Gipaputli Nga Manok Nga Darag Sa Panay

ADUNAY pito ka lumadnong manok nga giila sa atong nasod. Kadaghanan niini mao ang gitawag og mongrel sa Iningles. Lainlain kinig nawong ug kalidades lang ang bulok sa balhibo, dili maseguro kon unsa kadaghan ang produksiyon sa itlog ug karne.

Kining pito mao ang darag sa isla sa Panay, bohol sa Bohol, zampen sa Zamboanga Peninsula, paraoakan sa Palawan, camarines sa Bikol, banaba sa Batangas, ug bolinao sa Pangasinan.

Ang darag sa Panay ang nagbinugtong nga na- purify nga lumadnong manok. Ang buot ipasabot niini, parehas ra ang kolor sa

ilang mga balhibo, puparehas ra ang panglawas ug maingon nga paspas modagko ug mas daghan ang mahatag nga itlog, ug dili kay parehas sa naandang 110 ka itlog matag himungaan sa usa ka tuig.

Matod ni Dr. Synan S. Baguio, OIC sa Livestock Research Division sa PCAARRD, miabot usab og unom ka tuig ug pipila ka milyon ka pesos ang nagasto aron mahimong putli ang darag. Dili dali ang proseso, matod ni Dr. Baguio. Dugay ang panahon sa pagpasanay ug pagpili sa mga manok nga gamiton sa pagpasanay.

Ingon niini ang gihimo, nga mahimo usab nga sundogon sa mga pribadong mag-uuma nga buot panindoton ang matang sa ilang lumadnong manok,

dili lang sa darag kondili mahimo sab sa bolinao, camarines, banaba, ug uban pa.

Naggama silag gitawag og chicken family kun pamilya sa mga manok. Matag pamilya adunay napulo ka himungaan ug duha ka sunoy. Nganong duha? Gituyo kini aron malikayan ang inbreeding kun kanang usa lang ang amahan. Ang matag pamilya gibutang sa tangkal sa gawas nga sulod-gawas ra. Kon mangitlog na sila, lainon ang labing daghang itlog nga parehas og kolor aron kiniy palumloman. Kon mapugad na ang mga piso, panidan kini. Lainlain sab kini sila og hitsura. Kon hain ang daghang magkaparehas og hitsura, kini sila ang lainon og isipon nga ikaduhang henerasyon sa pamilya.

Mao ra kana ang ginahimo matag pamiso. Padayon lang ang pagpili sa parehas og hitsura nga mga piso hangtod moabot sa punto nga parehas na ang hitsura sa managkabanay.

Suwayan na nato ang paghimo og kaugalingong linya sa breed sa atong lumadnong manok. Bisan dugay kini nga proseso, dili man sad ta ingon nga nagdali gyod.—

Mao kini ang gitawag og mongrel, lainlain ang ilang kolor.

Ang inasal nga darag nga lamian kaayo.

Mao kini ang darag nga gipasanay.

Mga piso sa darag.

Mga gipalunsay nga darag.

Inihaw na nga darag.

Gipalumloman nga itlog sa darag.

Mao kini ang darag nga manok sa Panay nga gipalunsay na. Puparehas na ang ilang mga hitsura.