Dictionary of Cebuano Loaned Words
--Bb-bakuna, (Sp. vacuna) vaccine; vaccination bakunador, (Sp. vacunador) vaccinator. Syn. tigbakuna, mamamakuna bakunawa, a mythical element believed to be the one who eat the sun or moon during eclipse bakwit, (Eng.) evacuate, to vacate; refugee bakya, (Ceb. & Tag.) wooden sandal bakyano, (Sp. baquiano) skillful. Syn. batid, hanas bala, 1. (Ceb. & Tag.) bullet; cannonball. 2. lift and carry on the back; piggyback. Also ba’. 3. dull; dumb. Syn. banga, bugok, bulok. 4. luck; blessed (as in balaan) balabag, (Ceb. & Tag.) 1. beam, var. of babag. 2. lie or lay across. Syn. ali. 3. cross balagtasan, (Tag.) a poetical contest or genre balahibo, (Ceb. & Tag.) hair; feather; fur balai, (Tag.) comadre. Also (see) komare balaka, (Arabic: baka) to worry; be concerned about. Syn. hingawa balandra, (Sp. balandra) 1. sloop; a slow sailboat. 2. to place across.
Syn. babag balangaw, (Tag.) rainbow. var. of bangaw balangay, 1. barrio; village. Also (see) baryo. 2. a long boat with oars. balans, (Eng.) balance, balancing balanse, (Sp. balance) 1. the remainder after subtraction; an accounting process. 2. to equalize. 3. to balance as acrobats balaodnon, adj. lawful balaodon, n. legislative bill. Also (see) balaoron balaoron, same as balaodon balast, (Eng.) ballast balasubas, (Ceb. & Tag.) ill-mannered; brusque; opportunity or credit grabber. Syn. brusko; bastos, balbahutog balato, see barato balay-alampoanan, worship house; church balay-balangay, same as balay-barangay balay-balaoranan, legislative house; legislative building balay-barangay, barangay hall. Also balay-balangay balay-dakbayan, city hall balay-kahilayan, (balay + hilay) brothel; house of prostitution; whorehouse. Syn. burikatan balay-kaserahan, boarding house balay-lungsod, town hall; municipal hall balay-sak-anan, lodging house balbahutog, var. of (see) balasubas balbakowa, (Sp. barbacoa) cooked tail and skin of any farm animal. Also (see) barbakowa balbas, (Sp. barba) var. of barbas balbon, same as barbon balbula, (Sp. valvula) valve balda, (Sp. balda/r) 1. interrupt; stop; disturb; block. Syn. santa, pakgang. 2. to cripple; to inconvenience; to become crippled or exhausted baldado, (Sp.) disabled; invalid; crippled. Also bardado balde, (Sp. balde) pail baldosa, (Sp. baldosa) ceramic tile, floor tile bale, 1. (Sp. bale) value; worth; equivalent to. Ex. “Papalita lang kog baleg baynte.” “Nakadala siyag baleg usa ka gatos.” 2. (Sp. vale) promissory note; credit note. Ex. “Mobale usa mig kinyentos, sa suweldo na ang bayad.”. Syn. utang. 3. (Sp. bale) to mind; give importance to. Ex. “Wala niya baleha ang mapait nga biaybiay.” “Ah, wala ra toy bale, uy.” balediktoryan, (Eng.) valedictorian balete, (Tag.) a parasitic tree superstitiously believed to be inhabited by spirits. Also dakit balewala, (bale + wala) ignore; disregard baley, (Eng.) ballet; a kind of dance
(Pasidaan: Kining maong kapulongnan naglakip lang sa mga pulong hinulaman sa Binisaya diin ang matag entri gisundan sa etimolohiya (anaa sulod sa parentesis) o gigikanang pulong. Mga minugbo: Sp. – Spanish, Eng. – English, Lat. – Latin, simp. – simplified o gipasayon, pl.—plural.)