PAGKOREHIR SA KANHI SAYOP NGA MGA ESPELING
SULOD sa katuigang nangagi, nunot sa paghingusog namo sa kampanya sa estandardisasyon sa espeling, may namatikdan ming pipila ka pulong nga kanunay hisaypan ang pagtitik, way klarong espeling o kaha naglungtad sa daan nang sayop nga espeling. Giingon tang sayop tungod kay nahisukwahi o nahisupak man ang iyang panitik sa tamdanang mga Lagda sa Espeling. Ug kay nahisukwahi man lagi, nga makaguba sa lagda kon pasagdan nga maglungtad, amo kining gipiho ug gipahiuyon nga matukma base sa mga lagda. Ania ang pipila: disenyo, n. (Sp. diseño) design.— Kaniadto, ang maong pulong sagad ginasulat nga “desinyo”. Apan kini dakong sayop, kay sumala sa lagda, ang mga pulong hinulaman gikan sa Iningles o Kinatsila, ubp. dili man angay usbon o ilisan ang mga vowel sa orihinal nga espeling. Ug kay “diseño” man ang orihinal nga Kinatsila, nan, “disenyo” ang tukmang espeling sa Binisaya, dili “desinyo” nga maoy nauso kanhi. Hinuon, puyde pod ang “desayn” nga maoy gikan sa Iningles nga “design”.
desidir, tr. & intr. (Sp. decidir) to decide, resolve.— Sama sa “disenyo”, ang “desidir” sagad usab nga ginatitik kaniadto nga “desider” (lagmit gibase sa Iningles nga “decide”). Apan klaro nga ang pulong “desidir” usa ka pulong Kinatsila ug busa angay nga adto ipasunod sa espeling sa Kinatsila. Gawas pa, kon patumanan ugod ang kanhi “desider”, ari na pod ta mosango sa iyang derivative nga “desidido”. Kay dili ba, “desidido” may sakto, dili ang “desidedo”? Busa ang tukma, mao kini… desidido, adj. (Sp. decidido) determined, decided kombensi/r, v. (Sp. convencir) convince.— Kaniadto, gikalibgan namo pag-ayo kon unsa gyoy labing maayong espeling: “kombensir” ba o “kombinser”. Apan sama sa “desidido”, naa poy derivative sa “kombensir” nga “kombensido”. Dinhi, gawas nga maoy iya sa Kinatsila, nakita namo nga dili maayo nga ang “kombinser” maoy palungtaron kay mosango gyod kon ari na sa “kombinsedo”. Busa, “kombensi/r” ug “kombensido” ang haom. korehir, v. (Sp. corregir) correct, to exact ( korehian) kompesal, v. (Sp. confesar) confess; syn. tug-an, padayag kometir, v. ( Sp. cometir) commit. konsabo, (Sp. consaber) connive.— Kaniadto pod, dugay namong gipanid-an kon unsa gyoy sakto: “konsabo” ba o “kunsabo”. Nahimo namo kining kalibog tungod kay wala pa namo mapiho kon pulong hinulaman ba gayod ang maong pulong. Kay kon dili ni pulong hinulaman, base sa lagda, angayng espelingon kini nga “kunsabo” (U sa una ug sulod nga mga silaba ug ang O anha ra sa kataposang silaba sa mga gamotpulong). Lisod masubay ang maong pulong sa mga SpanishEnglish Dictionary. Apan salamat kay sa kadugayan, naukayan ra nako ang Kinatsilang “consaber” nga sa ato pa, kon dunay “consaber”, nan, duna poy “consabo” nga kon espelingon sa Binisaya, angayng mga konsonante ra ang ilisan ug ipabilin ang mga vowel sa orihinal. Sa ato pa, “konsabo”.
tenedor, n. (Sp. tenedor) owner; bearer; fork.— Sagad sab ning giespeling nga “tinidor” kaniadto. Apan way lalis nga ang “tenedor” ( holder/bearer) gikan sa Kinatsilang “tener”.
banggira, n. a small cubicle or space in a kitchen where dishwashing are done and/or kitchen utencels are placed.— Sagad nga “banggera” ang pagtitik niini kanhi. Apan dili pulong hinulaman ang banggira. Ang lagda nag-ingon nga ang E ug O gamiton lang diha sa mga pulong hinulaman nga ipabilin ang orihinal nga mga bokal ( vowel).
tiyanggi, n. marketplace.— Kini sagad sab ginatitik nga “tiyangge”. Apan sama sa “banggira”, dili masubay nga usa ka hinulaman ang maong pulong busa, pahiuyon sa lagda, I ang gamiton sa mga pulong lumad nga Binisaya. (Kon may makapamatuod nga kini pulong gyong Kinatsila, nan, angay nga ang espeling ipahiuyon agad sa orihinal.)