Ang Bili Sa Karaan
SA Dakbayan sa Baguio may gambalay ginganlag Ili-Likha. Kon kakaraan lay hisgotan, tingali di na malupigan ning dapita (dili sa kadugay nang natukod kondili sa mga dapat). Nganli ang tanang klase sa butang karaan, atua na didto tanan. Kay bisan gani ang tag-iya, usa man sa bagtikang karaan. Puyde man ganing nganlan siyag diyos sa mga karaan. O kaha usa ka propeta. Kana tungod kay usa siya sa pipila ra kaayong may talagsaong pagtan-aw sa mga butang nangaraan na.
Sa iyang mga obrang pelikula, dayag kaayo ang pagpakabili niya sa mga butang o kabtangan sa kanhiay ilabi na gayod sa mga gamang kinaiyanhon. Anaa ining mga butanga niya ipasukad ang iyang mensahe sa kalibotan. Ug niana, siya di malalis.
Sukta ang Naga, Sugbo kon nganong midahili ang iyang bungtod ug miangin nuog inosenteng mga kinabuhi. Pangutan-a si Dandansoy kon nganong gibiyaan na niya ang iyang sakayan sa panagat. Kon nganong ang paraisong Boracay daklit nga gipaserhan ni Digong, ug uban pa, ug uban pa.
Sa mga museyo gipasundayag sab ang pagmanggad sa mga butang sa kagahapon. May mga institusyon minggastog minilyon aron paghipos ning mga butang nga sa uban gipasagdan na ug gipakaway bili. Si Dr. Resil Mojares, ang bag-ong natuboy nga National Artist, nahadiin-diin pagpangolekta sa karaang mga basahon dihang gitukod niya ang Cebuano Studies Center sa Unibersidad sa San Carlos. Kini unta dili lang sa mga eskolar apan sa tanan.
Balik sa gambalay sa Ili-Likha, nga karon hinugopan kaayo sa mga turista, tingali maburyong ka sa imong makita. Lagmit makaingon ka nga tua na didto ang tanang klase sa linabay, apan ilang napahiluna sa igo niining kapuslanan. Busa makalingaw. Ug sa mga may panuhid, damgohanon. Mahatidlom kang magsud-ong sa matag dapat— kay kini seguradong may iyang kasugiran ug matulun-anong sugilanon— ang iyang lintunganayng bili sa karon.—