Bang-ong Sanglitanan

ANG Indian movie nga “3 Idiots” nga gi- release niadtong 2009 mikubit sa kasingkasing ug hunahuna sa minilyong katawhan sa tibuok kalibotan. Kining kulbahinam nga salida nagpahinumdom kanato nga ang atong talento ug pasyon maoy modala kanato kon asa nato gusto ug dili ang atong propesyon.

Ang iyang naratibo mituyok sa tulo ka suod nga managhigala nga sila si Farhan Qureshi, Raju Rastogi ug Ranchoddas “Rancho” Chanchad, mga engineering student sa Imperial College of Engineering. Si Farhan nagtungha sa maong kurso tungod kay kagustohan kini sa iyang amahan bisan pag ang iyang pagbati naa sa wildlife photography. Si Raju usab naningkamot nga makagradwar aron iyang mahilwas sa kapit-os ang iyang pamilya. Ug si Rancho,

nga usa ka henyo, mieskuyla tungod kay naa siyay pasyon sa kaalam ug pagmugna og mga makina ug dili sa kombensiyonal nga obsesyon sa ubang mga estudyante sa ranggo sa eksam.

Tungod kay lahi ang perspektibo ni Rancho, ang bida sa pelikula, kalabot sa edukasyon, iyang gikabingkil ang iyang mga magtutudlo ug ang ilang kuyaw nga college dean nga si Propesor Viru Sahastrabudhhe. Si Propesor Viru usa ka seryoso ug estrikto nga maestro. Lahi kinig pilosopiya sa pagtudlo ug panlantaw sa kinabuhi. Isip usa ka administrador, gitinguha niyang permanenteng mag-una ang ilang engineering program sa tanang kolehiyo sa tibuok nasod sa India. Mao ni ang rason nganong taas kaayo ang ilang estandard ug nganong ginapuga gyod nila og maayo ang ilang mga tinudloan.

Sa usa ka esena sa salida diin gipaila-ila si Propesor Viru sa

magsusugid isip usa ka tawong di palupig; gagunit kinig salag sa cuckoo bird taliwala sa tanang first year student. Ug siya miingon:

“Kining klaseha sa langgam dili maghimo og kaugalingong salag. Adto siya mangitlog sa salag sa ubang langgam. Ug kon pananglit mapusa na ang iyang mga itlog, unsa ang una niyang buhaton? Iyang ihulog ang ubang mga itlog sa salag. Tapos na ang kompetisyon. Ang ilang kinabuhi gisugdan og pagpatay. Mao kini ang kinaiyahan. Pakigtigi o kamatayon.”

Kini ang panghunahuna nga wa kauyoni ni Rancho kay alang kaniya dili kinahanglan nga i- pressure ang mga tinun-anan sa pagtuon ug pagbuhat og requirements. Ug alang kaniya, angay nang papason kining baliko nga kultura ug mentalidad sa academic competition. Mas misamot pa gyod ang iyang kalagot dihang siya mismo ang nakasaksi sa gidangatan sa usa ka graduating student nga si Joey Lobo nga naghikog tungod sa desisyon ni Propesor Viru nga dili kini pagradwaron kay wala mahuman ang final requirement.

Tungod sa lahi niyang panlantaw, matandog usahay niya ang garbo sa iyang mga magtutudlo. Sa usa ka esena diin galektyur ang ilang maestro, nangutana kini sa ilang klase kon unsa ang kahulogan sa machine. Dunay duha ka magtutuon nga ming-isa sa kamot apan nadakop ang atensiyon sa ilang maestro kang Rancho nga nagpahiyom samtang nagtanaw kaniya. Tungod sa katingala, gipangutana niini si Rancho nganong nagpahiyom kini. Bisag nakuratan, mitubag si Rancho. “Ang pag-eskuyla man god og engineering, Sir, kay usa sa akong damgo niadtong bata pa ko, ug nalipay lang ko, Sir, nga naa na gyod ko diri.”

Gitubag siya sa maestro nga dili kini ang panahon aron magsadya, ug gimandoan siya niini nga tubagon ang iyang pangutana. Bisag nakuratan, mitubag si Rancho. “A machine, Sir, is anything that can reduce effort, Sir.”

Wala makontento ang iyang maestro sa iyang tubag nga simple lang kaayo mao nga gipadetalye pa siya niini. Mitindog si Rancho og miingon:

“Kanang bisan unsa nga butang, Sir, nga makapasayon sa trabaho, makadaginot og oras, mao nay machine. Kon init ang panahon, imong pindoton ang switch, may kusog nga hangin. Electric fan, a machine, Sir. Kon buot nimong makig-estorya sa imong higala nga tua sa layong dapit, ang telepono, usa ka machine, Sir. Makakompyut og minilyon nga mga numero sa usa lang ka segundo, calculator, a machine, Sir. Actually, gipalibotan kitag mga machine, Sir. Gikan sa tumoy sa pen hangtod sa zipper sa atong pantalon, mao nay machine, Sir. Mosaka pataas, paubos, pataas, paubos, mao na ang machine, Sir.”

Tungod sa iyang gisumpay nga binuang, nangatawa ang iyang mga kasaring hinungdan nga naglagot ang iyang maestro ug gilabay siya niini og tsok. Ug sa maugdang nga tingog, gimandoan niya si Rancho nga hatagag kahulogan ang machine. Nakurat si Rancho pagkaigo sa chalk ug mitubag, “Ako nang gihatag kanimo, Sir?”

“Tonto! Kon ting-eksam, mao nay imong itubag. Ang machine kanang mosaka pataas, paubos, pataas, paubos!” sumbalik sa iyang maestro samtang giaksiyon-aksiyon ang pagtaas ug pagubos sa iyang zipper. Nanghugyaw ang tanang tinun-an ug tataw nga naulawan si Rancho. Tungod kay wala makontento ang iyang maestro sa iyang tubag, nanawag nig lain. Dunay miisa sa kamot ug giresayt niini ang iyang gisag-ulo nga hataas nga depinasyon sa machine nga nakit-an sa ilang libro.

Belib kaayo ang iyang maestro pagkahuman niini. Iya kining gidayeg. Sa wa damha, misulti si Rancho nga parehas man lang silag depinasyon, ang nakalahi lang kay naggamit siyag simple nga lengguwahe. Ug gitubag pod siya sa iyang maestro nga kon buot niyang mogamit og simple nga lengguwahe, mo- transfer na lang siya didto sa College of Arts and Sciences. Tungod kay mirason pa gyod si Rancho, galagot pagsamot ang iyang titser ug gipagawas siya sa klase. Nakugang si Rancho apan mituman ra siya sa mando niini. Samtang wala na siya, gipadayon ra sa ilang maestro ang pagtudlo. Wala dangtig pipila ka segundo, natingala kini kay mibalik na man pod og sulod si Rancho. Gipangutana siya niini. “Naa koy nalimtan, Sir.” “Unsa man?” “Instruments, Sir, that record, analyze, summarize, organize, debate or explain information, could be illustrated, non-illustrated, hard-bound, paper back, jacketed, non-jacketed, with foreword, introduction, table of contents, index, that are intended for enlightenment, understanding, enrichment, enhancement and education of the human brain through the sensory route of vision. Sometimes touch.”

Nagnganga ang iyang maestro sa paspas niyang tubag. Wa dayon kabungat og mga pulong. Taudtaod, nangutana: “Unsay pasabot nimo?” “Books, Sir.” “Nganong wala man nimo simpleha ang imong tubag nga libro man lang diay na?” “Akong gisuwayan ganina, Sir. Wala man motrabaho.” Kining salidaha naglarawan og tipikal nga sistema nga hangtod karon atong mabantayan sa atong mga eskuylahan maelementarya o kolehiyo man. Usa ka tradisyonal nga panlantaw sa pagkat-on, pagtudlo, ug pagdumala. Dili nato ikalimod nga ang atong mga estudyante o kita mismo nahimong biktima sa maong sistema. Dili sa ingon nga pulos negatibo ang atong makita ning klaseha sa sanglitanan sa edukasyon kay sa tinuod nga estorya, naa poy positibo kini nga gikadulot kanato. Apan kon ato gyong tukion ang mga bentaha ug dili bentaha niini, aw, mas molabaw gyod ang mga hiwi nga pamaagi niini.

Ato usang unahon ang kabahin sa pagtudlo. Tataw kaayo nga tradisyonal ang estilo sa pagtudlo sa maestro ni Rancho. Kuwang kini og kaalam kon unsa ang husto ug bag-ong mga estratehiya sa pagtudlo ug pagkat-on. Kining klaseha sa pagtudlo, ginatawag sa field sa education nga banking method. Usa ka modelo kini sa pagtudlo diin ang mga estudyante daw way sulod nga mga kontiner ug ang mga magtutudlo maoy mopuno nila og kaalam. Ang nakapait niining klaseha sa paradigma sa pagtudlo kay ang maestro o maestra ang magbuot kon unsay ilang buhaton sa lawak-saringan. Ang magtutudlo ang tuboran sa tanang kaalam. Iya ang desisyon ug siya ang makinaadmanon. Tungod niini, usahay makalimtan sa magtutudlo ang interes, pagbati, ug individual differences sa mga tinun-an. Kay sa bag-ong sanglitanan sa pagtudlo, kinahanglan apil ang mga estudyante sa desisyon kon unsa ang ilang angay nga makat-onan o kon dili man, kinahanglan iprayoridad sa magtutudlo ang kondisyon, kapabilidad, interes, ug panginahanglan sa mga tinun-an. ( PADAYONON)

Kay sa bag-ong sanglitanan sa pagtudlo, kinahanglan apil ang mga estudyante sa desisyon kon unsa ang ilang angay nga makat-onan o kon dili man, kinahanglan iprayoridad sa magtutudlo ang kondisyon, kapabilidad, interes, ug panginahanglan sa mga tinun-an…