadto pang 2009 mideklarar na nga ang Republic Act 8436 kun Automated Election Law mipapas na sa silot ug pagdili sa kanhiayng mga balaod ug regulasyon batok sa sayong pangampanya kun premature campaigning.

Gani, nakabenepisyo man niini kadtong mga politiko nga nanag-atubang og kaso kaniadto kay gipasanginlan nga nangampanyag sayo. Usa kanila mao si kanhi Mayor Rosalinda Penera sa Sta. Monica, Surigao del Norte nga gikasohan ug gani gihukman nang sad-an ug gipapahawa na unta sa Supreme Court kay lagi napamatudan nga nangampanya bisag wala pay campaign period. Nasalbar ang maong mayor sa pagpasar sa Republic Act 8436 ug giabsuwelto siya sa Supreme Court base sa motion for reconsideration sa iyang mga abogado. Kini base sa paghubad sa Korte Suprema sa tumong sa maong balaod sa Automated Election Law nga kuno mao ang pagpapas sa silot sa buhat sa sayong pangampanya sa mga kandidato. Tungod niini, wala na gyoy hukmanan o bisan kinsang awtoridad nga makapugong sa sayong pagpangampanya. Karong panahona bisan pag hutdon og palit sa kandidato ang airtime sa usa ka radyo ug telebisyon wala siyay kalapasan nga mahimo. Bisan pa og hutdon niyag palit ang tanang pahina sa mga mantalaan walay balaod nga makapugong kaniya. Bisan pag magpahimo siya og billboard diin ibalandra ang iyang dagway sa tanang suok sa nasod ug isiyagit nga botohan. Bisan pag manuhol siyag libo ka libong mga tawo aron mosuroy ug mangampanya

Tungod niini, wala na gyoy hukmanan o bisan kinsang awtoridad nga makapugong sa sayong pagpangampanya.

alang kaniya wala gyod siyay nahimong kalapasan. Dili siya mahimong kasohan kay wala nay balaod nga nagsilot niini.

Ang mga balaod nga naghigpit sa gidak-on sa mga poster, sa gidugayon sa airtime nga mapalit isip political advertisements sa mga radyo, telebisyon ug espasyo sa mga mantalaan moepekto lang sa pagsugod na sa campaign period. Dili kini mapugngan kay lagi katungod man nila ang pagpadayag kun freedom of expression sa Iningles pa. Kay kon wala pay campaign period, wala gyoy balaoray ug ang lihok sa mga kandidato sa pagpangampanya ning mga panahona giya lang sa maayong pamatasan, delikadesa ug kuwarta. Ning maong kahimtang permantenteng modaog kadtong walay mga batasan, walay delikadesa ug daghag kuwarta kay wala na gyoy makapugong pa sa ilang pagpangampanya.

Haskang ngil-ara gyod ning maong balaod. Haskang bikila gyod sa implikasyon sa deklarasyon sa Korte Suprema nga naghubad niini. Apan mosugot tag sa dili, kini maoy balaod. Hinimo ra gihapon sa mga politiko kang kansang mga interes wala diha sa tinarong ug makiangayong pangampanya kondili aron maseguro ang kadaogan ug pagsakmit sa gahom sa gobyerno sa bisan unsang paagi.

Ning maong kahimtang makapaabot pa ba tag tinarong nga kampanya? Makapaabot pa ba tag tinarong nga eleksiyon? Makapaabot pa ba tag matarong nga pagdumala sa gobyerno?—