UNSAON HIMSOG NGA MALIPAYON UG

Kaniadto sab sa akong kabatan- on, babaye ray gagamit og pangpugong pag- itom apan karon lakip na mga lalaki...

MAAYO YO pa kining kahimsog kay dunay saktong sukod. Ang kalipay, wala. l Bi Bisan pa man gapataka tk ra t tag pahimsog hi kuno, mas labaw pang gapatakag kalipay. Ug kay ang uban malipay na man kon ingnon lang guwapa o ambongan, nah, tua, gapataka ra sag paguwapa o paambong. Ha-ha-ha.

Lisod ning sukod ug sukdanan. Makakatawa ko karong maghinumdom kaniadtong nagtungha pa ko diin matag bakasyon, malipay na kaayo kong maghunahuna nga makauli kos Guadalupe, Bogo, Cebu, sa balay sa akong mga apohan. Matag semestral break man god kaniadto, sa Guadalupe ko mouli aron sulod niining hamubong bakasyon makasag-ob kog tubig gikan sa atabay nga didto pas ikatulong bukid gikan sa balay sa akong lola. Matag buntag na, dala na pangwaswas sa mga sinabonan anang miaging gabii. Haskang linukdohay hinuon. Binitbitay pa. Apan malipayon kaayo kong maghanduraw niadtong mga panahona dihang nagtungha na kos University of the Philippines sa Diliman, Quezon City. Bakasyon na to para nako. Usa ka adlaw, kaming pobreng mga Bisaya nagtapok ug naghisgot nag bakasyon. Hah, probinsiya ra gyod namo among gihunahuna nga adtoan. Pastilan, sa dihang diha koy laing grupong nalabyan, nadunggan gyod nakong miingon tong usa, “I hate it na talaga. Daddy is only bringing us to Japan this summer.” Ingon sab ang usa, “Ako rin, I am not excited, Australia lang kami. Gosh, I wanted to go to New York, tapos Australia?” Unya ako puwerte nang kahinam nga makauli sa Bukidnon? Nawingig

ko, Bay. Ha-ha-ha. Mao na. Sukdanan lagi. Unsa kaha nga sukod sa k kalipay li ang makalipay k li gyod, d no? ?H He-he-he. h h

Lahi sab ang sukod ug mas labawng nagkalainlain ang sukdanan sa kahimsog. Ang kinanindotan nga sukod sa kahimsog mao ang kaanyag ug kaambong apan kini nga sukod puydeng dili sab makahimsog. Puyde diay makahimsog nang magpaindyeksiyon og glutathione ug manghidhid og mercury? Mao man god kuno nay init pas bibingka nga gamit paguwapa ug paambongan sa atong mga silingan karon. Pastilan, unsaon na lang nako ni. Di gyod ko moanyag ug mohimsog diay tingali ini kay mahadlok gyod ko moadtog hospital aron madekstrosan, magpa- glutathione pa? Di ko, uy! Apan matod pa kunong Dr. Vicki Belo, daghan diay ang mobayad og pila ka libo kaniya aron lang maka-“glutathione drip” o ba kaha “Cinderella drip” ( glutathione nga dunay vitamin C) nga ingog nagpadekstros apan lahi diay ang gipatulo ngadto diretso sa dugo sa sulod sa ugat. Bisan kunog miingon na siya nga wala pa kini aprobahi sa mga awtoridad ang “panambal” nga ingon niini, tua, puwerteng daghana ang maghagudhod og patulo sa ingon didto sa iyang klinika. Aw, resulta, puwerte niyang datoa ug puwerteng daghana na sab ang mga himsog tan-awon nga guwapa kay usa ka epekto mao man nga morag gakinidlap sa kahimsog ang sihag ug puti nga panit. Kon uso kaha ni sa among panahon, miguwapa ba sab kaha ko, no? Ha-ha-ha.

Maayo na lang kay kaniadtong mga panahona wala pa mauso

ang pagpaputi ug pution na sab kong daan. Pution lang. Kon nauso pa ang pagpinutiay sa una tingali, matay daghan kog problema sa akong kabatan-on. Diha man god sab koy nalabyang mga batanon, puwerteng seksiha lantawon sa ilang mga sapot, naghisgot-hisgot sa usa ka café. Ingon ini ang dagan sa ilang estorya: “I don’t like it na, we went wind surfing sa weekend and look at me, I’m so dark now.” Tubag sa kaestorya, “Ayy, I keep out of the wind and the sun, hirap umitim.” Ingon sab ang naunang mireklamo, “Bakit ang mga boys, pogi pa rin, after all that surfing. Naka-SPF 30 na nga ako and all.” Tubag sab sa ilang amiga, “We girls kasi need to be white to be attractive sabi ng boys, e sila, di ba dapat golden brown para bilib tayo?” Nangatawa sila. Ang ikaupat sa ila, miingon: “We need our next drip, girls.”

Mao toy primero nakong kadungog anang “drip” ug didto ko nakasabot nga paguwapa diay na. Ha-ha-ha. Pastilan, kasakit na ba diay sa paanyag karon. Kaniadto, ang gitudlo nako sa akong lola, mokaon ra mag daghang kamatis (nga sakit gihapon kay sakit sa akong buot mokaon anang prutasa) aron kuno mosinaw akong panit ug manghidhid og lemonsito nga gipatulo sa puti sa itlog nga nahibilin sa mga tipaka niini human nako batila ang itlog alang sa among sud-an aron kuno moputi ug mohamis akong nawong. Hah, pirme kong makalimot. Ha-haha.

Mitan-aw kos akong kaugalingon, gawas nga gayatyat ra akong agi sa paninina, dili parehas nilang pormado, angay, ug haom kanila, mas puti pa sab sila tan-awon sa ako. Nayawa na, hunahuna ko pa, mao diayng wala gyoy nanguyab nako kaniadto! Ha-ha-ha. Kon nahitabo pang duna koy keber sa sukdanan sa ilang kalipay, haskang daghana nakog problema. Kana panit lang, sinina, ug uyab ang gihisgotan. Wa pay labot ang wind surfing. Ha-ha-ha.

Wala sab ko magdahom nga modako ang industriya sa paputi, sinina, ug mga surfing-surfing diha. Kaniadto, sa Hawaii-Five-O ra gyod ko kasabot og “surf”— kanang balod nga mohapak sa baybayon— ug ang surfing mao kanang sport diin ang tawong surfer mosakay sa balod samtang gatindog sa iyang surf board nga ingog tabla lang intawong gipahamis. Mas dagko ang balod nga masuong-suongan, mas nindot. Mao na ang uso diay sa Hawaii kaniadto pa. Uso na ni sa Siargao karon apan kaniadto wa gyod intawon ko kailag Pilipino nga surfer, karon naa na ang uyab ni Andi Eigenmann nga tua nagpuyo sa Isla sa Siargao. Lahi sab ang wind surfing diay kay ang surf board butangag katig. Hah, mao diay nay gikagubtang mga sport karon sa daghan nang Pilipino labaw na nga nadiskobrehan ang mga balod sa Siargao nga nindot gyod surf- an. Nah, di ni basta-bastang surfing diay kay kon mag- surfer ka, kinahanglang himsog, lig-on, ug guwapag uyab. Mao sab tingaling wala gyod ko kauyab kang Tom Selleck, ba? Kadto gong nagdala sa TV series nga Magnum, P.I. Haay, ang bigote na ba lang ni Tom Selleck, maluyahan na ko kaniadto. Nah, unsaon lugar pagpanguyab ni Tom Selleck nako nga bata pa man ko adto? He-he-he. Dinhi midako kining industriya sa paputi. Kon wala ning pagsunod-sunod kuno sa mga babaye sa mga guwapong mag- surf, dili modako ang industriya sa sunblock— kanang ginapanghaplas sa mga babaye kon magsunbathing. Ang kaguwapo ni Tom Selleck ang sad-an.

Nagsugod lang tong haplas-haplas sa beach anang “suntan oil” kay gituohan nga kon ihaplas kini sa panit mao kini makapahinog sa panit sa mga puti apan dili mapagtong, igo ra motabunon. Coppertone ra say akong nahibal-an kaniadto nga pang- sunblock kon naa ka nagtampisaw sa beach. Karon sikat pa hinuon ang Coppertone apan daghan na silag klase sa “skin care” nga atong kapilian. Malibog na sab ta sa kadaghan sa produktong pangpugong sa pag-itom sa panit bisan kon nainitan. Kaniadto sab sa akong kabatan-on, babaye ray gagamit og pangpugong sa pag-itom apan karon lakip na mga lalaki. Dili lang sab sunblock ang ngalan sa mga losyon nga ingon ana kaniadto apan “sunscreen” na, kanang dunay mga kemikal nga gitawag og Sun Protection Factor o SPF. Kaniadto, ang Coppertone kuno aduna lay dos porsentong SPF (SPF 2) o ba kaha 4% nga SPF. Karon, angay na kunong gamiton kanang dunay SPF 30. Haay, ambot! Ang problema kay bisan unsa na lay gibutangan og SPF karon, dili lang losyon alang sa beach party apan bisan na mga pulbos ug moisturizing creams. Dili kaha masobra ang kargada anang SPF sa atong panit, no? Unsa sab kadaghan ang husto na alang sa matag usa kanato? Nah, ayaw kog ingna nga walay angay nga dosage ana, ha. Paracetamol gani kinahanglang pila lang ka gramo angay mainom sa usa ka adlaw nga moagi pag proseso sa tiyan, kanang pang SPF nga diretso haplak sa panit? Ayayyy…. di kaapas ang Food and Drugs Authority (FDA) og tuki ining mga butanga tingali ba. Hehe-he.

Dili lang sab sunblock o sunscreen ang tawag karon sa mga paputi. Daghan diha whitening cream ang tawag, skin bleaching agents, anti-aging lotion, ug uban pa. Makakatawa ko kay maayo kong laking nagtuon ining mga kemikala kaniadto aron lang tawon ko ma- cum laude sa kolehiyo apan akoy nakurat paggawas nakos kolehiyo. Milagat akong mata dihang natagboan nako among silingan nga puti na man kaayog nawong bisan kon ang iyang trabaho gapanuroy og mani. Siyempre, nangutana ko unsay iyang sekreto. Wala motug-an apan sa kadugayan diha ra gyoy iyang silingan nga nakahunghong nako nga Arde-el diay kuno ang gigamit. Misugod na man god og pula iyang nawong nga ingog napanitan maong nabalaka iyang silingan. Ingon baya sab ana ang silingan, gyod. Ha-ha-ha. Kurat pa gyod ko kay mas kahibalo na ang mga tawong gagamit ining mga butanga kay sa nako. Miingon tong usa ka silingan, Arde-el 5 na man god nang iyang gigamit kay gusto gyong moanyag aron dili biyaan sa kabit. Hah? Naa diay Arde-el 5? Hydroquinone man god ang sulod anang Arde-el ug 2% ray angay nga naa ana sa mga panghidhid. Miingon sab ang usa ka silingan nga dili hydroquinone ang sulod anang Arde-el 5, arbutin na mao kunong puyde rang 5% ana ang gamiton. Hinuon sab, mas dili tingali kusog makapanit ang arbutin apan ang arbutin kon maasloman ug mainitan, mamahimo tawong hydroquinone, uy. Maayo lang kahag dili aslom iyang singot. He-he-he. Sa paningkamot nakog pasabot, nakalimot kog kakurat nga nangabit diay tong among silingan. Ha-ha-ha.

Wala madugay, miabot gyod sa glutathione ang panghidhid. Kurat na sab ko. Lain na sab ning estoryaha. Kana man gong glutathione, kon amo pang libro kaniadto ang basehan, usa ra kana ka gamayng lugas nga gitawag og molekyul ( molecule) nga produkto sa mga cells sa sa tawo. Cell god, kanang kinagamyang buhi nga lusok sa usa ka buhi nga butang sama sa mga tanom ug hayop, lakip na mga insekto, kagaw, ug uban pa, lakip na tawo, basta buhi lang. Ang glutathione gituohang produkto sa tanang cell sa lawas sa tawo, tungod kay importante kaayo kini sa lawas nga buhi, ikaduha sa tubig. Ahh, na, nganong paguwapa na man hinuon ni karon nga bisan ang FDA wala pa kaseguro nga maayo?

Ayay, sumpayan pa man diay ni sa sunod gula, sa? He-he-he. Sa ako lang, undang una tag paguwapa ug paambong samtang wa pa mo kabasa sa sunod gula, ha? Pramis? —