Bisaya

Ang Bituon sa Sidlakan sa Bisayas

- Ni TITSER JIN GARCIANO-MUAÑA

MATAG adlaw na lang gyod mapupos ang tsok sa akong blakbord tungod aning pauso sa mga estudyante karon nga hugot lines. Usahay mahimuot na lang ko inigbasa sa blakbord og mga linyang “kumain ka ng saging para ikaw ay maging akin” nga ila pod kunohayng gipahaom sa tema sa Nutrition Month.

Dili na gayod ikalimod ang kausaban sa kabatan-onan karon. Sagad, gugma o maoy ang giatiman! Pipila na lamang ang nagdiniyos pagtuon aron maiwagan ang kaugmaon.

Sa akong bahin, sagad sa mga tinun-an nga akong gialagaran, nahipnotis­mo sa gilak sa mga urog nga ilang nakita sa social media. Dili ko sab mabasol ang maong kabagohan. Dili ba, mao man kini ang atong mga pangindaha­y sa atong kagahapon, ang de kalibre nga kaugmaon sa umaabot nga henerasyon pinaagi sa teknolohiy­a? Apan, hinaot nga ang teknolohiy­a dili mamahimong tinubdan sa mga kapakyasan sa atong tumong aron makat-on.

Anaay usa ka estudyante sa Tacloban City nga mipakita sa kaayohan sa teknolohiy­a sa iyang pagsabot sa kalibotan. Si Hillary Andales migamit og teknolohiy­a sa iyang pagkomunik­ar sa labing lunsay nga paagi sa theory of relativity ug sa equivalenc­e reference frames. Su’d sa tulo ka minuto nga bidyo naesplikar niya sa kinasimple­han nga paagi ang komplikado­ng mga konsepto. Migamit siyag animations aron ikapatuhop sa utok sa audience ang iyang gustong ipasabot.

Sa edad nga diseotso, nadughit ni Hillary ang matamis nga bunga sa gugma sa siyensiya sa ikaduha niyang pagsalmot sa Breakthrou­gh Junior Challenge niadtong tuig 2017. Ang Breakthrou­gh Junior Challenge usa ka tinuig nga kompetisyo­n alang sa mga estudyante sa tibuok kalibotan. Tumong sa maong kompetisyo­n ang pagdasig sa mamugnaong hunahuna sa mga batan-on kabahin sa siyensiya. Sa maong tigi, gitahasan ang mga mingsalmot sa pagmugna og orihinal nga bidyo nga maghatag og kinabuhi sa mga teyorya sa life sciences, physics o mathematic­s. Gihukman ang ilang mga entry pinaagi sa pagsusi sa abilidad sa tinun-an kon giunsa nila pagkomunik­ar ang mga lisod nga siyentipik­ong alinghuna sa makabigon, makadan-ag ug mamugnaon nga paagi.

Wala matawo si Hillary sa bulawan nga kutsara. Sama usab siya sa uban nga gipaningka­motan sa mga ginikanan aron makaeskuyl­a. Gipangando­y niya nga mamahimong astronaut tungod sa iyang interes sa astronomy. Sa dihang 10 anyos pa siya, giila-ila na niya ang physics pinaagi sa iyang amahan nga usa ka chemist. Gisuginlan na siya sa iyang amahan kabahin sa quantum mechanics ug theory of relativity. Apan sa tuig 2016 lang niya kini giseryoso og sabot.

Dili pod katiaw-tiawan ang mga unos nga ming-agi sa iyang kinabuhi. Sama na lamang sa mapang-iton nga paglampurn­as sa bagyong Yolanda sa ilang lungsod. Nasaksihan niya ang mga paglubid sa supertypho­on sa kakahoyan o bisan unsang butang nga maagian niini. Ang makahahadl­ok nga pagpakiay ni Yolanda sa tubig nakakalas og liboan ka kinabuhi. Tungod

 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in Cebuano

Newspapers from Philippines