Si Prinsipe Ahmed Al Kamel
(Napatik sa Bisaya, Abril 22, 1935)
(Gula 4)
ALLAH Akbar! Ang Ginoo makagagahom!” nakatuaw ang ngiwngiw, “sa iyang mga kamot anaa ang mga butang tinagoan— magbubuot siya sa kapalaran sa mga prinsipe! Hibaloi, oh prinsipe, nga kining yutaa napuno sa mga misteryo nga gipahilayo sa tanan gawas niadtong sama kanako makakaplag sa kaalam sa kangitngitan. Hibaloi nga sa haduol nga bukid may usa ka langob diin sa sulod niini adunay
talad nga puthaw ug sa ibabaw niini may sapot nga puthaw ug sa tupad pa gayod niadtong talad nagatindog ang usa ka kabayo nga gibilanggo didto sa daghan nang kaliwatan.
“Daghan nang tuig nga uban sa akong amahan aron pagduaw sa iyang mga yuta, nakapahulay kami niining langoba,” mipadayon ang ngiwngiw, “ug mao nga nasayod ako sa misteryo. Maoy usa ka panulundong sugid sa akong banay nga nadungog ko gikan sa akong apohan sa kuyabog pa ako, nga kining sapot nga puthaw gipanag-iya sa usa ka salamangkero nga mitago ning langoba sa diha nga ang Toledo nahulog sa mga kamot nga Kristohanon, ug namatay siya didto binilin ang iyang kabayo ug mga hinagiban ubos sa gahom sa salamangka nga dili magamit sa usa ka walay bunyag gawas kaniya gikan sa pagsidlak sa Adlaw hangtod sa pagkasalop niini. Sulod ning panahona, kinsa kadtong makagamit ning mga butanga, makadaog sa iyang mga kaaway.” “Igo na! Pangitaon ta kining langoba!” matod ni Ahmed. Hikaplagan nila ang langob nga walay laing makatultol sa pultahan kondili ang kamaayong manimaho sa ngiwngiw. Usa ka nagaawop nga lampara nga binutangag lana nagabanwag niadtong dapita. Sa ibabaw sa talad nga puthaw didto usab ang sapot nga puthaw ug sinandig niini ang usa ka bangkaw, ug tupad pa gayod niini nagatindog ang kabayong wala maglihok ug sinapotan na alang sa panggubatan. Ang sapot nga puthaw naggilak-gilak daw wala pa magamit, ang kabayo maayog kahimtang daw gikan pa nanibsib ug sa dihang gihikap ni Ahmed ang liog sa kabayo, kini mingaab sa kalipay nga nakauyog sa bungbong niadtong langob. Sangkap ning tanan, ang prinsipe nangandam sa pagsalmot sa torneyo.
Miabot ang buntag nga halandomon. Gipatindog ang mga tablado alang sa mga mananan-aw, dinayan-dayanan sa matahom nga mga panapton ug inaptan sa mga panapton nga seda. Didto na ang dugok sa katilingban niadtong yutaa ug sa ubos nanagpaso sakay sa ilang kabayo ang mga prinsipe nga mosalmot sa torneyo. Kadtong matahom nga mga bulak nga didto na nagkapundok, hitabonan ang ilang katahom sa diha na si Prinsesa Aldegonda sa iyang pabilyon ug ang tanang mata didto itutok kaniya. Ang kaisog sa mga prinsipe napilo sa napulo tungod sa kadasig sa katahoman niadtong prinsesa.
Nalingaw pagtan-aw sa prinsesa ang mga prinsipe nga diha sa ubos. Ang mga trumpeta mopahibalo na unta nga sugdan na ang torneyo, apan ang tigbandilyo nagpahibalo nga nahiabot ang usa ka prinsipe ug misulod si Ahmed. Ang maugdang niyang panglihok nakapahibulong sa tanan ug sa diha nga gipaila siya nga mao ang “Magpapanaw sa Gugma”, minggimok ug naghunghongay ang matahom nga mga bulak nga didto sa tablado.
Wala tugoti sa pagpalista si Ahmed tungod kay ang prinsipe da ang makasalmot niadtong torneyoha. Gitug-an niya ang matuod niyang ngalan ug kagikan. Labi pang dili mahimo! Wala siyay bunyag ug dili makaapil sa usa ka torneyo diin ang kamot sa usa ka prinsesa maanyag ug Kristohanon mao ang ganti.
Gisulingahan ug gibiaybiay siya sa ubang mga prinsipe ug diha pay usa nga mapahitas-on ug kusganon sama kang Hercules nga miyam-id sa iyang kahuyang ug kabatan-on, nahikatawa sa iyang takoban. Gihagit niya kini sa pakig-away. Nanukad sila, nagtagbo ug… sa unang sangka ang iyang kaaway nahulog sa iyang kabayo. Dinhi da unta siya kutob apan kinahanglan nga iyang pugngan ang iyang kabayo nga gipanuwayan. Ang kabayo misuot ngadto sa kinabag-ang pundok; walay giliatan sa iyang bangkaw kutob sa mosugat kaniya. Si Ahmed nagkabuang pagpugong sa iyang kabayo. Ang hari napungot ug naglungutlungot ning gibuhat sa iyang ginsakpan ug mga dinapit. Gimandoan niya sa pagpapahawa ang tanan niyang magbalantay. Gilabay sa hari ang iyang kupo, binitbit ang taming ug bangkaw, mikabayo padulong kang Ahmed aron kini motahod sa iyang atubangan. Apan ang mga hinagiban ni Ahmed wala moila sa kahimtang sa tawo ug sa kahadlok ni Ahmed nga nagpadulong na siya sa hari ug sa usa ka pagpamilok, milupad ang hari ug ang iyang korona nagkaligiray sa yuta.
Ning higayona ang Adlaw nagpatungod; ang gahom nga nagbuot sa kabayo mibalik; ang kabayo midagan padulong sa gawas; milukso ngadto sa Sapa sa Tagus ug milangoy sa masulog nga tubig, gidala ang prinsipe nga nag-abot ang gininhawa ngadto sa langob, ug mibalik sa iyang kahimtang nga wala maglihok tupad sa talad nga puthaw.
Nanaog si Ahmed sa dakong kalipay, gihubo ang sapot nga puthaw aron pagtuman sa gimbut-an sa kapalaran. Dayon milingkod siya ug nagpalandong sa iyang kahimtang nga naingon tungod niadtong kabayo nga gipanuwayan. Dili na gayod siya magpakita pa didto sa Toledo human siya magpakaulaw didto nga maoy nakahaling sa kapungot sa hari. Unsa usab kaha ang hunahuna sa prinsesa niadtong buhat niya nga binagis?
Mahinamon nga masayod niini, gisugo niya ang mga higala niyang langgam sa paghipos sa balita. Ang periko didto padulong sa mga dapit nga pundokanan ug wala madugay nahibalik na nga nagdalag balita. Ang tibuok Toledo nahibulong ug nahadlok. Ang prinsesa gidala ngadto sa palasyo nga walay panimuot; ang torneyo natapos sa kagubot; ang tagsa-tagsa naghisgot sa kalit nga pagpakita ug ang kalit usab nga pagkahanaw niadtong prinsipe nga walay bunyag. Ang uban nagngalan kaniyag salamangkero, lain ang mongalan kaniyag panuway nga nagpakatawo, samtang ang uban nagsugilon og mga tradisyon sa mga manggugubat nga engkantado sa kabukiran ug nga usa niini migula sa iyang tagoanan. Ang tanan nagtuo nga walay tawo nga makahimog mga kahibulongan ug makadaog batok sa maayo ug kusganong mga manggugubat nga Kristohanon.
Ang ngiwngiw milupad sa gabii libot sa mangitngit nga siyudad, mibatog sa mga atop ug panghaw. Unya didto siya padulong sa palasyo nga nahatungtong sa tumoy-tumoy sa Toledo, naminaw sa mga lungag-lungag, nanan-aw sa mga bentana nga adunay suga aron lamang mangahadlok ang duha kun tulo ka babaye nga magbalantay. Hangtod nga mibanagbanag ang kaadlawon nga maoy pagbalik sa ngiwngiw gikan nga naniid ug pagsulti niini ngadto sa prinsipe.
“Samtang naniid ako sa usa sa labing taas nga tore sa palasyo,” matod niya, “himatikdan ko pinaagi sa usa ka bentanilya ang matahom nga prinsesa. Nagsandig siya sa higdaanan uban ang mga magbalantay ug mga mananambal, apan wala gayod siya hiulii. Sa diha nga nanggula na ang nanag-apong kaniya, hipanid-an ko siya nga nagkuhag sulat gikan sa iyang dughan, gibasa unya gihagkan, dayong bakho ug danguyngoy; ug ako nga pilosopo natandog.”
Ang mahuyang kasingkasing sa prinsipe nasakit ning balitaa. “Matuod ang imong mga pulong, O sabyo nga Eben Bonabben,” nakaingon siya. “Kabilinggan, kaguol ug mga gabiing walay katulog maoy aduna sa mga maghahalad. Allah, ipahilayo ang prinsesa sa makadaot nga gahom ning butang ginganlan og gugma!”
Nagnuod ang paniid sa ngiwngiw. Ang prinsesa gidala ngadto sa labing taas nga tore sa palasyo, ang tanang agianan padulong niadto binantayan. Wala dangtig dugay, takulahaw lang nga nagmasulub-on ang prinsesa, ug walay nasayod sa hinungdan— wala layhi ug dili maminaw sa tanang alam-alam. Ang labing maalam nga mananambal wala magsilbi; gituohan nga usa ka gahom sa salamangka nagbuot kaniya, ug ang hari nagpahibalo nga, kinsa kadtong makaayo sa iyang anak, makadawat sa labing mahal nga pahiyas niadtong ginghariana.
(PADAYONON)
Ug gipahigayon ang torneyo diin ang labing maisog nga prinsipe maoy makaangkon sa kamot sa prinsesa…